[Zajdel 2022] 'Bóg maszyna' Joanna W. Gajzler | Recenzja | Grafzero

#recenzja #steam #fantasy

Na Grafzero vlog literacki kolejna nominacja do Zajdla 2022. Tym razem "Bóg maszyna" Joanny W. Gajzler. Trudna do zaklasyfikowania opowieść o magii, maszynach, spiskach i walce o władzę. Zapraszam!

Zobacz też:
Book Haul + Openboxing jesień 2022

"Filip" Leopold Tyrmand

Tokarczuk vs Lem

"Nie dali ojce" Stanisław Staszewski

Uprzedzenie | Felieton

Co nas drażni w literaturze?

[Zajdel 2022] "Wszystko pochłonie morze" Magdalena Kubasiewicz

[Zajdel 2022] "Dolina niesamowitości" Anna Nieznaj

"Roderyk. Opowieść o błędnym rycerzu" Jan M. Długosz

Wakacyjne wspomnienia czytelnicze

Polskie bestsellery 2022 (pierwsze półrocze)

Moja filozofia czytania

Po co nam nagrody literackie?

"Ruchomy zamek Hauru" Diana Wynne Jones

Babony Polskiej Fantastyki (i nie tylko): "Empuzjon" i "Anna Inn w grobowcach świata" Olga Tokarczuk

Book Haul wiosna 2022

"Tyll" Daniel Kehlmann

Lektury ósmoklasistów

"Nie ma i nie będzie" Magdalena Okraska

"Agla. Alef" Radek Rak

Matura z polskiego... w 1939 roku!

"Simplicius 45" "Miód i mleko" Heinz Küpper

Kubiński vs. Brawata

"Wilgość" Anna Maria Wybraniec

"Czwarta rewolucja przemysłowa" Klaus Schwab - rozmowa z Wojtkiem z kanału Tak Zagajam

"Igranie z nocą" "Bitwa o Tuluzę" Jose Cabanis

"Płomień" Magdalena Salik

"Żubr Pompik. Polinka zaginęła" Tomasza Samojlika w ujęciu postmodernistycznym

Jak Kochanowski - fraszki, których nie przeczytasz w szkole

Bookshelf Tour... wstydu 2

Book Haul koniec zimy 2022

Pass Culture, czyli jak Francja promuje czytelnictwo?

"Węzeł" Patrick White

Kości, które nosisz w kieszeni

Nigdy... BookTag

"Blade runner 2019" Green

Jednolita cena książki

"Rajtar szwedzkiego króla" Leo Perutz

Premiery książkowe 2022, czyli na co czekam w tym roku?

"Truchlin. Czarny merkuryt" Vojtěch Matocha

Co czytała Europa w 2021 roku? cz. 2

"Godzina próby" Maria Corti

Co czytała Europa w 2021 roku?

Bookhaul zima 2022

Najlepsze i najgorsze książki 2021

"Opowieści wigilijne" Charles Dickens

Babony Polskiej Fantastyki (i nie tylko): "Heksy" Agnieszka Szpila

"Gnoza" Michał Cetnarowski

Bookshelf Tour... wstydu!

"Uczeń nekromanty. Plaga" E. Raj

Bookhaul jesień 2021

Czy można krytykować Lema, albo fandom znów ma problem?

"Upiór" Łukasz Kozak

Kreskówki z lat 90. Book Tag

"Ogród w Milanówku, sen zimowy" Jarosław Rymkiewicz

"Na cóż czekamy?" Jan Rybowicz

[wissquek]

o kurła - wreszcie jakiś film o cudnie!!! chcemy więcej!

[jakubskonieczny]

Uf, to był długi komentarz :D Coś jednak z tej ksiązki zapamiętałem! Dobrze wydane 100zł. Niemniej jeszcze raz polecam - steampunk bible jeff vandermeer.

