'Άιντε Μάρω στο πηγάδι', Εργαστήρι Πολυφωνίας ΚΕΜΦΑ, ΜΕΛΜΟΚΕ ''Φoίβος Ανωγειανάκης' 2023

Τo Eργαστήρι Πολυφωνίας του Πολυφωνικού Καραβανιού που λειτουργεί στο πλαίσιο του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής Φοίβος Aνωγειαννάκης (ΚΕΜΦΑ) κλείνει φέτος 25 χρόνια ζωής! Ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1999, όταν ο Διευθυντής του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Κέντρου Εθνομουσικολογίας "Φοίβος Ανωγειαννάκης" προσκάλεσε τους Αλέξανδρο Λαμπρίδη και Αντώνη Έξαρχο, πρωτεργάτες του πολυφωνικού συνόλου "Xαονία" και της "¨Απειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι να παραλάβουν την σκυτάλη της διδασκαλίας στα σεμινάρια ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού.

Από τότε, είκοσι πέντε χρόνια αδιάλλειπτα, κάθε Πέμπτη, από την πρώτη του Οκτώβρη ως την τελευταία του Ιουνίου, είναι για εμάς "Πέμπτη της πολυφωνίας". Στα σεμινάρια που εξελίχθηκαν με βάση την συσωρευόμενη γνώση και το υλικό τεκμηρίωσης, τους καρπούς της διαρκούς επιτόπιας μαθητείας κοντά στους ύστατους βιωματικούς ερμηνευτές από χωριό σε χωριό, έχουν προσεγγίσει το πολυφωνικό εκατοντάδες νέοι άνθρωποι όλα αυτά τα χρόνια, κοντά τους αρχικούς υπεύθυνους του Εργαστηρίου, πλαισιωμένους αργότερα και από την Μαρία Τσουκαλά και, από το 2013 και μετά, την Αλίκη Γκανά. To Εργαστήρι αποτελεί μια αέναη αφετηρία μύησης για όσους συνεχίζουν με την συμμετοχή τους στις διαδρομές και την πρακτική του Πολυφωνικού Καραβανιού και αυτοί είναι πολλές δεκάδες νέοι άνθρωποι που αποκτούν όλο και πιο ενεργό ρόλο.

Εδώ παρακoλουθούμε ένα από τα τραγούδια που παρουσίασαν οι συμμετέντες του Εργαστήρι Πολυφωνίας του ΚΕΜΦΑ στις 29 Ιουνίου 2023 στην καταληκτική εκδήλωση που πραγματοποίησε το ΚΕΜΦΑ στην υπέροχη αυλή του ΜΕΛΜΟΚΕ. Παρουσιάστηκαν τρία πολυφωνικά τραγούδια, το ένα από το Δολό Πωγωνίου, το άλλο από την Χειμάρρα και τούτο από την Άνω Δερόπολη, όπως βέβαια ερμηνεύεται από ανθρώπους που κάνουν, οι περισσότεροι, τα πρώτα τους βήματα στο πολυφωνικό τραγούδι. Το τραγούδι, στο πλαίσιο του εργαστηρίου, ερμηνεύεται με εναλλαγή ρόλων για την καλύτερη εξοικείωση των συμμετεχόντων με τις διαφορετικής "φωνές" που συνθέτουν την πολυφωνική ερμηνεία. Oι όποιες ατέλειες όλων στην προσέγγιση του πολυφωνικού τραγουδιού, όπως εδώ μερικών από τους πιο νέους στο είδος, έχουν λιγότερη σημασία από την χαρά τους όταν προσπαθούν να το τραγουδήσουν και να το μοιραστούν.

Οι στίχοι του τραγουδιού όπως ερμηνεύονται στο πλαίσιο του Εργαστηρίου:

- Άιντε Μάρω στο πηγάδι άιντε για νερό

- Καρτεράτε μ’ αδελφούλες, για να ζαλωθώ

για να πάρω τη βαρέλα και τον μαστραπά

Τι ’ν’ ο Γιάννος στο πηγάδι ο πλανόΓιαννος

που πλανεύει τα κορίτσια και τις έμμορφες

Που με πλάνεψε και ’μένα και δεν έρχομαι

Π΄ρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια της αγάπης, διαδεδομένο σε διαφορετικές περιοχές, εδώ, βέβαια, με τον τρόπο του Δολού Πωγωνίου. ¨Ομιλος από το Δολό το έχει δισκογραφήσει σε δισκογραφική έκδοση του Πoλιτιστικού Συλλόγου του χωριού. Απαντούν σειρά παραλλαγών, ας παραθέσουμε μια από τις λιγότερο γνωστές, έτσι όπως την μετέγραψε η ομάδα του Αρχείου Πολυφωνικού Τραγουδιού του Πολυφωνικού Καραβανιού από την συλλογή του Υφαντή:

Άιντε Μάρω στο πηγάδι, άιντε για νερό
- Καειτερείτε μ’ αδερφούλες, για να ζαλωθώ,
για να πάρω τη βαλέρα και το μαστραπά,
τ’ είν’ ο Γιάννος στο πηγάδι κι ο πλανό – Γιαννος,
που πλανεύει τα κορίτσια και τις έμορφες.
- Μωρ αν είναι κι αν δεν είναι φίδια θα τον φαν.

Εδώ τραγουδούν οι Γιώργος Τούτσης, Σόλων Πολυζωίδης, Θωμάς Καμμένος, Ελεάννα Χαντζάκη, Σπύρος Μακαρούνας, Βαγγέλης Σκουφάκης, Θόδωρος Γιούσης, Αλέξια Kαραβίδα, Ευαγγελία Παπαδοπούλου, Μαρία Παπαϊωάννου, Πάνος Λουπάκος, Iακώβη Ντελέκου, Σοφία Mαντζιάβα, Βούλα Μανουσαρίδου, Χρήστος Δίπλας, μαζί με τους "κυρατζήδες" του Εργαστηρίου και του Πολυφωνικού Καραβανιού Αλίκη Γκανά και Αλέξανδρο Λαμπρίδη.

Ας σημειωθεί ότι η παρουσίαση έγινε δύο μέρες πριν την Μεγάλη Γιορτή Πολυφωνικού Τραγουδιού 2023 που διοργάνωσε το Πολυφωνικό Καραβάνι στο Θέατρο Πέτρας και η οποία ήταν η μεγαλύτερη διαχρονικά σε συμμετοχές σχημάτων γιορτή πολυφωνίας στην Ελλάδα, Εκεί τραγούδησε και το Εργαστήρι ενώ μέλη του τις ημέρες των εκδηλώσεων βοηθούσαν στην διοργάνωσή τους!

"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
- Εγγεγραμμένο στις Καλές Πρακτικές Διαφύλαξης Άυλης Πoλιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO

20 ΧΡΟΝΙΑ ΑΡΧΕΙΟ ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
2003-2023

[rosa.]

Mπράβο σας! Τόσοι νέοι άνθρωποι! ΄Ήμουν εκεί και είσασταν από τις πιο ωραίες συμμετοχές στην εκδήλωση του ΚΕΜΦΑ! Aπό τον Οκτώβριο, καλή αντάμωση στα σεμινάρια του πολυφωνικού, το βάλαμε στο πρόγραμμα.