19α. Η Άνοδος των Αράβων.

Πως μια αυτοκρατορία που ελέγχει το μισό κόσμο επί 700 κοντά χρόνια, στις βάσεις του ελληνικού πολιτισμού που τον έλεγχε άλλα σχεδόν 300 πριν, χάνει για πάντα την Ανατολή σε μόλις 50 χρόνια, από έναν λαό που κάνεις δεν υπολόγιζε ούτε στο ελάχιστο; Για να δώσω έμφαση σε αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός, αποφάσισα να «σπάσω» στα δυο τα μαθήματα για τους Άραβες.

00:00 Εισαγωγή.
00:20 Ιστορική Πηγή.
00:37 1. Ένας λαός, ένας Προφήτης.
01:54 2. Μια νέα δύναμη ορθώνεται.
03:10 3. Η Καταιγίδα της Ερήμου.
04:00 4. Αραβική Ανατολή.
05:03 5. Οι Βυζαντινοί αποκρόουν τους Άραβες.
05:55 Τίτλοι Τέλους.

Χρήσιμη θα ήταν μια μίνι εισαγωγή για το Ισλάμ. Μια συζήτηση ίσως για τον ενοποιητικό χαρακτήρα της θρησκείας στις ανθρώπινες κοινωνίες– όπως φαίνεται από το δωδεκάθεο και τον ελληνικό πολιτισμό και τον χριστιανισμό ο οποίος ενοποίησε την ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Το Ισλάμ είναι ανεικονική θρησκεία ( όπως και ο Ιουδαϊσμός). Θα παίξει ρόλο στην εικονομαχία – για αυτό βάζω ένα βιβλίο αντί για τον Μωάμεθ. Προβληματίστηκα πολύ εάν θα έπρεπε να το κάνω.

Ο Ηράκλειος είχε κουβαλήσει το Βυζάντιο, άλλα με το που τέλειωσε τον έναν πόλεμο, τον βρήκε δεύτερος. Μετά την μάχη του Γιαρμούκ, όπου οι Άραβες τσάκισαν τους Βυζαντινούς θα πρέπει να περάσουν 400 χρόνια πριν περάσουν τις πύλες τις Κιλικίας και επιστρέψουν στην Συρία.
Μετά τον θάνατο του, το μίσος για το γάμο του με την ανιψιά του Μαρτίνα, ώθησε τον στρατό να τους ακρωτηριάσει και να τους στείλει σε εξορία. Έτσι ο Ηρακλέονας, ο γιος του Ηράκλειου δεν έγινε ποτέ αυτοκράτορας, αλλά έγινε ο ανιψιός του ο Κώνστας Β’.

Στο Βυζάντιο υπήρχε η πεποίθηση – νόμος ότι δεν μπορούσε να γίνει κάποιος αυτοκράτορας εάν είχε υποστεί ακρωτηριασμό ή ήταν ανάπηρος. Αυτό το εθιμικό δίκαιο επηρέασε ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ τις δυναστικές διαμάχες, και οδήγησε τελικά στην πολυαγαπημένη από τους Βυζαντινούς, τύφλωση.

Επέλεξα να μην μιλήσω για τον Κώνστα τον Β’ (κατά κόσμον τον «μουσάτο»), γιατί δεν θα τελειώναμε ποτέ. Ηττήθηκε γενικώς παντού, ειδικά στην «μάχη των καταρτιών» ( όπου οι Άραβες πήραν τα νησία του Αιγαιού που αναφέρονατι στο μάθημα), έχασε 500 πλοία και σώθηκε επειδή άλλαξε ρούχα με έναν στρατιώτη. Σκότωσε τον αδερφό του (!!) κιόλας για να μην τον καθαιρέσει. Σκέφτηκε να μεταφέρει την πρωτεύουσα στις Συρακούσες (!). Τον σκότωσαν στο μπάνιο. Σαν τον Μαρά. Λένε όμως ότι αυτός σκέφτηκε τα Θέματα, που αργότερα έσωσαν την αυτοκρατορία.

Ο γιος του Κωνσταντίνος ο Νεαρός, είναι ένας αφανής ήρωας ( και για αυτό τον δείχνω ενώ αποσιώπησα τους υπολοίπους). Με το που πήρε την εξουσία αντιμετώπισε δυο στάσεις – μια του στρατού και μια στις Συρακούσες, τις οποίες αντιμετώπισε επιτυχώς. Εκείνος αντιμετωπίζει τον μέγα Χαλίφη Μωαβία Α’, ο οποίος αντιλαμβάνεται την αδυναμία του Βυζάντιου και εισβάλλει ταυτόχρονα στην Κων/πολη και την Β. Αφρική.

Η πρώτη πολιορκία της Κων/πολης από τους Άραβες (674-678) δεν ήταν πολιορκία όπως οι άλλες. Ερχόντουσαν κάθε άνοιξη με τα πλοία τους, επιτίθονταν στις άμυνες και επέστεφαν στην Κύζικο ( που είχαν καταλάβει) για να ξεχειμωνιάσουν. Εδώ όμως είναι που οι Βυζαντινοί θα κερδίσουν για πρώτη φορά μετά από χρόνια ήττας και θα αρχίσει να επανέρχεται η ισορροπία δυνάμεων…προσωρινά. Επίσης, σε αυτήν την πολιορκία εμφανίζεται για πρώτη φορά το υγρόν πυρ ( περισσότερα στο επόμενο μάθημα). Ο Κων/νος ο Νεαρός είναι ο πρώτος που κερδίζει του Άραβες, και επιτυγχάνει εκεί που απέτυχαν όλοι. Θα ηττηθεί όμως από τους Βουλγάρους οι οποίοι στα χρόνια του θα ιδρύσουν το κράτος τους.

Προς το τέλος της θητείας του, έκοψε την μύτη των δυο αδελφών του, ώστε να μην υπάρχει διαμάχη για τον θρόνο, και ο γιος του ο Ιουστινιανός Β’ να έχει ξεκάθαρη διαδοχή. Η τραγική ειρωνεία είναι ότι ο γιος του θα είχε την ιδιά μοίρα ( περισσότερα για τον Ιουστινιανό Β’ στο επόμενο)

Στο βιβλίο αναφέρεται ότι την Κρήτη την παίρνει ο Νικηφόρος Φωκάς. Αυτό όμως συμβαίνει το 961 και το μάθημα αναφέρεται σε γεγονότα το 717, δηλαδή 250 χρόνια πριν. Οι Βυζαντινοί είχαν χάσει την Κρήτη το 820 οριστικά από κάτι Άραβες εξόριστους από την Ισπανία, όχι την εποχή της πολιορκίας. Μάλλον προστίθεται για το γενικό μάθημα περί Αράβων εν συντομία. Δεν το αναφέρω γιατί θα το καλύψω αργότερα.

-----------------------------------------------------------------------------------
OST:
Cinematic Soundtrack Heroes part 1 (Pixabay) - title music - Music by AntipodeanWriter from Pixabay
Arab Trailer - Music by Music Unlimited from Pixabay.
Desert Voices - Music by ArtSlop Flodur from Pixabay.
-----------------------------------------------------------------------------------
All photos are property of their respective owners.
This video is of academic purpose.