Polski car? Wielka smuta w pamięci historycznej Polaków i Rosjan. Prof. Grala |#Polihistor11 [PL,RU]

Czy królewicz Władysław miał szansę na długie panowanie w Moskwie? Czym tak naprawdę był tzw. „hołd ruski”? Co świętują Rosjanie 4 listopada? O tym w rozmowie z profesorem Hieronimem Gralą z Uniwersytetu Warszawskiego, specjalistą od historii Rusi i Rosji rozmawia historyk Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia dr Bartek Gajos.

Rozkład jazdy:
0:00–0:23 Intro
0:24–6:55 Przyczyny wielkiej smuty
6:56–11:17 Dlaczego car Borys Godunow?
11:18–12:03 Co stało się z prawdziwym Dymitrem?
12:04–14:13 Skąd wziął się Dymitr I Samozwaniec?
14:14–17:13 Dlaczego Rzeczpospolita nie zaangażowała się w poparcie Dymitra?
17:14–19:43 Co skłoniło Zygmunta III Wazę do interwencji?
19:44–23:27 Litewsko-moskiewsko-polskie koligacje
23:28–29:19 Dlaczego królewicz Władysław został carem?
29:20–34:54 Co świętują Rosjanie 4 listopada?
34:55–39:49 Czym tak naprawdę był tzw. „hołd ruski”?

Chcesz się dowiedzieć więcej? Sięgnij po te publikacje:
➡W. Polak, O Kreml i Smoleńszczyznę. Polityka Rzeczypospolitej wobec Moskwy w latach 1607–1612, Toruń 1995
➡H. Grala, Rzeczpospolita wobec pretensji Moskwy/Rosji do ziem ruskich, w: O ziemię naszą, nie waszą. Ideowe aspekty procesów narodotwórczych w Europie Środkowej i Wschodniej, red. Ł. Adamski, Warszawa 2017, s. 19–58
➡ T. Bohun, Moskwa 1612, Warszawa 2012

Odcinek dostępny także jako podcast!

Czym jest Polihistor?
Najczęstsze pytanie zadawane historykom? „Ale jak to naprawdę było?” W „Polihistorze” – najnowszym programie Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia na YouTube – historyk Bartek Gajos będzie pytał najlepszych specjalistów od Polski i Rosji między innymi o to, dlaczego Katarzyna II bała się polskiej rewolucji, czy Polska mogła uniknąć II wojny, dlaczego Sowieci dokonali agresji dopiero 17 września oraz w jakim celu Kreml inwestuje miliony rubli w projekty związane z historią.

Drugi odcinek: Kreml, historia, polityka.

Ósmy odcinek: Dlaczego Rosja chce być imperium? Prof. Adam Daniel Rotfeld

Dziewiąty odcinek: Czy dialog z Rosją jest możliwy? Prof. Adam Daniel Rotfeld

Dziesiąty odcinek: Czy można było uniknąć I rozbioru Polski? Prof. Zofia Zielińska

Materiał powstał we współpracy z ALDENTRO Sp. z o.o.

[misyogi]

Pana profesora Grali mogę słuchać bez końca. Tak elokwentnego, obdarzonego olbrzymią wiedzą i zajmująco mówiącego człowieka, naprawdę rzadko się dziś spotyka. Poproszę o więcej czy tutaj, czy w innych podkastach

[RR-nhno]

Bardzo ciekawa rozmowa, mnóstwo ciekawostek i szczegółów.

[AlaRozumek]

Przede wszystkim dziękuję Panom z rozmwę. Spłętuję zachowanie Rosji pewną sytuacją z mojego dzieciństwa: mòj brat poszedł na jabłka do ogrodu sąsiada ale później w domu nie chciał się do tego przyznać więc mama zapytała się mnie czy to prawda, ale żeby mama nie słyszała co ja mówię to mój brat zaczął skakać i krzyczeć przede mną aby zagłuszyć moją odpowiedź 😅. Dlatego Rosja żeby wyprzeć się polskich korzeni zagłusza tę wiadomość jak tylko może 😂😮

[Sasza]

Ciekawa rozmowa, ale niepełna. Nie porusza kilku zagadnień, które Polakom chwały nie przynoszą, a lepiej tłumaczą wagę święta dla Rosjan. I bynajmniej nie mają nic wspólnego z mitologizacją tego czy innego wydarzenia. Zakończenie polskiej okupacji Moskwy, a później już tylko Kremla, ma wielkie znaczenie dla państwa rosyjskiego, już choćby z tego powodu, że zakończyło okres Wielkiej Smuty i upadku państwa i zapoczątkowało - nie od razu, ale w praktyce - rządy dynastii Romanowych, która uczyniła z Rosji mocarstwo nie tylko europejskie. Owszem, Polacy weszli do Moskwy zaproszeni, ale nie zachowywali się tam jak mile widziani goście. Strzelanie z pistoletów do ikon, prześladowania popów, znęcania się nad ludnoscią cywilną były na porządku dziennym, zagony Lisowczyków pustoszyły ziemie daleko na wschód za Moskwą, a pamięć o och okrucieństwie przetrwała na tych ziemiach dziesiątki lat. W Polsce legendą obrosła obrona klasztoru na Jasnej Górze przed Szwedami, ale mało kto w Polsce wie, że ponad rok przed wojskami polsko-litewskimi bronił się prawosławny klasztor - Ławra Trocko-Siergiejewska, stając się symbolem oporu prawosławia przed katolicyzmem. Podobnie zresztą jak zamorzenie głodem w klasztorze na Kremlu przez polskich okupantów patriarchy moskiewskiego i Wszech Rusi Hermogena w 1611 roku. Tak, że Rosjanie mają naprawdę co świętować 4 listopada. Dodatkowo to święto można powiedzieć bardzo obywatelskie, bo to ówczesne rosyjskie społeczeństwo: kupcy i bojarzy zjednoczyli się, by wypędzić z Rosji obcych interwentów - nie mając wówczas swego władcy!

[gancarzpl]

Bardzo chciałbym usłyszeć jego opinie o Kompani Moskiewskiej, rzezi Nowogrodu i trzykrotnej zmianie wyglądu i charakteru Iwana Groznego.

[piotr]

Jaka specjalizacja profesora Grali ? Niedawno wypowiadał się o wojnie na Ukrze ? Z tego co wiadomo to państwo wczesno ruskie są w zakresie jego badań .😮

[mateuszbaranski]

Bardzo pouczająca i pasjonująca rozmowa, nie mogłem się oderwać od słuchania;)

[rememberoctober]

Czy Polska była wówczas krajem katolickim? Albo szlachta była muzułmanką, a chłopi prawosławnymi. A jak Wam się podoba dramat Lope de Vegi „El gran duque de Moscovia (1606)”

[TheSoqu]

Rosja to po grecku słowo Ruś, więc jak specjalizuje się w historii Rusi i Rosji ? xD Czech i Bohemii też ? xD

[przemyslavo]

Powiedzcie temu panu pod czerwonym krawatem że w Polsce nie mówimy Rzeczypospolita tylko Rzeczpospolita xd