Διαταραχή πρόσληψης τροφής (ψυχογενής ανορεξία) μέσα από το πρίσμα της ανάλυσης συμπεριφοράς

Γεωργιλάκη Μαρίλη Διαταραχή πρόσληψης τροφής (ψυχογενής ανορεξία) μέσα από το πρίσμα της εφαρμοσμένης ανάλυσης της συμπεριφοράς

Ομιλία στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Κοινότητας Ανάλυσης Συμπεριφοράς, 28-29 Νοεμβρίου 2015, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Είναι γεγονός ότι στη σύγχρονη εποχή όλο και περισσότεροι νέοι προσβάλλονται από διαταραχές στον τρόπο πρόσληψης τροφής Πιο συγκεκριμένα στην ψυχογενή ανορεξία, το άτομο επιβάλλει στον εαυτό του την ασιτία, καθώς έχει κυριευτεί από τον φόβο μήπως παχύνει. Η τροφή δηλαδή χάνει την ενισχυτική της δύναμη που είναι η απόλαυση, καθώς η κατανάλωση τροφής «τιμωρεί» το άτομο αυξάνοντας το βάρος του, και το αίσθημα κορεσμού του στομαχιού, μέσω της κατανάλωσης τροφής, προκαλεί πλέον την εκδήλωση δυσάρεστων συναισθημάτων, όπως αυτό της ενοχής και της ντροπής, και τα οποία συσχετίζονται με την κριτική περί της εικόνας του σώματος. Τα ερεθίσματα που παράγονται από τον έλεγχο του βάρους μέσω περιορισμού και επιλογής τροφών, από την εκδήλωση σφοδρής αυτοκριτικής γνωστή ως «χαμηλή αυτοπεποίθηση» και από την υιοθέτηση ιδεοψυχαναγκαστικών συμπεριφορών γύρω από το θέμα του φαγητού, είναι μερικά από τα γεγονότα που λειτουργούν ως σήματα ασφάλειας στα άτομα που πάσχουν από την διαταραχή.
Με βάση τις αρχές της εφαρμοσμένης ανάλυσης της συμπεριφοράς το άτομο μπορεί να κατανοεί πώς η συμπεριφορά του καθορίζεται σε σχέση με το περιβάλλον, και αντιλαμβάνεται τη σχέση μεταξύ των εκδηλωμένων συμπεριφορών με πρότερα και επακόλουθα γεγονότα. Κατανοώντας την προέλευση μιας συμπεριφοράς που ακόμα κι αν δεν είναι συμφέρουσα για την ευζωία του ατόμου, αλλά έχει κάποια λειτουργία που την ενισχύει, είμαστε σε θέση να τροποποιήσουμε τις συνθήκες υπό τις οποίες αυτή η μη επιθυμητή συμπεριφορά ενισχύθηκε.