Σεμινάρια της Τρίτης- ΕΕΠΓ/ LESoL- Τρίτη 25 Μαΐου, ομιλήτρια Σταματίνα Κατσίβελη- Σιάχου

ΛΟΑΤΚΙ στην Ελλάδα:
Κατασκευές διαθεματικών ταυτοτήτων στη γλωσσική διεπίδραση
Σταματίνα Κατσίβελη-Σιάχου
Queen Mary, University of London
Περίληψη
Η θεωρία της διαθεματικότητας (intersectionality theory) (Crenshaw, 1991; Yuval-Davis, 2011),
σύμφωνα με την οποία ο/η εαυτός/ή είναι ένα σύμπλεγμα όψεων και κατηγοριών που
διασταυρώνονται μεταξύ τους, έχει συνεισφέρει σημαντικά σε κοινωνιολογικές, ψυχολογικές
και πολιτικές μελέτες της (έμφυλης, σεξουαλικής, εθνικής, ταξικής κ.ά.) ταυτότητας. Σε αυτό το
πλαίσιο, απασχολεί ολοένα και περισσότερο και την κοινωνιογλωσσολογική έρευνα της
τελευταίας δεκαετίας και ειδικότερα το πεδίο μελέτης γλώσσας, φύλου και σεξουαλικότητας.
Προς αυτή την κατεύθυνση, ο Levon (2015) προτείνει τη συστηματική ενσωμάτωση της
διαθεματικότητας σε γλωσσικές προσεγγίσεις στην κατασκευή ταυτοτήτων, προτάσσοντας την
ποικιλική ανάλυση (variation analysis) ως ένα πεδίο μελέτης ικανό να συλλάβει το φάσμα της
διαθεματικής βιωμένης εμπειρίας στη γλωσσική χρήση. Στην εισήγησή μου θα υποστηρίξω μία
άλλη επιστημολογική διαδρομή προς την ένταξη της διαθεματικότητας στην
κοινωνιογλωσσολογία, εστιάζοντας στην κατασκευή (σεξουαλικών και εθνικών) ταυτοτήτων
στον προφορικό λόγο από τη σκοπιά της Ανάλυσης Συνομιλίας [ΑΣ] (Conversation Analysis)
και της Ανάλυσης Συμμετοχικής Κατηγοριοποίησης [ΑΣΚ] (Membership Categorization
Analysis).Συγκεκριμένα, θα συζητήσω την διαπλοκή της σεξουαλικότητας με την ελληνική
εθνική ταυτότητα όπως αυτή κατασκευάζεται στον προφορικό λόγο από ΛΟΑΤΚΙ άτομα στην
Ελλάδα. Σημείο εκκίνησής μου είναι το γεγονός ότι η ετεροφυλοφιλία (καθώς και η έμφυλη
κανονικότητα) προϋποτίθεται ρητά ή υπόρρητα από δημοφιλή ελληνικά εθνικά αφηγήματα, με
αποτέλεσμα την δημιουργία μιας συγκρουσιακής συνθήκης για μη ετεροφυλόφιλες/ους
Ελληνίδες/ες. Θα παρουσιάσω δεδομένα που προέρχονται από ομάδες εστίασης με ΛΟΑΤΚΙ
άτομα στην Ελλάδα, αναλύοντας τις γλωσσικές πρακτικές μέσω των οποίων τα συνομιλούντα
άτομα κατασκευάζουν, διαπραγματεύονται, διεκδικούν ή εμποδίζουν την διαπλοκή των δύο
αυτών κατηγοριών στη γλωσσική διεπίδραση. Όπως θα υποστηρίξω, η ένταξη της
διαθεματικής οπτικής στην ΑΣ/ΑΣΚ (και, αντίστροφα, της ανάλυσης της γλωσσικής
διεπίδρασης στην θεωρία της διαθεματικότητας) μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην
κατανόηση της ταυτότητας (identity) και του ανήκειν (belonging) ως δυναμικά φαινόμενα που
λαμβάνουν χώρα τοπικά, μέσω της γλώσσας.