'Γλυκοχαράζουν τα βουνά' - οι κυράδες της ΑΝΩ ΔΕΡΟΠΟΛΗΣ στην Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιου

Показать описание

"Γλυκοχαράζουν τα βουνά"
Με τις κυράδες της Άνω Δερόπολης, πολυφωνικό όμιλο από τα χωριά Σελλειό, Λόγγο, Λοβίνα στην Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού 2017. Οι "κυράδες της Άνω Δερόπολης" - όπως κάποτε τις βάφτισε ο κυρατζής του Πολυφωνικού Καραβανιού Αλέξανδρος Λαμπρίδης - έχουν βραβευθεί από την "Άπειρο" και συνταξιδεύουν με το Καραβάνι από το 2000 μέχρι τώρα. Πέρα από τον όμιλο, έχει βραβευθεί προσωπικά για την προσφορά της, και σε εκδήλωση στο χωριό της, η πρωτεργάτρια του ομίλου Κατίνα Ρούτζιου.

Οι στίχοι που τραγουδήθηκαν:

Γλυκοχαράζουν τα βουνά κι οι έμμορφες κοιμούνται
και τα καημένα τα παιδιά στα ξένα τυραγνιούνται
Βγαίνω κι εγώ κι ο μαύρος μου και τα λαγωνικά μου
βρίσκω μια κόρη που 'πλενε σε μαρμαρένια γούρνα
Τη χαιρετώ δε μου μιλεί, της κρένω δεν μου κρένει
- Τι έχεις καλή μ' που θλίβεσαι και βαριαναστενάζεις
Μηνα πεινάς μήνα διψάς μην κι έχεις κακή μάνα
- Ούτε πεινώ κι ούτε διχώ κι ούτε έχω κακή μάνα
Τον άντρα μ' έχω στην ξενιτιά που λείπει δέκα χρόνια
- Καλή μ' εγώ είμαι κι άντρα σου, εγώ είμαι κι ο καλός σου

Θεματικό μοτίβο που απαντά σε πλήθος παραλλαγές σε όλη τη μουσική παράδοση το θέμα του τραγουδιού. Στο πολυφωνικό απαντά επίσης σε πλήθος παραλλαγών. Στο Αρχείο Πολυφωνικού Τραγουδιού που από το 2003 δημιούργησε η "Άπειρος" και διαρκώς εμπλουτίζει από τότε, συμπεριλαμβάνονται πλήθος καταγραφών σε ήχο και εικόνα καθώς και ψηφιακές μεταγραφές από έντυπες εκδόσεις. Παραθέτουμε ενδεικτικά μια στιχουργική παραλλλαγή, ιδιαίτερα εκτατική σε ανάπτυξη, όπως την συναντάμε στο βιβλίο "Πολυφωνικά Τραγούδια Βορείου Ηπείρου" των Παναγιώτη Φωτίου και Νίκου Λύτη:

ΕΡΟΔΙΣ’ Η ΑΝΑΤΟΛΗ

Ερόδισ’ η ανατολή και ξημερώνει η δύση,
γλυκοχαράζουν τα βουνά κι Αυγερινός τραβιέται,
γλυκοχαράζουν τα βουνά κι όμορφες ξυπνούνε,
και των μανάδων τα παιδιά στα ξένα τυραχνιούνται.
Πάνουν οι άσπρες για νερό κι οι όμορφες στο πλύμα,
πάν’ τα πουλάκια στη βοσκή κι η λυγερές στη βρύση.
Παίρνω κι εγώ το μαύρο μου, πάνω να τον ποτίσω,
βρίσκω μια κόρη πο’ ’πλενε σε μαρμαρένια βρύση,
τη χαιρετώ δε μου μιλά, της κρένω, δε μου κρένει.
- Κόρη, για βγάλε μας νερό, την καλή τύχη να ’χεις.
Να πιω κι εγώ κι ο μαύρος μου και τα λαγωνικά μου.
Σαράντα σίκλους έβγαλε, στα μάτια δεν την είδα,
κι απάνω στους σαράντα δυο, τη βλέπω δακρυσμένη.
- Γιατί δακρύζεις, λυγερή, και βαριαναστενάζεις;
Μήνα πεινάς, μήνα διψάς, μην έχεις κακή μάνα;
- Μήτε πεινώ, μήτε διψώ, μήτ’ έχω κακή μάνα.
Ξένε μου, αναστέναξα και βαριαναστενάζω,
άντρα(ν) έχω στην ξενιτιά και λείπει δέκα χρόνια
κι ακόμα δυο τον καρτερώ και τρεις τον παντεχαίνω,
κι αν δεν έρθει, κι αν δεν φανεί, καλόγρια θα γίνω.
Θα πάω σ’ έρημα βουνά, θα πάω σε μοναστήρι
και στο κελί θα ’σφαλιστώ, τα μαύρα θα φορέσω,
εκειόν να τρώει η ξενιτιά κι εμέν’ τα μαύρα ράσα.
- Κόρη μ’, ο άντρας σ’ πέθανε, ο άντρας σου εχάθη,
τα χέρια μου τον κράτησαν, τα χέρια μου τον θάψαν.
Ψωμί ,κερί, του μοίρασα κι έπε να το πλερώσεις,
του δάνεισα κι ένα φιλί κι έπε να μου το δώσεις.
- Ψωμί ,κερί, που μοίρασες, διπλά θα σ’ τα πληρώσω,
αλλά για κείνο το φιλί, να πας να σου το δώσει.

Φωτ. – Λύτ. 146 - 147.

Επιμέλεια: Αλέξανδρος Λαμπρίδης
Συλλογική ομάδα εργασίας Αρχείου Πολυφωνικού Τραγουδιού

Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού
Σάββατο 10 Ιουνίου 2017, Θέατρο Πέτρας
διοργάνωση: "Άπειρος", Πολυφωνικό Καραβάνι