A książkę chyba kupię i przeczytam, choć jeszcze nie teraz.. na razie wystarczy mi steampunka. Przeczytałem w tym miesiącu jeszcze antologie więc mam już swoją porcję. Ale będę ją miał na oku :)

Ostatni jestem nienasycony Gregiem Eganem i przyswajam wszystko po kolei (Miasto Permutacji, ah, cóż to była za książka!)

[jakubskonieczny]

Okej jest już po meczu więc wrzucę swoje trzy słowa.

Po recenzji wnioskuję że jak najbardziej można zaliczyć książkę do Steampunka. Powiem więcej: Arcane to najbardziej klarowny przykład czerpania ze steampunkowych motywów i utworów, które ów steampunk inspirowały.

Jake von Slatt z Steampunk Workshop (inżynier-majsterkowicz, specjalizuje się w tworzeniu rzeczy w estetycje steampunka) przedstawił w książce "Steampunk bible" ów gatunek w takim oto równaniu.

Steampunk = Mad scientist inventor [ invention (steam x airship or metal man / baroque stylings) x (psudo) Victorian setting ] + progressive or reactionary politics x adventures plot

Wszystkie te elementy (w mniejszym lub większym stopniu) posiada Arcane, tworząc współczesny koronny przykład gatunku. Wiele z tych rzeczy bierze się z inspiracji steampunkowych autorów. W skrócie będą to (inspiracje): H.G. Wells, Jules Verne, amerykańskie edisonady (powieści wagonowe), wojny klas, sprzeciw przeciwko imperializmowi, sceptycyzm technologiczny i pokazanie rewolucji przemysłowej również od tej złej strony (wyzysk pracowniczy, zatrucie środowiska itp).

Jeśli chodzi o estetykę to jest ona bardzo ważnym i stałym elementem steampunka, który jako jeden z niewielu gatunków tworzy się odrębnie od literatury czy filmu. Steampunkowi twórcy oraz artyści tworzą obrazy/grafiki, ubrania, konstrukcje, dzieła sztuki, rewitalizują mechanizmy na modłę wiktoriańskiej anglii jako: rodzaj romantyzmu wobec "past that never was", gloryfikacji podejścia DIY (do-it-yourself, indywidualizmu przedmiotów, która poza utylitarnym charakterem ma także element dekoracyjno/artystyczny), uwielbienie dla technologii która byłaby ZNÓW fizycznie pojmowalna i dostrzegalna (wielu z nas nie potrafiłoby naprawić/zbudować iphone'a, ale zależność między sobą zębatek jest pewnym uosobieniem cielesności tej technologii i jej działania na zrozumiałych zasadach), jest to także kwestii stylu (fashion) z którą ludzie potrafią się identyfikować. Estetyka steampunka i osadzenie akcji w alternatywnej wiktorii, gdzie rozwój technologii przebiegał szybciej i inaczej niż w naszym świecie ma charakter ekscytującego "what if..." Co jeśli w tamtych czasach byśmy mieli komputery? Albo mega zwrotne zeppeliny?

Na koniec - aspekt przygotowy steampunka. Jeter wymyślił pojęcie steampunk i razem z dwoma kolegami - Blylockiem i Powersem - tworzyli książki przygodowe w tej estetyce. A więc zorganizowany movement steampunka brał się z literatury rozrywkowej. Warto nie spoglądać na ten gatunek przez pryzmat wyłącznie Maszyny Róznicowej Gibsona czy protoplastów idea steampunka - IDEI, nie estetyki (Wellsa i Verna. ). Wszyscy trzej Panowie na pytanie czemu zainteresowali się tym okresem historycznym i czemu chcieli pisać powieści w tym gatunku - wszyscy odpowiadali że elementy estetyczne, że są interesujące i pociągające. Jeter (autor terminu) wspominał nawet że mieszkał niedaleko jakiegoś sklepu specjalizującego się w starym sprzęcie naukowym. I stąd inspiracja i zajawka. To jest geneza zorganizowanego steampunka. Wcześniej Moorcock (10 lat wcześniej) napisał "Nomad of the air" jako krytykę imperializmu... ale nie było tam nawet pary. A dziś jest to jeden ze standardowych przykładów steampunka (pomimo że poprzedzał on uformowanie terminu). Dodam jeszcze że steampunk był bardzo nieciągłym gatunkiem - pojawiał się i znikal a tematyka często ulegała zmianie. Ale stałym elementem zawsze pozostawała estetyka więc nie można jej marginalizować (choć i ona ulega pewnym zmianom. Okazuje się, że steampunk jest popularny w brazylii i japonii - szczegolnie w anime -i często stosują oni swoje podejście, wprwadzają ciekawe elementy (w Brazylii np. królują fawele a w japońskim steampunku - zeppeliny i wschodni alternatywny imperializm). Steampunk jest bardzo inkluzywny jeśli chodzi o tematykę i charakterystykę.

