Ekonomi Nasıl Yönetilmeli? Devlet mi Serbest Piyasa mı? #AteşÖlçer 15

Ömer ve Yaşar, Ateş Ölçer'in 15. bölümünde hararetli bir konuyu gündemlerine alıyor. Devletin ekonomideki rolü ne olmalı?

Kalkınmacı devlet, liberalizm, serbest piyasa ve demokrasi kavramları üzerinden devletin refah ve gelişmişlik üretebilmesinin yollarını inceliyorlar. Kalkınma gerçekten de şimdiki gibi aşırı serbestleşmenin olduğu bir ekonomik ve politik sistemde mümkün mü? Batı ülkeleri yoksa yalancı bir reçete mi satıyorlar? Sonradan kalkınan ülkeler için tek çare koordineli ekonomik sistemleri mi? Batı kapitalizmleri homojen bir kategori mi yoksa kendi içinde farklılıkları var mı?

Türkiye'nin gelişmesi ve kalkınması bu kavramlar içerisinde nasıl değerlendirmeliyiz? Keyifli seyirler...

Kavramlar:
Yaratıcı yıkım
Kalkınmacı devlet
Bebek Endüstri
Dünya Sistemleri Teorisi
Karşılaştırmalı Üstünlük
Chaebol

Kitaplar ve isimler:
Kalkınma Reçetelerinin Gerçek Yüzü - Ha-Joon Chang
Dani Rodrik - Globalization's Wrong Turn
Dani Rodrik - The New Economic Paradigm
Mariana Mazzucato
Alexander Gerschenkron
Varities of Capitalism - Peter A. Hall and David Soskice
Dar Koridor - Daron Acemoğlu
Karl Polanyi - Büyük Dönüşüm
Ufuk Akciğit

Size kahvenizi/çayınızı içerken de eşlik edebilir miyiz? Özel kupamız artık satışta! Şimdi bize kupamızı alarak da destek olabilirsiniz.

Ayrıcalıklardan yararlanmak için bu kanala katılın:

Ya da aşağıdaki bağlantı üzerinden patronumuz olun.

Sosyal Medya:

[mehmetyasaraltundag]

Arkadaşlar bu tartışmada referans verdiğimiz kavramlar, sosyal bilimciler ya da kitaplara mutlaka göz atmanızı tavsiye ediyoruz. Hepsini açıklama bölümüne ekledik. Videoda bizim ve sizlerin de yorumlardaki tartışmaları bir yandan bir zihin egzersizi yaratırken bir yandan da zihnimizi zenginleştirmesini ana kaynaklara bakarak sağlayabiliriz. Çok teşekkürler şimdiden!

[dlg]

Ömer'in Yaşar sanki çok normal bir kılıktaymış gibi karşısında durup ciddiyetle sohbet edebilmesini tebrik ediyorum 😁

[mehmetozcan]

Bu kostümle konsantre olup ciddi ciddi konuşabilmeniz takdire şayan. Dinlemek de pek kolay olmadı.

[mustafasungurpolater]

Aleykümselam entelektüel, liberal, cemaatçi, modern, ihvancı Yaşar.

[Iaşkbozub]

Ömer Gemalmaz : Çok nadir bulunan bir tür, neredeyse her konuda haklı. İnanılmaz gerçekten.

[abdullahonal]

Videonun sonunda herkes kızacak demişsiniz ama çoğunlukla dünyadaki kalkınma politikaları özelliklerinden bahsedip uzlaşmışsınız. Kalkınma iktisadının basit özeti olarak süper video ama ekonomide devletin etkinliği çok büyük bir tartışma alanı olduğu için bunun gibi birkaç videoya daha ihtiyacımız var. Süpersiniz bu arada sosyal bilimler içeriği yapan en eğlenceli ve faydalı kanal diyebilirim özellikle ateş ölçer serisi.

[emirhansaglam]

Aşırı iyi bir kanal ya özellikle meraklı gençler için tek sıkıntısı kanalı keşfettiğimden beri eskisi kadar kapitalist değilim galiba

[formixvintage]

'Bunlar muzcular.muz satıyo bunlar.'
Keynes

[altunah]

İnsan doğduğu zaman aileye ve korumaya muhtaç, gençlikle bu ihtiyaç azalmaya başlıyor ve üniversiteden itibaren kendi ayakları üzerinde duruyor. Ülkeler de böyle. Kuruluş dönemi devletçi/yarı sosyalist model hem iktisadi hem sosyal kalkınmada çok ilerici bir rol oynayabilir. Ama sermaye sınıfı/üretim/zenginlik/pasta büyüyüp toplum katmanları güçlendikçe artık bu modelin yerini özel sektöre bırakıp devletin küçülme hedefi koyması gerekir. Aksi halde devlet girişimleri; kamu kaynaklarını sömüren, aşırı hantal, zarar eden, yandaş besleyen arpalıklara dönüşür.

