Elektrik I - Olmaz Öyle Saçma Bilim - Prof. Erkcan Özcan - B08

Yeni yılın ilk günü çok özlediğiniz bilim serimiz karşınızda!

Bu bölümde elektrik konusuna başlıyoruz.

Elektrik nedir? Elektriğe dokunmak mümkün mü? Elektrik nasıl bir enerji türü? Elektrik çarpması nasıl oluyor? Elektriği kim icat etti? Elektrik olmasa nasıl yaşardık?

Ayrıcalıklardan yararlanmak için bu kanala katılın:

#OlmazÖyleSaçmaBilim #ErkcanÖzcan #Elektrik #SerpilÖzcan

Olmaz Öyle Saçma Bilim serimizin diğer videolarını izlemek için:

Elektrik I - Olmaz Öyle Saçma Bilim B07 videomuzu beğendiyseniz en güncel diğer içeriklerimize göz atabilirsiniz.

➡2020'nin Son Konseri - FluTV Mutlu Yıllar Diler!

➡Profesyonel Monitör Almak - Olmaz Öyle Saçma Şey Z - S04B15

➡Flört - Beyaz Yakanın 50 Tonu - Murat Yerdekalmazer - B15

➡David Lynch - Olmaz Öyle Saçma Şey Z - S04B14

➡Uçuyoruz Hocam - Stajyer - Duygu Uysal B05

. . . .

[Erkcan]

12021'in ilk Flu TV videosu bilim ile geldi. Sorunlarımıza güvenilebilir verilere olduğu gibi cesaretle bakarak yaklaşabileceğimiz, bu şekilde evreni ve birbirimizi anlayabileceğimiz bir yıl olsun.

Bu seferki videoda nedense aralarda ben konuşken boş boş bakar görünüyorum. Hatasız kul olmaz diyerek, affınıza sığınıyor, videonun içeriği ile ilgili kısa kısa eksik noktaları not düşüyorum.

* Su döküle döküle taşınıyor şeklindeki benzetme elektrik kabloları için yanlış çıkarımlar yapmaya müsait. Kabloda elektrik sinyali giderken elektronlar kablodan dışarı dökülmüyorlar. Ancak giderken kablonun moleküllerine çarpa çarpa ilerlediklerinden hareket enerjilerinin bir kısmını o moleküllere aktarıyorlar. Bu sebeple kablo ısınıyor ve o ısı enerjisi boşa gidiyor (tabi bunu özel olarak tercih ettiğimiz elektrik sobası gibi uygulamalarımız da var). Eğer akımı azaltırsak (yani elektronların ortalama hızını düşürürsek), o zaman o çarpışmalardaki ısıya dönüşen enerji miktarı azalır. Bu yüzden de elektrik santrallerden şehirlerimize taşınırken yüksek gerilim hatları kullanırız, yüksek gerilimde güç taşınırken akım düşük tutulur.
* Telgraf ile ilgili olarak 19. yüzyılın başında demiştim, 19. yüzyılın ilk yarısında demeliydim. Bunların gelişip de ilk transatlantik kablolar çekilmesi 1850lerde oluyor.
* Küçük sorular ve büyük sorular konusundaki ifademle ilgili anlatıda altını çizmeyi unuttuğum bir nokta kalmış: Büyük sorulara verdiğimiz temel yanıtların, onlara ulaşmakta başarıyla sorup yanıtlayabildiğimiz küçük soruları da türetebilmesi gerekiyor. Bu yüzden diyelim Einstein'ın genel görelilik kuramına bir alternatif arıyorsak, o alternatifin genel göreliliğe bizi götüren yoldaki yüzlerce yıllık çalışmalarla uyumlu olması gerekiyor.
* Thomson Electronics firmasına sohbetten sonra baktım. 1870'lere uzanan bir şirket imiş, sonradan General Electric, Technicolor ve RCA gibi ünlü şirket ve markalarla ilintili bir tarihi varmış. 19. yüzyılda elektriğin insanlığın hizmetine girdiği dönemdeki teknoloji şirketlerinin evrimi ile 20. yüzyılda internet ve makine öğrenmesinin önem kazanması ile hayata geçirilen teknoloji şirketlerinin akıbetlerini beraber okumak ilginç olabilirdi. Ancak sohbetteki soruya dönersek, hayır, Thomson Electronics ile sonradan Lord Kelvin olacak olan William Thomson ilişkili değillermiş.
* Altın ile ilgili olarak: Bağlantı noktalarının altınla kaplanmasına da sonradan biraz daha baktım. Ana tercih sebepleri olarak altının daha yumuşak olması ve bu şekilde konnektör noktasında daha iyi kontakt sağlaması, ayrıca kolay kolay korozyona uğramaması gösterilmiş. Açıkçası bu etkilerin ciddi bir katkısı olacağına ikna olamadım. Çift kör (yani deneyi kuranın ve taşınan sesi dinleyerek test edenin hangi metal konnektörün takıldığını bilemediği) deney düzeneklerinde somut deneysel veri görmeden şüpheci (spektik) yaklaşmakta fayda var naçizane görüşüm.

