Emerytury w Polsce. Jak działa system emerytalny?

Emerytury w Polsce to dla przeciętnego Kowalskiego czy Kowalskiej kompletna czarna magia. Nie uczymy się w szkole ani na studiach, jak działa system emerytalny, choć prawie każdy i każda z nas prędzej czy później stanie się jego beneficjentem. Skąd biorą się nasze emerytury i co możemy zrobić, żeby na starość nie cierpieć biedy?

W tym odcinku przedstawiam system emerytalny w Polsce. Wprowadzony w 1999 roku w ramach tzw. programu czterech reform rządu Jerzego Buzka, polski system emerytalny opiera się na trzech filarach. Oryginalnie obejmowały one pierwszy filar - obowiązkowe ubezpieczenie w ZUS, czyli Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, drugi filar - obowiązkowe, prywatne uczestnictwo w OFE (Otwarte Fundusze Emerytalne) i trzeci filar - prywatny i dobrowolny (PPE, IKE, IKZE).

W ciągu dwudziestu trzech lat system ten uległ znaczącym przekształceniom. W 2014 roku znacjonalizowano część środków zgromadzonych na rachunkach w Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE) poprzez umorzenie posiadanych tam obligacji Skarbu Państwa. Zmienił się również sposób dystrybucji składek w ramach drugiego filaru emerytalnego, którego podstawą stało się teraz subkonto w ZUS.

Kilka lat później wprowadzono Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) - nowy pomysł rządu na prywatny komponent emerytury. Stały się one zatem dodatkowym elementem III filaru, obok takich rozwiązań jak Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) czy Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Choć domyślnie do PPK został zapisany każdy, większość Polek i Polaków wypisała się z Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Dalszy los środków na OFE wciąż jest pewną niewiadomą, ale jasnym jest, że planuje się likwidację Otwartych Funduszy Emerytalnych - być może powiązaną ze wzmocnieniem Pracowniczych Planów Kapitałowych właśnie.

Podstawą zabezpieczenia na starość dla większości Polek i Polaków wciąż są świadczenia wypłacane przez państwo, czyli emerytura z ZUS. Wiek emerytalny wynosi obecnie 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn, należy jednak pamiętać, że w systemie powszechnym nie są ubezpieczeni wszyscy. Wciąż istnieją oddzielne branżowe systemy emerytalne, tj. emerytury górnicze czy emerytury kolejowe, a także ubezpieczenia w KRUS (Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) dla rolników.

Ten film to tylko pierwszy z cyklu filmów o systemie emerytalnym w Polsce.

Zapraszam do oglądania!

Muzyka:
Wholesome by Kevin MacLeod

Spis treści:
0:00 Wprowadzenie
1:12 Skąd wziął się polski system emerytalny?
1:54 Trzy filary systemu emerytalnego w Polsce
2:50 I filar emerytalny - emerytura z ZUS
5:02 II filar emerytalny - OFE i subkonto w ZUS
8:04 III filar emerytalny
8:25 Pracowniczy Program Emerytalny (PPE)
9:03 IKE i IKZE
10:13 Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)
11:29 Niepowszechne systemy emerytalne
12:31 Jak uzyskać emeryturę w Polsce?
13:44 Liczyć na ZUS czy na siebie?

[jarking]

Bardzo dobry temat, poproszę więcej takich filmów o naszych przyszłych emeryturach oraz sposobach na ich podniesienie i zabezpieczenie naszej finansowej przyszłości.

[ZBIK]

Bardzo dobry film i dobrze jasno wytłumaczony temat emerytur
Mogę potwierdzić emerytura w niemczech uproszczę przeliczenie
W tym roku około 36€ za1 punkt tz rok pracy x 40 lat pracy 1440 € brutto realnie 1200 € netto w uproszczeniu pozdrawiam

[ewakozowska]

Jestem pod wrażeniem każdego twojego filmu, bo uważam że robisz bardzo dobrą robotę. Dzięki za edukację ludzi dotycząca ważnych spraw których dotyczą wszystkich.

[lukaszzzzzzzzz]

Dziękuję za świetny materiał. Wiele osób, a właściwie większość myśli że ich emerytura będzie na podobnej zasadzie jak ich rodziców, czyli zbliżona do ostatnich zarobków przed emeryturą. Niedowierzają kiedy mówię, że w 1999 roku reforma emerytalna i emerytura w 2050 roku będzie już na innych zasadach, czyli jakieś 20% ostatniej wypłaty przed emeryturą. Pozdrawiam

[marekwitkowski]

Jak dla mnie to system działa, bo działa. Emerytury to tak naprawde temat na książkę.Mnie sie wydaje, ze nie ma co liczyc na Bóg wie jakie podwyżki. I tak naprawde w gwestii każdej osoby jest samodzielnie zadbac o swoją przyszłość głównie przez oszczednosci. Warto zabezpieczyc sie w każdy mozliwy sposób czy to na lokatach czy w ppk. Każdy dodatkowy grosz sie przyda

[kotwbutach]

Dobrze rozjaśniłeś temat ikze 👌
Zastanawiam się jak wyglądają oszczędności, spłaty kredytów na przykład hipotecznych w takich krajach jak Ukraina?
Jak głęboko Państwo, które jest to w stanie wolny sięga do kieszeni swych obywateli?

