Ergenlikte kural olmalı mı?

Her dönemde olduğu gibi ergenlik döneminde de kurallar olmalı. Kuralların amacı özellikle ergene kendini düzenleme becerisi kazandırmak olmalı. Mesela; diyelim ki ergen sesini kontrol edemiyorsa, karşısındaki kişinin bunu ona hatırlatması kendini kontrol etme becerileri kazanması açısından gerekli ve önemli. Fakat şöyle bir şey oluyor; ergenlerin sesleri biraz yüksek çıkmaya başlayınca ya da biraz fikirlerini yüksek sesle söylemeye başladıklarında, anneler babalar tarafından bazen bu saygısızlık, küstahlık gibi algılanabiliyor ve kırgınlıklar yaşanıyor. Bu sefer anne baba da ona tepki olarak aynı biçimde karşılık vermeye başlayınca burada bir öğrenme süresi gelişmiyor. Anne baba da ergenleşiyor gibi oluyor. Oysaki tam tersinin olası gerekiyor.
Anne babanın oradaki tepki biçimlerinin ergene örnek olacak şekilde olması gerekiyor ki ergen de sesini düzenlemeyi, kontrol etmeyi öğrensin, duygularını kontrol etmeyi öğrensin. Çok önemli bir kazanım ergenlik döneminde duygularını, dürtülerini kontrol etmeyi öğrenme becerisi. Bir yandan bu duygular, dürtüler ortaya çıkıyor bir yandan da ergen çevreden gelen uyarılar, kurallar çerçevesinde bunları kontrol etme becerisini geliştiriyor. Bu gelişimin olabilmesi için de çevrede bu konuda iyi rol modelleri olması gerekiyor ve karşılarındaki kişilerinde ergene ergen gibi değil erişkin gibi yaklaşabilmeleri, daha problem çözme yaklaşımında olmaları, daha sakin yaklaşmaları gerekiyor.

Dr. Emine Zinnur Kılıç
Çocuk, Ergen ve Erişkin Psikiyatristi