6 Οι Αιρέσεις και η πορεία προς το Χριστιανισμό που γνωρίζομε σήμερα

Η διάλεξη αυτή είναι συνέχειας της προηγούμενης διάλεξης της σειράς Σελίδες Ιστορίας-Διαλέξεις, που είχε σαν περιεχόμενο τις απαρχές του Χριστιανισμού.
Ο ορισμός που δίνει η επίσημη εκκλησία για την αίρεση είναι ότι: Αίρεση είναι η θρησκευτική διδασκαλία που παρεκκλίνει από τη γνήσια και αυθεντική χριστιανική πίστη και επομένως είναι πλανεμένη, αντορθόδοξη και αντιχριστιανική. Έχει ενδιαφέρον ότι η Ελληνική λέξη ΑΙΡΕΣΗ κυριολεκτικά, σημαίνει ΕΠΙΛΟΓΗ. Η τροποποίηση του νοήματος αυτής της Ελληνικής λέξης εμπεριέχει όλη τη δραματική πορεία της καθιέρωσης του Χριστιανισμού που γνωρίζομε σήμερα.
Κατά τους πρώτους αιώνες της Χρονολογίας μας (δηλαδή, μετά Χριστόν), σε διάφορες περιοχές της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, δημιουργήθηκαν θρησκευτικά κινήματα με διαφορετικές μορφές και τάσεις. Στην προηγούμενη διάλεξη δώσαμε μια πρώτη εικόνα αυτών των κινημάτων. Ορισμένα από τα κινήματα αυτά είχαν σα σημείο αναφοράς το Χριστό, χωρίς όμως να αποδέχονται μία ενιαία θεώρηση για τη φύση ή την προσωπικότητα του Ιησού. Πολλά από τη κινήματα αυτά ήταν σέκτες που είχαν μικρή διάρκεια, ενώ άλλα κατόρθωσαν να επιβιώσουν για μακρύτερο χρονικό διάστημα. Αυτά όμως που απετέλεσαν στη συνέχεια διακεκριμένες αιρέσεις είναι διδασκαλίες που εκπορεύθηκαν από ιερωμένους με πλατειά μόρφωση και βαθύ φιλοσοφικό προβληματισμό.
Η παρούσα διάλεξη θα παρουσιάσει εν συντομία το περιεχόμενο των κυριότερων αιρέσεων, δηλαδή, το Γνωστικισμό, τον Αρειανισμό, το Νεστοριανισμό και το Μονοφυσιτισμό, τονίζοντας τη σημασία των Οικουμενικών συνόδων για την αποκατάσταση του Ορθόδοξου δόγματος. Στην συνέχεια θα αναφερθεί στην Εικονομαχία ως τη μεγάλη πολιτιστική επανάσταση στη Βυζαντινή αυτοκρατορία και στο μεγάλο σχίσμα μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής και της Ορθόδοξης εκκλησίας. Τέλος, θα αναφερθεί πολύ σύντομα στη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση και στο Διαφωτισμό που οδήγησε στη Χριστιανική θρησκεία και πρακτική όπως τη γνωρίζομε σήμερα. Θα καταλήξει με το ενδιαφέρον συμπέρασμα, ότι στις σημερινές χριστιανικές κοινωνίες, το αν κάποιος θα θρησκεύεται ή όχι, το αν θα ακολουθεί τους κανόνες της εκκλησίας ή όχι, έγινε «αίρεση», δηλαδή, ΕΠΙΛΟΓΗ.