[marekderegowski]

Mam 87 lat pracowałem do 78 swojego życia nie ma tu błędu. Jak sięgnę pamięcią wszystkie rządy w Polsce oszukiwały Polaków przykład książeczki mieszkaniowe, książeczki samochodowe, konta emerytalne, obligacje oprocętowane ponżej inflacji nie wierzę aktualnej ekipie rządzącej i radzę nie wierzyć następnym ekipom i partiom które dorwą się do władzy. Liczcie tylko na siebie kupujcie złoto, , grunty, nieruchomości a młodzi wiechciem z polski za granicę,

[Barek]

przydałby się film o tym jak wylicza się emeryturę obecnie i jak się będzie ją wyliczało np. za 30 lat itp
Pozdrawiam

[krystynabeszynska]

Emerytury bez podatku? Co się stało?

[Zbieciu]

A co jeśli ktoś osiągnął wiek emerytalny i teoretycznie nie ma wystarczającego okresu składkowego (np. tylko 15 lat), ale płacił na tyle wysokie składki, że zgromadzony kapitał da mu emeryturę wyższą niż minimalna. Czy można powiedzić, że załapał się na powszechną emeryturę, czy jest to emerytura "groszowa", która nie uprawnia do kwotowych waloryzacji?

[Magdalenka-]

Dziękuję za ten świetny materiał ;) Do mojej emerytury jeszcze daleko ale pomógł mi Pan bardzo w pisaniu pracy licencjackiej. Mam też pytanie. Mianowicie z jakich źródeł Pan korzystał w tworząc ten materiał?

[sl]

Aby na 'stare lata', jak tu powiedziano, nie cierpieć biedy, należy samodzielnie odkładać, oszczędzać i inwestować, wykształcić i dobrze wychować swoje dzieci, a z ZUS-em nie mieć nic wspólnego.

[agataszczepkowska]

Świetny temat. Mam pytanie czy są gdzieś jakieś statystyki dotyczące wysokosci emerytur, typu ile wynosi mediana, ilu emerytów (%) dostaje emeryture w okreslonym przedziale itp?

[Nala]

Mam pytanie, czy jeśli ktoś przepracował 14 lat i do tego doliczymy studia wyższe licencjat, to czy w wieku 60 lat przysługuje mu najniższa emerytura i czy różniłaby się bardziej kwotowo gdyby pracował do 60 ale na najniższej krajowej?

[lukaszlason]

Dzięki. A mam pytanie. W 2014 przekierowali cześć ofe na subkonta a reszta została. Do końca 2021 ta reszta z ofe mogła trafić albo na ike albo znowu na subkonta w przypadku braku decyzji ubezpieczonego o przesunięciu środków na ike. Mamy rok 2023 - co jest w tym momencie drugim filarem ?

[darecki]

Tytuł powinien być: (...) Jak NIE działa system emerytalny. ZUS to piramida finansowa (a podobno są zakazane).

[darecki]

A co się dzieje z kasa z PPK jak się zmieni pracodawcę?

[mieczyslawmarkowicz]

To czysta patologia mimo że z nazwy mamy system emerytalny kapitałowy. A rzeczywišcie funkcjonuje .system kastowy przy takich okresach pracy:0 lat 15lat 25 lat 30 lat i 50 lat lub do śmierci.Ponadto całe zainteresowanie jest tym długoletnim pracownikiem.Jego się okrada z kapitału .Jego się namawia do pracy do śmierci, Częściową naprawę tej patologi systemu emerytalnego gwarantował pis oraz prezydent wprowadzając Emerytury Stażowe.Jednak są grupy społeczne ktòrym ta patologia bardzo sprzyja i nadal mamy tą sytuację mimo że em.staż.funkcjonują w całym cywilizowanym šwiecie jako najsprawiedliwszy element systemu emerytalnego.

[damiandamiecki]

Wniosek z tego jeden - odkładać samodzielnie, inaczej macie problem

[dawids]

czy umow zlecnie na czas nieokreslony liczy sie do jakies emeryturki socjalnej itp