'Kλαίν΄οι πέτρες', 'ΚΥΡΑΔΕΣ ΤΗΣ ΑΝΩ ΔΕΡΟΠΟΛΗΣ, Θ. Πέτρας Μεγάλη Συναυλία Πολυφωνικού Τραγουδιού 2004

2024. Φέτος συμπληρώνονται 25 χρόνια Μεγάλων Γιορτών Πολυφωνικού Τραγουδιού! Πρόκειται για τα κορυφαία πολυφωνικά ανταμώματα κάθε χρόνο στην Αθήνα. Ξεκίνησαν ως Μεγάλες Συναυλίες Πολυφωνικού Τραγουδιού, με τις πρώτες δύο να διοργανώνονται στο κινηματοθέατρο "ΠΑΛΛΑΣ" στη Βουκουρεστίου τον Απρίλιο του 2000 και τον Απρίλιο του 2001. Από το 2002 οι Μεγάλες Συναυλίες διοργανώνονται στο Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη, πάντα από την "Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι.

Με αφορμή τα 25 χρόνια Μεγάλων Γιορτών Πολυφωνικού Τραγουδιού και στην προσμονή της φετινής Γιορτής που διοργανώνεται το Σάββατο 15 Ιουνίου 2024 στο Θέατρο Πέτρας, το Αρχείο Πολυφωνικού Καραβανιού επιμελείται ένα αφιέρωμα στις παλαιότερες Μεγάλες Γιορτές, κοινωνώντας υλικά ενδεικτικά του πλούτου και της ποικιλίας των πολυφωνικών σχημάτων που σμίγουν και των πολυφωνικών τραγουδιών που αντιλαλούν όλα αυτά τα χρόνια στις κορυφαίες πολυφωνικές συνάξεις.

Πέμπτο βίντεο σε τούτο το αφιέρωμα είναι από τα πλέον εμβληματικά ηπειρώτικα πολυφωνικά τραγούδια της ξενιτιάς, το "Κλαί΄ οι πέτρες, τα λιθάρια". Τραγουδσούν οι περίφημες "ΚΥΡΑΔΕΣ ΤΗΣ ΑΝΩ ΔΕΡΟΠΟΛΗΣ", ένα σχήμα συνυφασμένο με την ερμηνεια του τραγουδιού, με παρτή την Ευτέρπη Γάτσιου από την Κοσοβίτσα και κλώστη την Κατίνα Ρούτζιου από το Σελλειό. Στα ισοκρατήματα Περσεφόνη Γιάννου, Ελευθερία Γκρίνια, Ελευθερία Μήτση, Βασιλική Ζώκου.Οι περισσότερες προέρχονται από το Σελλειό, η Bασιλική Ζώκου από το Λόγγο με καταγωγή από την Πέπελη.

Οι ¨Κυράδες της Άνω Δερόπολης", μετεξέλιξη επί μέρους ομίλων των χωριών της Άνω Δερόπολης και του μικτού πολυφωνικού της Άνω Δερόπολης όπου τις πρωτογνωρίσαμε, συνταξιδεύουν διαχρονικά με το Πολυφωνικό Καραβάνι, αποτελώντας κορυφαίο πολυφωνικό σχήμα βιωματικών ερμηνευτριών στις μέρες μας. Έχουν βραβευθεί από το Πολυφωνικό Καραβάνι ενώ, ξεχωριστά, έχουν βραβευθεί η Κατίνα Ρούτζιου και η Ευτέρπη Γάτσιου, επίσης, δύο κορυφαίες μορφές της ηπειρώτικης πολυφωνίας στην εποχή μας. Οι "Κυράδες της Άνω Δερόπολης" είναι ενεργές όλα αυτά τα χρόνια και ανανεώνουν τη σύνθεσή τους, τιμώντας τις εκδηλώσεις με τη συμμετοχή τους.

Η ερμηνεία της Ευτέρπης Γάτσιου είναι συνυφασμένη με το τραγούδι ετούτο:

Κλαιν΄οι πέτρες στα λιθάρια
Κλαίνε τον καημό
Ωχ κλαίγω κι εγώ η καημένη
Τον ξεχωρισμό
Πως θα χωριστούμε κόρη
Τώρα το ταχιό
Ωρε(ν) εμένα με παντρεύουν
Και με προβοδούν
Ωχ και μου δίνουν άντρα γέρο
Εκατό χρονών
Κάθε πρωί με δέρνει
Για τα στρώματα
Ωρέ και κάθε μεσημέρι
Για κρύο νερό
Στο πηγάδι μωρ’ με στέλνει
Των χιλιών οργιών (για κρύο νερό)
Να βγαλώ νερό του γέρου
Τον τζουμεριασμό

Η ηχογράφηση του τραγουδιού συμπεριλαμβάνεται στην τρίτη δισκογραφική έκδοση της "Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι, στις "ΦΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ 2002-2004". Μια εξαίρετη στιχουργική παραλλαγή του τραγουδιού διασώθηκε στη συλλογή του Λ, Νάτση με τραγούδια από το χωριό του Βαβούρι της Μουργκάνας:

Κλαιν οι πέρδικες στα πλάγια, κλαίνε τον καημό.
Έκλαιγα κι εγώ(ν) η μαύρη τον ξεχωρισμό,
πως θα χωριστούμ’ αγάπη τώρα εμείς τα δυο;
- Ξένε μου, που ’σαι στα ξένα και στα μακρινά
(λέει) αν το ’χεις να ’ρθεις, έλα, για δεν έρχεσαι;
Γιατ’ εμένα οι γονείς μου με βαρέθηκαν
(λέει) με τάζουν με παντρεύουν και με προξενούν.
Άντρα γέροντα μου δίνουν και παράγερο.
(λέει) δεν το ’χω που είναι γέρος, είναι κι αράθυμος
(λέει) δυο ώρες νύχτα με σκώνει για κρύο νερό
(λέει) βαρύ σίκλο μου δίνει κι άλυσο κοντό
για ν’ αργήσω να γεμίσω να ’βρει αφορμή.
Κόβω η μαύρη την πλεξούδα κι έσμιξαν την αλυσίδα
κι έβγαλα νερό του γέρου και παράγερου, πουλί μου.

"¨Απειρος" Πoλυφωνικό Καραβάνι
Καλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πoλιτιστικής Kληρονομιάς
UNESCO 2020

Δράσεις με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού

[mariasoulioti]

Είστε υπέροχες .Πραγματικές κυράδες της Δεροπολης της ξακουστής .Οι φωνές σας κρυσταλινες και πεντακάθαρες όπως και οι καρδιές σας .Μπράβο σας χίλιες φορές .