ΑΝΔΡΕΙΚΕΛΑ Κώστας Καρυωτάκης υπότιτλοι

Το ποίημα «Ανδρείκελα» περιέχεται στη συλλογή «Ελεγεία και σάτιρες» του Κώστα Καρυωτάκη, η οποία τυπώθηκε το 1927.
Με μια πικρή αίσθηση ηττοπάθειας να κυριαρχεί στους στίχους του ποιήματος, και με την εύλογη εντύπωση πως πρόκειται για τα λόγια ενός ανθρώπου αφημένου στην απαισιοδοξία και τη μοιρολατρία, ο Καρυωτάκης δίνει επί της ουσίας ένα αριστοτεχνικά συγκαλυμμένο πολιτικό σχόλιο για την εποχή του. Τα ανδρείκελα δεν είναι παρά οι πολίτες εκείνης της περιόδου, οι οποίοι βιώνοντας τον πρωτοφανή αντίκτυπο της αποτυχημένης εκστρατείας στη Μικρά Ασία, μένουν αδύναμοι παρατηρητές μιας βίαιης αλλαγής στη ζωή τους. Αντιμέτωποι με μια διαρκή πολιτική αστάθεια, με την οικονομική ένδεια της χώρας και με μια απρόσμενη αλλαγή στην ανθρώπινη γεωγραφία του τόπου, αισθάνονται περισσότερο ως πιόνια, ως μαριονέττες παρά ως ενεργά μέλη της πολιτείας τους.
Με όλες τις κρίσιμες αποφάσεις να λαμβάνονται σχεδόν ερήμην τους, με τις συνέπειες των επιλογών αυτών να είναι κατά πολύ ευρύτερες των αναμενόμενων, οι πολίτες εκείνης της περιόδου ζουν μια διαβρωτική ανασφάλεια που κλονίζει συθέμελα κάθε πρότερη βεβαιότητα και τους δημιουργεί την επώδυνη αίσθηση πως δεν έχουν κανένα έλεγχο σε όσα συμβαίνουν γύρω τους, όσο άμεσα κι αν τους αφορούν. Έτσι, τα «Ανδρείκελα» του Καρυωτάκη είναι μια ματιά σε ό,τι φέρνει η ιστορία -εν προκειμένω ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και η Μικρασιατική Εκστρατεία- στην ψυχή του απλού ανθρώπου -όχι του αγέρωχου και αποφασιστικού πολιτικού- αλλά του απλού πολίτη που καλείται να ζήσει με τις συνέπειες των γεγονότων αυτών.
Χάρτινα ανδρείκελα -μηδαμινής αξίας και ισχύος- φτιαγμένα με δισταγμό, σα να μην έπρεπε καν να δημιουργηθούν, σα να μην έχει κανένα νόημα η ύπαρξή τους. Έρμαια στα τυφλά χέρια της Μοίρας, έρμαια στις αδιάκοπες αλλαγές της τύχης, η οποία ουδόλως ενδιαφέρεται για τις ανάγκες ή τα συναισθήματα των ανθρώπων, μένουν παθητικοί παρατηρητές του σαρώματος που επέρχεται στην ίδια τη ζωή τους...