Rzędowość alkoholi

Próba Lucasa to reakcja chemiczna, która pozwala na określenie rzędowości alkoholi. Do probówek zawierających etanol (I rzędowy), izopropanol (II rz.) i tert-butanol (III rz.) dodano odczynnik Lucasa, czyli roztwór chlorku cynku w stężonym kwasie solnym. W warunkach reakcji alkohole ulegają substytucji nukleofilowej, która prowadzi do otrzymania chlorków alkilowych, które w warunkach reakcji są nierozpuszczalne, stąd obserwujemy wytrącanie się białego osadu. Reakcja zachodzi zgodnie z mechanizmem Sn1, która preferuje rozgałęzienie łańcucha węglowego. Dlatego alkohol III rzędowy ulega reakcji natychmiast, II rzędowy po kilku, kilkunastu minutach a alkohole I rzędowe nie ulegają reakcji w sposób zauważalny.

Scenariusz i przeprowadzenie doświadczenia: dr Barbara Bankiewicz
Montaż i realizacja: mgr Paweł Misiak, mgr Piotr Moczulski i mgr Dawid Szymczuk