Na koniec powiem że nie pomniejszasz książki nazywając ją steampunk fantasy (tak to zabrzamiło troszke :P). Wielokrotnie osoby wypowiadające się dla "Steampunk bible" nazywali ów gatunek "victorian fantasy". To są niemal synonimy. Steampunk nigdy nie był tylko połączeniem steam i punk, był znacznie szerszym w różnych mediach (nawet w muzyce! W jednym tekście padała taka kwestia że pewien mięsożerny kwiat zamknął swoje płatki kontemplując oświecenie i od tej pory ich nie otworzył :P). Elementy fantasy już dawno wkradły sie w ten gatunek i nie jest on już przynależny wyłącznie do SF.

I na już sam koniec - eskapistyczny charakter powieści nie czyni jej ani odrobinę mniej steampunkową :) Jest to jej wręcz nieodłączny element (w przeciwieństwie do cyberpunka choć jak to bywa z każdym subgatunkiem który nagle staje się popularny - i ten uległ tej komercjalizacji i spłycenia)

[Joanna.]

Nie bój się.Jakub Ćwiek to firma, na pewno się nie zawiedziesz.Przeczytam " Panie czarowne", na kiedy planujesz omówienie?

[leu]

17:50 Odbiłem się po dwóch rozdziałach :)

[polemizator]

Staty książki i maszyny
Algorytmy nadgodziny

[zbigniewdoczan]

Dla mnie niedoścignionym arcydziełem steampunku pozostaje, ,Maska" Stanisława Lema.

Z chęcią bym przeczytał powieść steampunkową w klimatach c.k. monarchii nawiązującą do naddunajskich powieści Verne'a.( oczywiście, żadnych wąpierzy!).

[jakubskonieczny]

​Przedpremierowo: Czekam na odcinek bardzo mocno, ponieważ jestem w moodzie na steampunka. Właśnie skończyłem lekturę "Steampunk Bible" Jeffa Vandermeera i czuję się ekspertem w subgatunku literatury i ujęciu popkulturowym :) i nie ukrywam, że jest to książka, na którą mam chrapkę, ale trochę boję się po nią siegnąc bez opinii z "zewnątrz". Więc ten film będzie idealny.

[kikiriki]

Premiera Arcane listopad 2021, premiera Boga Maszyny wrzesień 2021, jak na kogoś, kto się czepia anachronizmów w beletrystyce, to niezły risercz na samym starcie.

[bartekspryszak]

Bardzo mi się podoba, jak manipuluje Pan widownią. Z jednej strony sam Pan twierdzi "że coś jest plagiatem" :) Bardzo nieładnie. To mniej więcej tak, jakbym powiedział, że ten kanał absolutnie nie jest plagiatem podobnych na yt przecież jest w sumie identyczny jak całą reszta ;)

[menoflowicz]

Z jednej strony deformacje czynią arystokratą, a z drugiej utrata kończyny pozbawia. Nieco niekonsekwentne :P

[katorg]

Dwóch weterynarzy w fantastyce! Ten zawód jest zgubą gatunku tak jak akwareliści byli zgubą polityki!