Waarom moeten we af van diagnoses als depressie?

In de geestelijke gezondheidszorg wordt veel met hokjes gewerkt. Zo kun je 'depressief' zijn, 'borderline' hebben of een 'angststoornis'. Volgens psychiater Jim van Os (UMC Utrecht) moeten we daar vanaf. Het is tijd dat we stoppen met die labeltjes. Gelukkig heeft hij een alternatief.
---
---
Meer wetenschap? Check:

Over de Universiteit van Nederland:
We zijn een stichting met een volledig onafhankelijke redactie. Onze missie is simpel: wetenschap is te gek en iedereen moet dat weten. Samen met de veertien universiteiten in Nederland zorgen wij dat betrouwbare wetenschappelijke kennis bij jou komt.

Wil je reageren op onze video’s? Leuk, we horen graag van je! Wel een paar aandachtspunten om rekening mee te houden:
- Schelden is niet toegestaan, net als kwetsende, discriminerende of racistische uitspraken.
- Geen negatieve opmerkingen over de spreker. Onze wetenschappers doen vrijwillig mee aan onze video’s, laten we het leuk houden voor hen!
- Links naar andere pagina’s, kanalen of websites zijn niet toegestaan, tenzij het wetenschappelijke artikelen of nieuwsberichten zijn.
- Geen onwaarheden of onduidelijke berichten.

[forestwebsolutionsofficial]

Ik zelf ben gediagnosticeerd met autisme en zonder deze diagnose krijg ik geen hulp. Ik heb deze diagnose pas gekregen bij het zoveelste onderzoek, terwijl ik mezelf duidelijk herkende in vrijwel alle kenmerken van ASS. In Nederland heb je een label nodig, anders wordt je aan je lot overgedragen. Ook heb ik veel meer inzicht gekregen en kan ik aan mezelf werken dankzij de diagnose. In eerste instantie kon ik niet de diagnose krijgen, want ik kom uit een pleeggezin en zou dus een hechtingsstoornis hebben. Ik denk dat het minder belangrijk is wat de DSM zegt, maar het is wel belangrijk om begrepen en geholpen te zijn in deze samenleving. Ik hoop dat iedereen een plek vindt waar ze gehoord worden.

[PieterBreda]

Lang geleden werd bij mij ook de diagnose depressief gesteld. Na drie jaar therapie was ik nog geen steek verder totdat een wakkere vervangende huisarts vroeg of er wel eens een slaaponderzoek was gedaan. Uiteindelijk bleek ik zware slaapapneu te hebben. Ik was depressief omdat ik niet sliep in plaats van dat ik niet sliep omdat ik depressief was. Huisartsen komen soms niet uit hun tunnelvisie.

[burniec]

Dit verhaal verklaard ongeveer mijn weerstand tegen de methodiek in de geestelijke gezondheidszorg waarin ik al ruim 30 jaar werkzaam ben. Hartelijk dank voor deze lezing.

[noahliasam]

Als we meer zulke mensen hebben met dezelfde gedachtegang, kunnen we de wereld al een stuk mooier maken! 🙏🏽 dankjewel voor dit!

[jennygetz]

Hulpverleners zijn zich vaak niet genoeg bewust van de impact van de 'mentale labels' die ze aan iemand hangen. Soms kan het helpend zijn om overzicht te creëren bij zowel professionals als de cliënt, maar de manier die Jim het uitlegt lijkt veel menselijker en vriendelijker. Het geeft hulpverleners een rode draad, maar geeft ruimte voor invulling van de behoefte van de cliënt. Super!

[honingbijtje]

Bedankt voor deze video! Ik denk dat het ontzettend belangrijk is dat deze discussie gevoerd gaat worden, vooral in de reguliere gezondheidszorg.
Ik zie dat Jim van Os trauma hier in 'context' plaatst. Onderzoeken van o.a. Gabor Maté en Bessel van der Kolk laten zien dat trauma ontzettend vaak de onderliggende oorzaak is van een heel scala aan dsm-diagnoses en zelfs fysieke aandoeningen. Hier moet ook echt nog veel meer aandacht voor komen. En ook voor lichaamswerk als behandeling (ik heb de bonusvideo nog niet bekeken), want niet alles valt op te lossen met praten. De onveiligheid (vanuit trauma) wordt immers in het lichaam ervaren.

Mijn therapeute zei vandaag tegen me: 'wij als hulpverlener zouden veel vaker de vraag moeten stellen: "wat heb je meegemaakt?" in plaats van "wat mankeer je?". Dat zou een veel zachtere / compassievollere benadering zijn.'

Zelf ben ik vastgelopen in het reguliere circuit, omdat ik me totaal niet begrepen voelde en zelf, zeker toen ik jonger was, ook echt nog niet wist of begreep hoe kindheidstrauma (en van daaruit zich herhalend trauma in mijn latere leven als puber en jongvolwassene) zijn sporen had getrokken.
Deze therapeute begreep dat wel, en begreep dit al voordat ik iets over mijn jeugd had verteld, omdat ze de symptomen in het latere leven van getraumatiseerde en verwaarloosde kinderen herkende.
Zij heeft mij geleerd mezelf te begrijpen en met compassie voor het gewonde kind in mezelf te zorgen. Ik ben haar voor altijd dankbaar, ik weet oprecht niet of ik nog had geleefd als zij niet op mijn pad was gekomen.