[kizilvezir]

Hoca söylediği her cümleye dikkat ediyor. Anlaşılır olmaya çalışırken ve benzetmeler yaparken hiç bilimsel hata yapmıyor. Özellikle saçma sorulara cevap verirken bunu yapmak çok zordur. Soruyu anlamak, soranın neyi anlamadığını kavramak ve ona uygun seviyeye inerek cevap vermek, bunu yaparken de gaza gelip derinlere dalmamak, bilimsel hata yapmamak çok berrak bir zihin ve dile hakimiyet ister. Gerçekten takdire şayan. Belki de hoca kendini kaptırmıştır da kurguda elenmiştir, o zaman da İ.C.’ye takdir points....

P.S. İlker Canikligil’in kameralarla ilgili teknik konuları açıkladığı videoları izlediyseniz, aslında konuları gayet iyi bildiğini, bu “cahil sorular”ı kasten sorduğunu tahmin edebilirsiniz. Konuyu netleştirmek için anlamamış/kafası karışmış gibi yapıp fikri takip soruları soruyor. İnsanları inandırdığına göre, kaliteli bir “role play” :).

Kurgudaki paralel evren kesmeleri yersiz olmuş bence de.

[senoleker]

"Bilmiyorum"
Bu kelimeyi korkmadan, gönül rahatlığı ile kullanabilen insan, dinlenir.

[denizasar]

3:05 Etkileşim 4 tane matematiksel formül ile ifade edilebiliyor (Evrendeki 4 temel kuvvet)
● 3:16 1 - YERÇEKİMİ (KÜTLEÇEKİM)
● 4:07 2 - ELOKTROMANYETİZMA
● 4:18 3 - ZAYIF NÜKLEER ETKİLEŞİM
● 4:19 4 - YEĞİN NÜKLEER ETKİLEŞİM

[serhatyldz]

Gayesi (şov yapmaya hiç yönelmeden) bildiklerini fayda sağlasın diye insanlara kusursuz şekilde aktaran nadir kişilerden. Anlattıklarına o kadar hakim ki her düzeyde anlatabiliyor. Kibir ve egodan eser yok. Hiç teknik bilgi vermese bile düşüncesi eğitiyor kişiyi resmen. Tüm insanlığın bu yolda yürümesi dileğiyle. Teşekkürler hocam, teşekkürler emeği geçen ve aracı olan herkese.

[barsakgul]

en cok da erkcan hoca'nin "bilmiyorum" deme özelliginden cok sey ögrenmeliyiz.

[kadirakyollu]

Bu nasıl bir kesme, biçmedir. Dikkatim dağıldı resmen. İlk 5 dakikada hoca elleri bağlı gülümserken ağzını kıpırdatmadan konuşabiliyor.

[AHMETDOLMACI]

Erkan Hoca nın bilgisi ve naifliği gerçekten harika. Ne kadar da çok böyle insanlara ihtiyacımız var. İyi ki varsınız hocam...

[muhammetsengun]

Bu kanalı sadece Erkcan Bey için takip ediyorum. Lütfen daha çok ve daha uzun videolarla Erkcan Beyi görelim.

[hikmetaltun]

Ben erkcan hocanın içeriğini izlediğim zaman kendimi çok şanslı ve mutlu hissediyorum. İnanılmaz güzel bilgilere, dersine girmeden, tahsil yapmadan erişiyormuşum gibi hissediyorum. Hoca o kadar düşünceli ki videonun altına, konuşma esnasında havada kalan eksik konuları veya düzeltmeleri bile yazıyor. Fazlasıyla düşünceli bi insan.