[furkandeveci]

Videoyu bitirdikten sonra gerçekten bir şeyler öğrendiğimiz sayılı kanallardansınız. Bazı kanallar var yine bu formatta ancak münazara üslubuyla yapılmadığı için veya baştan sona düzenli anlatmadıkları için bilgiler boş kalıyo 2 gün sonra unutuyoruz. Ama bu kanalda izlediğim bir çok videodan sonra konu neyse gerçekten somut olarak öğrendiğimi ve aklımda kaldığını düşünüyorum, devaammm ♡

[wilhelmfriedrich]

Abi ben sizi nasıl daha önce keşfedememişim? Son bir haftada baya bir videonuzu izledim. Gerçekten sohbetiniz çok verimli geçiyor. Videoları sürekli durdurup dakikalarca üzerine düşündüğüm oluyor. Ayrıca verdiğiniz bir çok kaynağı da kenara not ediyorum. Bu videoda da anlayabildiğim kadarıyla benim de katıldığım gibi, siz de prangalanmış bir kapitalizmi savunuyorsunuz, devletin hem denetleyici hem de yönlendirici olarak rol oynadığı bir piyasa ekonomisi. Ağzınıza sağlık. Umarım videolar gelmeye devam eder. Bu arada 5 liralık abone olabildim anca, öğrenciyiz abi ne yapalım? :(

[kapitalizm]

vedat milor'un kitabına değinmemiş olmanız üzdü. türkiye ve fransa üzerinden anlattığı "devleti geri getirmek" kitabı vardı.

biraz da itirazlarım var, eğer role-play yapıldı ise problem değil ama role-play değilse şunları ekleyeceğim:

9:17 belli bir sermaye ve insan kaliten olsa bile o görünmez el inovasyon yapma konusunda devlete muhtaç kalıyor. mariana mazzucato bunu entrepreneurial state kitabında güzel açıklıyor. devletin ekonomideki rolü amerika gibi bir ülkede bile görünenden fazla. mazzucato güneş panellerinden, uzay programlarına, akıllı telefonun iç teknolojilerinin tamamından mikroçiplere, elektrikli araçlardan ilaç sektörüne kadar her yer devletin de-risk ve funding'i ile inovasyon yapabiliyor olduklarını açıklıyor. özel sektörün en büyük başarısı görünen silikon vadisinin de devletsiz olmayacağını iddia ediyor.

17:55 amerika'da internetin ortaya çıkması devletin sayesinde oldu. inovasyonun kaynağını yanlış yere adreslemişsiniz.

20:15 tüpraş'ın 98'de, 99'da, 2000'de net karı rekor üstüne rekor kırıyordu. tüpraş 2004'te türkiye'nin vergi gelirlerinin %20'si kadar kar etmişti. satışı bir soygundu, danıştaylık oldu, kamunun rızası olmadan satıldı. 90'larde demir çelik endüstrisi rusya'daki kriz, asya'daki kriz vs. üst üste gelmesi nedeniyle her yerde sarsıldı. üstüne ülkedeki faiz koşulları eklendi. devlet yatırımının spesifik bir tarih aralığında zarar etmiş olması onun kötü olduğunu göstermez. demir-çelik şirketleri dünya koşulları düzelince "hala devlette, hala kötü yönetilirken" de düze çıktı. erdemir mesela baktım, 2003'te 93m$, 2004'te 631m$, 2005'te ise 260m$ kar etmiş. 2006'da satılmış. çaykur'un zararına girmiyorum bile. akp'nin eline ne verirseniz zarar eder. bunun devlet konsepti ifade edilenle alakası yok.

27:50 çip yatırımı konusunda da yanlış düşünüyor. asıl çip yatırımı gibi geri dönüşü zor, uzun vadeli yatırımlara büyükler cesaret edemiyor, çünkü aynı zamanda o yatırımı yapmak sonları olabiliyor. ancak devlet yapabiliyor. amerika bile artık dayanamadı ve biden yönetimi 52 milyar dolar çip yatırım paketi sundu. buradaki problem yatırımın dönüşü alınmaya başlanınca elde edilen kârın, patentin, gelirin... tekrar kamuya verilmiyor olması. o kâr özel insanların özel cebine gidiyor. ama o yatırımı vergi verenler fonlamıştı. payımızı istiyoruz.

34:20 türkiye'deki ihracatın patlaması dediğiniz neden-sonuç ile açıklanıyorsa işgal altındaki ırak dahil, sub saharan africa ülkeleri dahil neredeyse her yerde ihracat bizle benzer oranlarda patlamasını neye bağlıyorsunuz? herkes mi aynı şeyi aynı anda yapmış. bilemiyorum, sanmıyorum.

başka itirazlarım da var ama genel olarak bu yönde şeyler.

[hanmkels]

49W için başına bez bile takan koca yürekli yaşar 😅 Bende rekabet ortamının bulunmadığı yerde gelişimin ve ilerlemenin olacağına inanmıyorum, hele ki günümüz dünyasında. Bugün dışa kapanmak kendi sonunu hazırlamak gibi geliyor bana. Emeğinize sağlık, yine keyifli bir video olmuş 🌻

[sinanakdenizdr]

siz ne harika bi ikilisiniz, harika bi video, devam .. gelecegin ortaylı-şengör ikilisi olur burası

[miralaym]

ders niteliğinde bir tartışma ve her zamanki gibi keyifli, teşekkürler:)

[timurlenk]

Uzay yarışı hakkında video ceker misiniz ? şöyle bir 30 dakikalık harika olur.

[gorkety]

Yaşar seni tebrik ederim kardeşim kombin çok iyi. Bunu 1 yıl önce atmışsın ben daha yeni gördüm üzücü.

[carlfederaloglu]

Yaşar'ın sırada ne giyeceğini çok merak ediyorum :d

[eminakay]

Selamlar, sizi çok uzun süredir takip ediyorum. Son zamanlarda tekrara düştüğünüzü hissediyorum. Sürekli ekonomi konuşuluyor ve neredeyse aynı kavramlar kullanılıyormuş gibi hissettim bu videoda. Bu sadece benim fikrim. Seviliyorsunuz ❤

[hercaiyim]

Ömer abide tam bi' Adam Smith bakışı var :)