[elviram]

ik zie heel veel reacties hieronder die zeggen dat labels iets negatiefs is. Terwijl ik uit eigen ervaring en in mijn omgeving ook gezien heb dat mensen het positiever benaderen. Dit omdat ze eindelijk blij zijn dat ze een diagnose hebben en snappen waar het vandaan komt en eindelijk research kunnen doen. maar ook hulp kunnen krijgen en evt. extra vergoedingen of dingen vanuit de gemeente of het op hun werk kunnen toelichten. Wel ben ik het eens met jim van os dat dit een andere manier van denken is en wardeer ik deze manier ook wel. Ik zie zeker in dat dit ook meer kan helpen en positief wat kan toevoegen. Ik ben het eens met dat op maat gemaakte diagnoses ook beter werken in het proces qua behandeling en te achterhalen door de context te bepalen wat de oorzaken zijn zodat je het beter kan behandelen. Echter denk ik ook dat hiermee wel vervalt dat je zelf op research kan gaan. Ik heb zelf autisme en vind het best fijn om veel over autisme te lezen en dat ik mezelf in veel dingen herken (niet in alles en dat vind ik ook oke) maar ook te lezen hoe anderen hiermee omgaan. Door de research leer ik ook wat het eventueel voor mij kan inhouden en hoe ik ermee om kan gaan. En dat is fijn. Want hoewel ik ook even bij een psycholoog heb gelopen, loop ik daar nu niet meer bij. Wel krijg ik nog wekelijks ambulante begeleiding maar dan is het wel fijn dat je een indicatie hebt van oke dit is autisme, dit verklaard waarom je toen somber was. Het is wat laagdrempeliger kennis vergaren dan als het op maat is. (ik hoop dat ik het zo goed uitleg wat ik bedoel). En ik heb dat altijd dus fijn gevonden. Ook is het een stuk makkelijker in mijn opinie om lotgenoten te vinden. Dan als je diagnose specifiek op jou aangepast is. Tuurlijk kan je ook wel punten delen waar je tegen aanloopt en mensen vinden die hetzelfde hebben. Maar dit lijkt me wel lastiger. Nu zoek ik op insta of google op autisme en ik krijg een scala aan info en accounts van mensen met autisme. waarin ik me erg herken en dat is fijn en tegelijkertijd dingen leer. Daarnaast denk ik dat t qua verzekeringen etc ook wel handiger is om labels te hebben. Ik sta er dus dubbel in. Ik vind het goed dat het meer aangepast wordt maar ik denk ook dat er nog een paar kritische punten zijn. maar wellicht is hier ook wel meer over nagedacht om de punten die ik o.a. noemde dat je die dan alsnog wel kan hebben. Herkenning en lotgenoten hebben is namelijk ook een stukje behandeling en van het herstel. Je voelt je dan niet meer alleen en hebt mensen die hetzelfde doormaken en dat is fijn. En dat lijkt me met deze manier moeilijker maar misschien is hier ook over nagedacht dus.

[undercoverduck]

Ik heb een vergelijkbaar punt een keer opgebracht tijdens een werkgroep van mijn studie geneeskunde. Toen werd er zowel door mijn medestudenten als de docerend basisarts vreemd van opgekeken en flink op geprotesteerd. Ik had het natuurlijk lang niet zo mooi uitgewerkt als in dit college, maar hun reactie gaf mij toch het idee dat er voor een dergelijke verandering in de psychiatrie allereerst een verandering dient te komen in de mate van dogmatisch 'stampen' tov kritische benadering van de opgedane kennis in de geneeskunde-opleiding.

[pixeluser]

Als ik hem als psychiater had gehad, was ik 6 jaar eerder weer gewoon gelukkig geweest.

[taramatteeanthony]

Dr. van Os blijft een roepende in de woestijn. Dat weet ik wel zeker. Vecht voor je eigen leven, mensen. Hartelijke groeten en beterschap gewenst.

[jorisboon]

Top dit!!! Zelf meerdere diagnoses gehad en erg lang in een slachtofferrol gezeten.
Door me te verdiepen in boeken die gaan over bewustzijn is mijn kijk op mijn leven totaal veranderd.
Ik geloof niet meer in alles wat ik denk.

[jaffasholva]

Zeer interessant, die mentale grenservaring. Ik ben inmiddels al 24 jaar depressief en zo'n 12 jaar vaste gast bij ggz. Ik denk niet dat het ooit nog weg zal gaan. Medicatie weiger ik nog langer te nemen want je schiet er niets mee op. Het beperkt je juist nog meer. Gelukkig is er geen sprake van angst meer, enkel pure woede en frustratie, wat me vorig jaar in de gevangenis heeft doen belanden. De gevolgen daarvan maakt het helemaal uitzichtloos. Advies van ggz? medicatie uiteraard. Die mensen houden zichzelf alleen maar aan het werk. Deze video is zeer verhelderend. Mijn dank is groot.

