Η ανάλυση της συμπεριφοράς στην αντιμετώπιση και θεραπεία φαινομένων συμπεριφοράς...

Δρούζα Τότα
Η ανάλυση της συμπεριφοράς στην αντιμετώπιση και θεραπεία φαινομένων συμπεριφοράς που ανήκουν σε ποικίλες διαγνωστικές κατηγορίες της κλινικής ψυχιατρικής

Ομιλία στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Κοινότητας Ανάλυσης Συμπεριφοράς, 28-29 Νοεμβρίου 2015, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Ορίζουμε την ψυχοπαθολογία ως ένα σύνολο από ανεπιθύμητες ή αποκλίνουσες συμπεριφορές. Πλήθος ερευνών παρέχουν ενδείξεις ότι η τιμωρία αποτελεί ένα ενιαίο θεωρητικό πλαίσιο, εντός του οποίου μπορούν να γίνουν κατανοητοί οι παράγοντες ανάπτυξης της ψυχοπαθολογίας. Η συμπεριφορά του ατόμου είναι το αποτέλεσμα διαρκούς αλληλεπίδρασης του ατόμου με παράγοντες του περιβάλλοντός του. Αν, λοιπόν, επέμβουμε σε αυτές τις αλληλεπιδράσεις παρέχοντας περισσότερο ενισχυτικά για επιθυμητές δράσεις ερεθίσματα, είναι πιθανόν να διαπιστώσουμε ότι συμπεριφορές που θεωρούνται τυπικές κάποιας διαταραχής τελικά μπορούν να κινηθούν στα επίπεδα του φυσιολογικού. Αντλώντας από τον παραπάνω δομημένο κορμό που συγκροτούν οι έννοιες «συμπεριφορά», «ενίσχυση» και «τιμωρία», η παρούσα εργασία θα στηρίξει ότι η Πειραματική και Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς είναι η πλέον κατάλληλη επιστημονική – θεραπευτική προσέγγιση μεγάλου εύρους ψυχοπαθολογικών φαινομένων. Τόσο μεγάλου που μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι είναι η πλέον κατάλληλη προσέγγιση για το σύνολο της ψυχοπαθολογικής συμπεριφοράς. Ως η πλέον εξατομικευμένη και βασισμένη σε συγκεκριμένες και εν τέλει απλές αρχές διαμόρφωσης της συμπεριφοράς, γίνεται το πλέον εύχρηστο και συνεπές εργαλείο για την κατανόηση της αποκλίνουσας συμπεριφοράς και την αποτελεσματική παρέμβαση. Θα δοθούν παραδείγματα παρέμβασης σε συμπεριφορές οι οποίες, βάσει διαγνωστικών κριτηρίων, τοποθετούνται σε διαφορετικές μεταξύ τους διαγνωστικές κατηγορίες (διαταραχή πανικού, διπολική διαταραχή, ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή, κατάθλιψη κ.ά.)