Co to jest ekonomia? Krótka historia ekonomii jako nauki

Co to jest ekonomia? W tym filmie spróbuję pokazać, że ekonomia bez spojrzenia biorącego pod uwagę dorobku innych nauk społecznych jest tylko suchą matematyką, nieoddającą rzeczywistości społecznej.

Bardzo dziękuję grupie samokształceniowej ekonomii politycznej w ramach Autonomicznej Przestrzeni Edukacyjnej w Warszawie za pomoc przy redakcji skryptu do filmu i za możliwość udziału w zajęciach.

Bibliografia:
1. Martin Wolf, „Przedmowa”, w: Pomyśleć ekonomię od nowa. Przewodnik po głównych nurtach ekonomii heterodoksyjnej
2. Części 1. i 2. „Wprowadzenia”, w: Paul A. Baran, Paul M. Sweezy, Kapitał monopolistyczny. Szkice o amerykańskim systemie gospodarczym i społecznym
3. Rozdział 1 („Życie, wszechświat i cała reszta. Czym jest ekonomia?”), w: Ha-Joon Chang, Ekonomia. Instrukcja obsługi
4. Części A. i B. rozdziału 1 („Istota produkcji kapitalistycznej”), w: Amit Bhaduri, Makroekonomiczna teoria dynamiki produkcji towarowej
5. Robert L. Heilbroner, Wielcy ekonomiści. Czasy – Życie – Idee
6. Immanuel Wallerstein, Analiza systemów-światów. Wprowadzenie
7. Leo Huberman, Z czego żyje ludzkość?

[tomusw]

Dziękuję za to wideo i wspomnienie Kaleckiego.

Do komentarza nt. "naturalności" wolnego rynku dodałbym jeszcze krótkie wyjaśnienie dotyczące koncepcji własności ziemi. To pomysł, który światu zaszczepili Europejczycy. Istniały społeczeństwa, które w inny sposób rozumiały ten rodzaj własności. Howard Zinn w książce "Ludowa historia Stanów Zjednoczonych" wspomina Indian, którzy korzystali z ziemi jako całe wspólnoty, a nie pojedynczy właściciele. Różnica w postrzeganiu dostępu do ziemi była jedną z przyczyn konfliktów z osadnikami z Europy, a później wojen z powstającymi Stanami Zjednoczonymi.

[kwasnybazej]

trochę odkładałem obejrzenie tego filmu, ale w końcu się za niego zabrałem - zajebisty

[PiotrChlebowski]

Solidna analiza. Dzięki za urozmaicenie wtorkowego wieczoru :D

[kacperkrol]

Pomimo, że nie podzielam twoich poglądów to fajnie analizujesz i opowiadasz :D

[snv]

Naprawdę wartościowy content, zasługuje na wielokrotnie więcej wyświetleń.

[SmutnyReptyl]

Warto było czekać tę parę miesięcy. Super materiał!

[ukaszpirog]

Czytam komentarze i podziwiam poziom większości wpisów.
Czy ktoś może mi wytłumaczyć co to się na świcie dzieje?

Zastanawiam się nad kwestią systemu monetarnego. Otóż jeśli pieniądz to coś co pośredniczy w wymianie barterowej. Czyli aktualnie traktujemy pieniadz jak jakiś towar. Czyli to trochę tak jakbyśmy się umówili na wymianę towarów usług za jajka tylko, że jest monopol na kury?

I mam takie doswiadczenie z dzieciństwa. Bawiliśmy się w sklep. Każde dziecko miało jeden rodzaj towaru. Wybrany owoc lub warzywo z babci ogródka. Pieniędzmi były liscie bzu. Zabawa była super do momentu kiedy ktoś nie zaczął zrywać dodatkowych liści.

Czy aktualny system moneterny to właśnie takie zrywanie dodatkowych liści?

I co sądzicie o książce "wojna o pieniadz" Song Hongbinag , "Czas niewolników" J.Bialek i "Historia antykultury" K.Karoń

[garfild]

Świetny film, a myślałeś o opublikowaniu tego jako podcastu na spotify?

[ahaaha]

Jedno zastrzezenie. Dwutysięczny byl tylko jeden. Mowimy dwa tysiące ósmy.

[tomekkaras]

Dla osoby niemającej wiedzy z zakresu ekonomii ten filmik w zasadzie nic nie wnosi, całość tych niespełna 24 min można by streścić w taki sposób: tu są luki/błędne założenia w teorii ekonomii, prezentacja czemu powinno coś być ujęte/skorygowane (liczyłem że choćby zarysujesz swoją definicję ekonomii). Oczywiście nie obyło się bez niewnoszących do tematu komentarzy, które mają postawić w negatywnym świetle, omawiane doktryny (niech fakty same się bronią), chwyty erystyczne, cherry picking również są (22:33, świetne przenosisz dyskusję na poziom filmu by potem to ekstrapolować na całą ekonomię {dużo temu nie brakuje do twierdzeń fizyków, że w Gwiezdnych Wojach prawa fizyki są absurdalne}, nie wiem jak bardzo trzeba być nie w temacie by uważać, że na giełdzie rządzą jakieś racjonalne zasady a nie emocje i spekulacja). Hitem jest stwierdzenie, że ekonomia jest nauką burżuazji, to była chyba próba ukazania ad absurdum ekonomistów, gdyby dopowiedzieć tylko, że cała nauka w czasach o których mówisz była elitarna, nie brzmi to wtedy tak dobrze. Bibliografia zacna, szkoda że nie pokazałeś dokładnie gdzie w współczesnych podręcznikach do mikro ekonomii padają takie słowa 23:15, poniżej 3 min potrzebowałem by zweryfikować to N. Gregory Mankiw Mark O, Taylor "Makroekonomia" tegoroczne wydanie PWE strona 50-51 "Ekonomia skupia się na procesie podejmowania decyzji i ich skutkach w różnych obszarach zainteresowań, ale kluczowym czynnikiem jest w tym wszystkim człowiek", równie dobrze można by nagrać filmik cytując podręczniki ekonomii, że wszystkie z tych luk/błędów współczesna ekonomia dostrzega a nie jak dziecko zakrywa oczy.