[teslaninbobini]

Hoca; bu boru, su, dalga örneğiyle gayet net anlatmış. Boru, kabloyu ; su, atomları ; dalga da su ve boru yani atomlar ve çevresindeki alanda hareket eden elektronları temsil ediyor. Elektrik kavramı aslında bir fiildir, isim değil. Elektronların bir sistem içindeki hareketine elektrik deniyor. Bu elektronların hareketlerinin birbirini peşi sıra takip etme hareketine ise elektrik akımı deniyor. O kadar da karmaşık olmayan bu kavramı bize bu zamana kadar çok net anlatamamaları çok üzücü.

[saneopus]

Daha fazla erkcan hoca istiyoruz. Flu TV nin atardamarı Erkcan hocadır.

[airmajestical]

Bu adamı sabaha kadar dinleyebilirim.Bu nasıl bir sadelik!

[krundeen]

Yeni yılı erkcan hocayla açmak ne kadar güzel

[melekdermenci]

Ülkemizde bu kadar iyi fizik hocaları olmasında dolayı gurur duyuyorum en önemlisi de fizik yasalarını bu kadar iyi anlatan başka bir bilim insanını dinlemedim hiç ülkemde hocama çok teşekkür ederim daha fazla video rica ediyorum

[abdullahazad]

kurguda sorun mu var? bazen hoca konusurken araya 1-2 saniyelik hocanin konusmadigi sahneler giriyor?

[oralozbas]

Hocam muhteşem bir program. Erkcan hocanın diğer programları gibi. Maalesef bilimden uzak bir toplumda yaşıyoruz ve bilimsel konular genelin ilgisini çekmiyor.
Seyreden veya begenen sayısı sizi rahatsız etmesin. Devamını bekliyoruz.
Ufak bir katkı sunmak isterim izninizle;
Elekriği iletirken neden altın, alüminyum, bakır, çelik vs. kullanmayı tercih ediyoruz sorusunu soranlara bir bakış açısı getirsin:
Birim kesitte en iyi iletken altındır. Ancak hem çok ağır hem de çok pahalıdır.
Birim ağırlıkta en iyi iletken alüminyumdur. Hem ucuzdur hem de hafiftir.
Birim kesitte en sağlam iletken çeliktir. hem ucuzdur hem de sağlamdır ama zamanla korozyona uğrama yani paslanma gibi kötü bir özelliği vardır.
Buna göre;
- Çok ince tel ile elektrik iletmemiz zorunlu ise altın kullanılabilir. Bazı Bilgisayar devrelerinde çok küçük alan ve hacimlerde çalışırken istisna olarak kullanılabilir çünkü çok maliyetlidir.
- Elektrik uzun mesafelerde iletilecek ise (örneğin boğazı geçmek için) iki direk arasında hem hafif hem de kopmaması için sağlam bir iletkene ihtiyacımız vardır. Çelik, alüminyum ve bakırdan oluşan tel demeti yaparak sağlamlık ve iletkinlikte optimum sağlanmaya çalışılır.
- Bunun dışında genel olarak bakır kullanılır. Hem çok pahalı değildir, hem de iyi bir iletkendir hem de korozyona uğrama süresi uzundur. Yani maliyet, iletkenlik, sağlamlık ve uzun süre dayanma gibi kriterlerde optimum sağlanmaya çalışılır.

[esma]

Dolayısıyla taşıyıcı ortamın kalitesinin yükselmesi illa aktarılan verilerin kalitesininde artacağı anlamına gelmiyor.
Erkan Özcan
Evet dolayısıyla bir film ne kadar güzel görünürse görünsün bu onun ilettiği mesajı daha güzel yapmaz.
İlker Canikligil
Bir fizikçi ve bir yönetmenin gözünden iki farklı yorum :D

[turkanbeyaz]

En sevdiğim flu tv yayınları Erkcan Hoca nın :). Zira en anlaşılır düzeye indirgiyor ve zevkle takip ediyorum.

[NevaEdizUfuk]

Hocam nerdesin sen ya daha çok fizik istiyoruz fiziiik.