«Μεταγραφές»: Μεταφρασεολογικός σχολιασμός στα μεταφραστικά δείγματα της Αρχαίας Τραγωδίας

Με πολύ μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο 17-18 Απριλίου 2021 το διαδικτυακό μας συνέδριο με τίτλο «Κράτησα τη ζωή μου, 50 χρόνια από τον θάνατο του Γιώργου Σεφέρη».

Συνδιοργανωτές του Συνεδρίου ήταν η Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, ο Δήμος Ναυπλιέων, ο Δημοτικός Οργανισμός Πολιτισμού, Περιβάλλοντος, Αθλητισμού και Τουρισμού (ΔΟΠΠΑΤ) του Δήμου Ναυπλιέων και το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Στο συνέδριο συμμετείχαν καταξιωμένοι μελετητές του σεφερικού έργου, δόθηκε όμως βήμα και σε νεότερους μελετητές, με στόχο να αναδειχθεί η επικαιρότητα του πολυποίκιλου έργου του Γιώργου Σεφέρη.

Κατά γενική ομολογία, όλες οι εισηγήσεις ήταν πολύ υψηλού επιπέδου, ενώ διεξήχθησαν και πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις μεταξύ των συνέδρων και του κόσμου που παρακολούθησε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον το διαδικτυακό συνέδριο.

Περίληψη ομιλίας:
Η εργασία αυτή εμπίπτει στην κατηγορία της περιγραφικής μεταφρασεολογίας και ασχολείται με τη συγκριτική ανάλυση πρωτοτύπου και μετάφρασης. Τα περιορισμένα μεταφραστικά δείγματα από την Αρχαία Τραγωδία (ένα από τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου και δύο από τον Ευριπίδη, τις Βάκχες και τον Ίωνα) δεν μας επιτρέπουν να ανιχνεύσουμε τη μεταφραστική ποιητική του Σεφέρη. Ωστόσο, μέσω της περιγραφικής προσέγγισης των μεταφραστικών λύσεων και στρατηγικών που επέλεξε ο Σεφέρης στην απόδοση επίμαχων όρων ή φράσεων των κειμένων θα προσπαθήσουμε να ανασυστήσουμε, στο μέτρο του δυνατού, τη μεταφραστική του μέθοδο και να διαπιστώσουμε αν ανταποκρίνεται στο θεωρητικό του στοχασμό σε ζητήματα ενδογλωσσικής μετάφρασης. Από τη συγκριτική εξέταση πρωτοτύπου και μετάφρασης θα επιχειρήσουμε να ανασυστήσουμε τη μεταφραστική μέθοδο του Σεφέρη απαντώντας στα εξής ερωτήματα: 1) τα ιδιαίτερα υφολογικά χαρακτηριστικά του πρωτοτύπου, όπως η επανάληψη και οι συντακτικές σχέσεις του αρχαίου κειμένου, διατηρούνται αυτούσιες ή υπόκεινται στην ερμηνευτική παρέμβαση του μεταφραστή (μετατροπία); 2) η γλωσσική και υφολογική σχέση των σεφερικών μεταφράσεων με το πρωτότυπο δείχνει στέρεα γνώση του πρωτοτύπου ή αποκαλύπτει πως οι εκδόσεις και μεταφράσεις που συμβουλεύτηκε καθόρισαν τις μεταφραστικές του επιλογές, δηλαδή θα διερευνήσουμε σε ποιο βαθμό οι μεταφράσεις του Σεφέρη συνιστούν «επιμετάφραση»; 3) οι μεταφραστικές ελευθερίες που παίρνει ο Σεφέρης οφείλονται σε σημασιολογικές παρεξηγήσεις ή αποτελούν επεξηγηματικές προσθήκες /μετατοπίσεις που υπαγορεύονται από πραγματολογικές διαφορές ανάμεσα στον πολιτισμό-πηγή και τον πολιτισμό-στόχο; 4) σε ποιο βαθμό ενσωματώνονται στο μετάφρασμα στοιχεία του προσωπικού του ύφους και των γλωσσικών του ιδιαιτεροτήτων;

Ακολουθήστε τον ΣΦΑ: