ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ - ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ Γρηγόρης Μπιθικώτσης (Άλμπουμ, 1966)

Όταν μιλούμε για πολιτικό τραγούδι, πριν απ' όλα και πάνω απ' όλα εννοούμε τη "Ρωμιοσύνη" του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου. Έργο εμβληματικό, απόλυτα κλασικό, έργο δημοφιλέστατο επί πέντε και πλέον δεκαετίες.
Eδώ δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με ένα δίσκο, αλλά με ένα έργο - σύμβολο στην καλλιτεχνική και πολιτική ιστορία της χώρας μας.
Μια από τις σημαντικότερες δημιουργίες του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου.
Έργο ιδιαίτερα φορτισμένο με ιδεολογικούς συμβολισμούς, που για μεγάλο διάστημα περιορίζονταν σε συγκεκριμένη κατεύθυνση, αλλά που εδώ και χρόνια αγκαλιάζει το σύνολο του ελληνικού λαού αποκτώντας πλέον χαρακτηριστικά εθνικού έπους.
Ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε το έργο το 1966 επιλέγοντας εννέα χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τη μεγάλη σύνθεση του Γιάννη Ρίτσου "Αγρύπνια", γραμμένη στα 1954, στα δύσκολα χρόνια των διώξεών του και της εξορίας του από το αυταρχικό καθεστώς της εποχής.
Το έργο πέρασε αμέσως στον κόσμο τόσο για το άμεσο μήνυμα της ευθύβολης ποίησης του Ρίτσου, όσο και για την επική μουσική του συνθέτη, αλλά και τη συγκλονιστική ερμηνεία του Γρηγόρη Μπιθικώτση, στην πιο δύσκολη ερμηνεία του, όπως έχει παραδεχθεί κι ο ίδιος χαρακτηρίζοντας τη συμμετοχή του σ' αυτό το έργο ως την κορυφαία της καριέρας του! Ο αείμνηστος «Σερ» χρειάστηκε αρκετό καιρό για να μπορέσει να μπει στο νόημα και δυσκολεύτηκε πολύ, όμως τελικώς τα κατάφερε και μας χάρισε ίσως τη συγκλονιστικότερη ερμηνεία που έγινε ποτέ σε μουσικό έργο στη χώρα μας.
Η πρώτη παρουσίαση έγινε στο θέατρο «Κεντρικόν» λίγο πριν το Πάσχα του 1966 και η υποδοχή ήταν κάτι παραπάνω από ενθουσιώδης, ενώ στη συνέχεια κυκλοφόρησε και ο δίσκος.
Σε κάθε περίπτωση η μοναδική έμπνευση του Μίκη πάνω στην υψηλή ποίηση του Ρίτσου χάρισε στην Ελληνική μουσική έναν ακόμα ανεκτίμητο θησαυρό που πάντα θα στολίζει την πλουσιότατη πολιτιστική παράδοση της χώρας μας.