Cucumis sativus ή Σικυός ο ήμερος (αγγουριά)

Ο Cucumis sativus είναι μονοετής πόα, έρπουσα ή αναρριχώμενη, με μήκος που μπορεί να φτάσει τα 2 μ. Προέρχεται από την Ινδία όπου καλλιεργούνταν 3.000 χρόνια πριν. Είχε παρουσία στην Αρχαία Ελλάδα και κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Ύστερα, διαδόθηκε και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι γνωστή με τα κοινά ονόματα: Αγγουριά, Αμελέτητο, Καστραβέτσι, Τροφαντό. Ανήκει στην
οικογένεια Cucurbitaceae (Κολοκυνθοειδή), όπως το πεπόνι, το καρπούζι, το κολοκύθι.
Τα πράσινα φύλλα της είναι μεγάλα, τραχειά, τριχωτά, οδοντωτά και διαθέτουν έως πέντε λοβούς. Το σχήμα τους είναι επίμηκες και κυλινδρικό, με πράσινο χρώμα εξωτερικά, ενώ εσωτερικά ελαφρώς πράσινο ή λευκό.
Τα άνθη μικρά και κίτρινα βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων. Κάθε φυτό φέρει άνθη και αρσενικού και θηλυκού γένους.
Ο καρπός του φυτού (αγγούρι) είναι επιμήκης, κυλινδρικός, εξωτερικά πράσινου χρώματος και εσωτερικά ελαφρύ πράσινου έως λευκού. Είναι μία αδιάρρηκτη ψευδής ράγα, ή πέπων, με πολλούς σπόρους. Η ανθοφορία γίνεται από τον Ιούλιο έως το Σεπτέμβριο, αν και με τα θερμοκήπια αυτό είναι σχετικό. Η υψηλή θερμοκρασία και υγρασία ευνοούν την ανάπτυξή της.
Όλα σχεδόν τα μέρη του φυτού (καρπός, φύλλα, σπόροι) έχουν δραστικές ουσίες:
αιθέριο έλαιο (το οποίο περιέχει λινολεϊκό οξύ, ολεϊκό οξύ, παλμιτικό οξύ, στεαρικό οξύ), κυτταρίνη, βιταμίνες C, B1, B2, Α, πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία (σιδήρος, φώσφορος, μαγνήσιο), νερό.
Καταναλώνεται ωμό, είτε σκέτο είτε σε σαλάτες, αλλά και σε χυμούς.
Χρησιμοποιείται, όμως και ως αναλγητικό, καταπραϋντικό, διουρητικό, αντιφλεγμονώδες, ανθελμινθικό και τονωτικό. Χορηγείται, επίσης, για την αντιμετώπιση της δυσπεψίας σε παιδιά, της δυσκοιλιότητας, διάφορων παθήσεων των νεφρών και της ουροδόχου κύστης. Ο νωπός καρπός εφαρμόζεται τοπικά στο δέρμα κατά των κηλίδων του δέρματος, ενώ συχνά αποτελεί συστατικό πολλών καλλυντικών καθώς βοηθά στην αντιμετώπιση των εξανθημάτων, των ηλιακών εγκαυμάτων, των πληγών, των φλεγμονών, των οιδημάτων, των μωλώπων και των ερεθισμών του δέρματος, όπου εφαρμόζεται είτε ως νωπός καρπός είτε ως συστατικό σε καλλυντικές κρέμες, αλοιφές, γαλακτώματα και λοσιόν.