[ZipZenBodyMindAlignement]

Geweldig dat u dat in het licht zet - zovele mensen en kinderen krijgen labels opgeplakt en gaan er naar leven! Helder, klaar en waar! Dank u

[wieskonijn]

Wat een helder en prachtig verhaal. Laten we kijken naar wat mensen echt nodig hebben in plaats van mensen te labelen.

[lucievantongeren]

Dank voor de mooie uitleg.Weet nu op bijna 70 jarige leeftijd, waardoor en hoe ik mentale grenservaring opliep, op heb laten lopen. Heeft bijna mijn leven lang 'gekost' en mijn leven bepaald.Hele mooie omschrijving:'Mentale grenservaring.'

[Souchirouu]

Wat we echt nodig hebben is een basis in filosofie, psychologie en debatteren in het onderwijs. We leven in het internet tijdperk en we worden dag in dag uit bestookt me (mis)informatie, propaganda, onderhandse marketing, sudo-science en nog veel meer. Daarnaast loopt het aantal mensen met psychologische klachten alleen maar op, mensen moeten een basis aan gereedschappen hebben om beter met hun emoties en gedachtes om te gaan. En als de pandemie ons heel duidelijk heeft gemaakt kan een basis in debatteren ook geen kwaad want de kwaliteit van discussie is echt bagger.

En wachten tot de politiek dit zelf gaat voorstellen gaat niet werken. Een hele generatie aan mensen die veel kritischer zijn en veel betere middelen hebben om deze te onderbouwen is een gevaar voor de positie van veel mensen. Daarom moeten wij als volk hier echt voor gaan strijden want het zijn niet alleen de politici die er alles aan zullen doen om het tegen te houden maar ook grote bedrijven en religies.

Maar zonder ben ik bang dat wij het als mensheid niet gaan redden. We hebben de grondstoffen, de kennis, de technologie maar nu hebben ook de wijsheid nodig om deze goed in te zetten.

[dukkiegamer]

Labels hebben mij eerlijk gezegd enorm geholpen. Ik heb ass en adhd en door deze diagnoses is mijn kwaliteit van leven ontzettend vooruit gegaan. Grootendeels doordat dit een soort bevestiging is dat het niet aan MIJ ligt.

Klinkt nu alsof ik het als excuus gebruik, maar ik ben alleen maar meer gaan doen sinds dat ik dit weet.

[sofiapraxis-filosofischepr]

Jim van Os zet ons mensen weer in het middelpunt van ons bestaan. Mooi!

[Souchirouu]

Hoe ik het begrijp na 10 jaar therapie: Bewustzijn een combinatie van onze emoties en filosofie en deze hebben invloed op elkaar. Het doel van het level is om het aantal positieve ervaringen te vergroten terwijl we de negatieve zo veel mogelijk proberen verwerken.

Dit is simpeler dan ik dacht het was, niet makkelijk, maar wel simpel. Voor alle complexiteit van onze hersenen werken ze relatief simpel:
- Hoe vaker je iets doet hoe sterker de betrokken hersenen en de verbinding er tussen wordt.

In geval van depressie is dat omdat iemand constant negatieve dingen tegen zichzelf zegt. Ik kan dit niet, ik durf dit niet, ik ben niet goed genoeg etc. Om hier vanaf te komen moet je:
1) Bewijs worden dat je dit doet. Ga turven elke keer dat je iets negatiefs over jezelf denkt.
2) Je moet jezelf gaan trainen om de positieve dingen in het leven te zien. En dat heel lastig op het begin en het zal heel nep en leeg voelen. Maar als je dit volhoudt zal je merken dat het steeds makkelijker en makkelijker wordt want die verbindingen worden steeds sterker.

Ga weer turven, nu voor elke keer dat je iets positiefs hebt ervaren. Ben je opgestaan vanochtend? Dat is positief! Heb je je klaar gemaakt voor de dag? Dat is positief! Heb je avond eten gemaakt? Dat is positief! En jij zal net zoals ik zijn op het begin "dat zijn toch gewoon basis dingen? Waarom zou ik daar blij over zijn?" Waarom niet? Het doel is om het aantal positieve ervaringen in je leven te vegroten dus als je de dingen die je elke dag doet in iets positiefs kan veranderen is je leven een stuk mooier.

Gaat dit al je problemen oplossen? Absoluut niet. Het gaat je wel meer ruimte geven om aan jezelf en de dingen die je belangrijk vindt te werken in plaats van non-stop bezig zijn met jezelf omlaag praten.

Maar goed, je woont in Nederlander als je met problemen zit ga praten met een expert. En als het eerste wat ze willen doen is je volpompen met medicatie herinner je dat je recht heb op second opinion.

Ik ben eigenlijk wel benieuwd wat een expert zoals Docter van Os van mijn stelling hier vindt.

[ingesomething]

Wat fijn en goed dat er naar mensen en context wordt gekeken in plaats van enkel naar het label! Ik vind het verhelderende informatie in vergelijking met de huidige werkwijze en ben blij dat iemand weet te verwoorden hoe het al tijden min of meer ook in mijn hoofd zit.