«Ἄστρων, θυμίαμα ἀρώματα» ορφικοί ύμνοι.

«Ἄστρων, θυμίαμα ἀρώματα»

Ἄστρων οὐρανίων ἱερὸν σέλας ἐκπροκαλοῦμαι,
εὐιέροις φωνῇσι κικλήσκων δαίμονας ἁγνούς.
Ἀστέρες οὐράνιοι, Νυκτὸς φίλα τέκνα μελαίνης,
ἐγκυκλίοις δίνῃσι περιθρόνιοι κυκλέοντες,
ἀνταυγεῖς, πυρόεντες ἀεί, γενετῆρες ἁπάντων,
μοιρίδιοι, πάσης μοίρης σημάντορες ὄντες,
θνητῶν ἀνθρώπων θείην διέποντες ἀταρπόν,
ἑπταφαεῖς ζώνας ἐφορώμενοι, ἠερόπλαγκτοι,
οὐράνιοι χθόνιοί τε, πυρίδρομοι, αἰὲν ἀτειρεῖς,
αὐγάζοντες ἀεὶ νυκτὸς ζοφοειδέα πέπλον,
μαρμαρυγαῖς στίλβοντες, ἐύφρονες ἐννύχιοί τε·
ἔλθετ’ ἐπ’ εὐιέρου τελετῆς πολυΐστορας ἄθλους
ἐσθλὸν ἐπ’ εὐδόξοις ἔργοις δρόμον ἐκτελέοντες.
…
..
Όλος χαρά ο θείος Οδυσσέας κι αγαλλίαση, με πρίμο αγέρι σήκωσε τα πανιά,
κάθισε στο τιμόνι και το κυβέρνησε με τέχνη.
Ύπνος δεν έπεσε στα βλέφαρά του, αλλά κοιτούσε συνεχώς την Πούλια,
τον Βοώτη που δύει αργά, την Άρκτο που τη λεν κι Αμάξι
δεν φεύγει από τη θέση της γυρίζοντας, μόνο παραμονεύει τον Ωρίωνα,
και μόνη αυτή δε λέει να πέσει στα λουτρά του Ωκεανού.
Η Καλυψώ η θεόμορφη τον είχε ορμηνέψει, αυτό το αστέρι
πάντοτε να το ’χει ποντοπορώντας στο ζερβό του χέρι.
(Ομήρου Οδύσσεια, ε 297-306)
…


Ο αστερισμός είναι μια ομάδα φωτεινών αστέρων που όταν τα ενώσεις με νοητές γραμμές σχηματίζουν μια εικόνα, σαν να παίζεις «ενώστε τις τελείες» στον ουρανό. Μολονότι πολλοί πολιτισμοί γνώριζαν τους αστερισμούς, ήταν οι αρχαίοι Έλληνες, και αργότερα οι ευρωπαϊκοί πολιτισμοί, που κατέγραψαν τους 88 επίσημους αστερισμούς οι οποίοι χρησιμοποιούνται σήμερα από τους επιστήμονες που μελετούν τα άστρα.
Πίσω από το φως των αστεριών αναδεικνύονται ιστορίες με πλάσματα, πρόσωπα και πράγματα, τις οποίες οι άνθρωποι μοιράζονται εδώ και χιλιάδες χρόνια. Για παράδειγμα, ένας αστερισμός μπορεί να μας αφηγηθεί την ιστορία ενός πλοίου που ταξίδευε σε επικίνδυνες θάλασσες για να μεταφέρει διάφορους ήρωες οι οποίοι είχαν βαλθεί να αποκτήσουν έναν θησαυρό που κανένας δεν πίστευε ότι υπήρχε. Ένας άλλος αστερισμός απεικονίζει έναν δράκοντα ο οποίος στέκει φρουρός δίπλα σε μια μηλιά που χαρίζει την αθανασία σε όποιον δοκιμάσει τους καρπούς της. Οι αστερισμοί δεν έχουν να κάνουν μόνο με αστέρια αλλά και με αφηγήσεις.

Ο σχηματισμός αστεριών είναι ένα μικρό σχέδιο ή μια ομάδα αστέρων –συχνά, μα όχι πάντοτε, βρίσκεται εντός ενός γνωστού αστερισμού και αποτελεί τμήμα του–, η οποία δεν έχει επίσημα αναγνωριστεί από τη Διοίκηση Αεροπορικής Εκπαίδευσης (ΔΑΕ). Κάποιοι άνθρωποι νομίζουν ότι το Άροτρο είναι αστερισμός, στην πραγματικότητα όμως είναι σχηματισμός αστεριών και αποτελεί τμήμα της Μεγάλης Άρκτου. Δεν βλέπουν όλοι οι πολιτισμοί τους ίδιους αστερισμούς, συνεπώς τα ονόματα και τα σχήματά τους ποικίλλουν.

Ο ουρανός ανέκαθεν αποτελούσε πηγή έμπνευσης, τόσο για τους αστρονόμους, όσο και για τους καλλιτέχνες κάθε εποχής. Οι περισσότεροι πολιτισμοί του πλανήτη μας, εμπνευσμένοι από τον έναστρο ουρανό, αποτύπωσαν τους μύθους τους σε αυτόν, καθοδηγούμενοι από τις θέσεις των αστέρων στο στερέωμα. Η Ελληνική Μυθολογία, με τον πλούτο των μύθων, των ηρώων και των συμβολισμών που περιέχει, οδήγησε τους αρχαίους παρατηρητές να σχηματίσουν αστερισμούς εμπνευσμένους από τον κόσμο των μύθων και των ηρώων.