A i na koniec, brawo w 24 min obaliłeś cały dorobek współczesnej ekonomii, jesteś po prostu oświecony.

[paweszygendowski]

Siemka! Super lewacki kontent, odezwij się polx na PW, myślę że mam niezłą propozycję dla Ciebie :)

[uuuUNUuuu]

Hej, gdzie jest twój Patronite? Brakuje lewicowego punktu widzenia na YT i to trzeba rozwijać.

[MaxPower-ldir]

Twierdzenie, ze ekonomia jest ograniczona jedynie do nowoczesnego systemu kapitalistycznego nie mogloby byc bardziej bledne. Nie ma w definicji ekonomii absolutnie nic o masowej produkcji i instytucjach finansowych. Ekonomia bada jedynie interakcje podmiotow na rynkach ograniczonych zasobow - choc ja wole ja definiowac jako nauka o standardzie zycia. Wspomniany Becker jest najlepszym przykladem na to, ze ekonomia potrafi wyjasnic mechanizmy przestepstw badz alokacje czasu na prace. Ba, nawet jeden z najprostszych modeli ekonomicznych z Robinsonem Cruzoe i Pietaszkiem, opisuje bardzo prymitywna wymiane barterowa, ktora mozna zauwazyc nawet u innych zwierzat.

[ja]

Na przyszłość wyrównałbym jednak poziom dźwięku - z offu i z kamery. Dobra robota.

[Laskuna]

Złota era kapitalizmu to raczej lata 20 XIX i wcześniej. Wtedy robotnicy szybko się bogacili. Keynesizm czy New Deal to już odejście od kapitalizmu wolnorynkowego i stopniowe podupadanie realnej gospodarki USA, pompowanie rynków finansowych kosztem społeczeństwa.

Szkoda, że pominąłeś szkołę austriacką. W oparciu o jej dokonania dość precyzyjnie opisano kryzys 2008 w 2005, ( nie jego efekty, dolar wtedy jeszcze nie upadł :P ), ale źródło problemów. Ogólnie austriacka teoria cykli koniunkturalnych dość dobrze opisała kryzysy, również ten lat 30.

[dorotawisniewska]

Dużo ciekawych wątków Pan poruszył, ale niestety pomija Pan też sporo. Ekonomia nie jest taka czarno-biała, jak Pan przedstawia. Np. wcale nie odeszła od zajmowania się wątkami społecznymi - wręcz przeciwnie. Obecnie są całe działy nazwane ekonomią społęczną, ekonomią pracy czy ekonomią publiczną.

[robuzytkownik]

Kompletnie nie zgadzam się z Tobą, uważam nawet że Twoje poglądy są niebezpieczne, ale szanuję za wklad pracy.

[schraube]

Odnośnie do definiowania ekonomii jako nauki o ludzkim działaniu - zapewne ma Pan na myśli szkołę austriacką? Zakładam oczywiście, że nie było Pańskim celem wprowadzanie widza w błąd. Jednak oglądając końcówkę filmu, można odnieść wrażenie, jakoby austriacy definiowali CAŁĄ ekonomię (w tym tzw. syntezę neoklasyczną) jako naukę o ludzkim działaniu. Natomiast wydaje mi się, że oni definiują tak tylko swoją ekonomię, tzn. prakseologię. Menger, Mises czy Rothbard - jakkolwiek ich dzieła są oczywiście pod wieloma względami kontrowersyjne - zapewne zgodziliby się z Panem i z "lewicową" heterodoksją przynajmniej w jednym: że główny nurt ekonomii zabrnął w ślepą uliczkę, skupiając się na ciągłym przerabianiu przeładowanych matematyką modeli, opartych na nierealistycznych założeniach, które nie mówią nic o realnym człowieku działającym (Mises mówi o nim "homo agens"). Szkoła austriacka stara się zachowywać realizm w swoich analizach (inna sprawa, na ile jej się to udaje), czym bardzo odstaje chociażby od szkoły chicagowskiej (równie leseferystycznej, ale metodologicznie bliższej głównemu nurtowi). Friedman gardził realizmem, mówiąc, że model jest dobry, gdy jego predykcje się sprawdzają, niezależnie czy jego przesłanki są realistyczne, czy nie. Chyba każdy austriak by się na taką chicagowską metodologię oburzył.

[robuzytkownik]

Ekonomia nie jest nauką ścisłą, nie da się na podstawie przeszłych kryzysów, wnioskować o przyszłych.