ΤΗΣ ΚΑΤΙΓΚΩΣ ΤΟ ΦΟΥΣΤΑΝΙ (Νάουσα Ημαθίας) - Μακεδονικά τραγούδια

Αποκριάτικο, σκωπτικό τραγούδι από τη Νάουσα Ημαθίας, το οποίο τραγουδιέται κατά τη διάρκεια του Τριωδίου. Το γνωρίζουν όλοι οι παλιοί Ναουσαίοι, ιδιαίτερα το πρώτο τετράστιχο.
Η μελωδία (οργανική απόδοση) του τραγουδιού είναι γνωστή και ενταγμένη στο πασίγνωστο Αποκριάτικο έθιμο της Νάουσας "Γενίτσαροι και Μπούλες". Ο συνακόλουθος χορός είναι ο επονομαζόμενος "Μελεκές", χορός ομαδικός που χορεύεται συνήθως από τους μικρούς Γιανίτσαρους, όπως περίπου ο Νιζάμικος - σε άλλες περιστάσεις, όμως, χορεύεται από γυναίκες. Ο χορός είναι γνωστός - με άλλα στιχάκια - και στα χωριά του Ρουμλουκίου.

Τραγούδι που περιέχεται στον δίσκο: "Αντρικά Μουνάτα - Αυθεντικά Γαμοτράγουδα" του Γιώργη Μελίκη.

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Γιώργη Μελίκη:
«Στις χιλιάδες καταγραφές του αρχείου-συλλογής μου τα γαμοτράγουδα κατέχουν σημαντική θέση και καλύπτουν μεγάλο καταγραφικό μέρος. Θεωρώ πως είναι τα ζωντανότερα στοιχεία της λαϊκής προφορικής μας παράδοσης. Ένα μικρό μέρος απ' αυτά, με τίτλο "Αντρικά Μουνάτα", κυκλοφόρησαν το 1985 σε 80 σελίδες. Η περιορισμένη επιλογή γαμοτράγουδων είχε μεγάλη απήχηση στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Λογάριαζα τότε, το 1985, να κυκλοφορήσει και CD με επιλογές. Όμως παρά τις αλλεπάλληλες εκδόσεις, το CD παρέμενε ανέκδοτο.

Στα χρόνια που πέρασαν και αξιολογώντας το υλικό του αρχείου-συλλογής μου διαπίστωσα πως τα ολιγοσέλιδα εκείνα "Αντρικά Μουνάτα" θα μπορούσαν να αποκρίθουν σε ένα αίτημα πολλών φίλων αναγνωστών. Δηλαδή σε μια πιο ολοκληρωμένη έκδοση, γνωρίζοντας πως υπάρχουν ακόμη εκατοντάδες από αυτά "τα ωραία πιπεράτα τραγούδια" στο αρχείο-συλλογή μου. Έτσι προχώρησα στην συγκέντρωση σ' έναν πρώτο τόμο 500 περίπου σελίδων με 11.530 στίχους, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 350 ολοκληρωμένα γαμοτράγουδα απ' όλη την Ελλάδα, και οι οποίοι, σύμφωνα με την πηγή προέλευσής τους, προέρχονται από κτηνοτρόφους, αγρότες, νοικοκυρές, υπαλλήλους, βιοτέχνες, μουσικούς, φοιτητές, δασκάλους, καθηγητές, δικηγόρους, ταβερνιάρηδες, ψαράδες, τεχνίτες, οικοδόμους, ακόμη και από καλόγερους και παπάδες. Σύμφωνα με το καταγραμμένο υλικό, που επί δεκαετίες συνέλεξα και που υπάρχει στο αρχείο-συλλογή μου, υπολογίζω πως θα ακολουθήσουν άλλοι δύο τόμοι. Ο δεύτερος θα περιλαμβάνει και πάλι λαϊκά γαμοτράγουδα, ενώ ο τρίτος τόμος θα περιέχει αστικά γαμοτράγουδα.

Εκτιμώ ότι μέσα από τρεις τόμους και το σύνολο 1.500 περίπου σελίδων θα μπορέσω να καταθέσω ένα μέρος της πολύχρονης καταγραφικής μου έρευνας, και κυρίως ένα δείγμα του ανεξάντλητου υλικού της ζωντανότερης λαϊκής έκφρασης και δημιουργίας, η οποία έχει το σχήμα του φαλλού και του εφηβαίου, το χρώμα της ήβης, το ύφος του ονείρου, το πλάτος της φαντασίας, το βάθος της ψυχής, την ηλικία του Διόνυσου και τη μαστοριά του Ομήρου. Ο κάθε τόμος θα περιέχει CD με επιλογές από αντιπροσωπευτικά γαμοτράγουδα».

(ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

Οι στίχοι:
Της Κατίγκως του φουστάνι
καμιά άλλη δεν του βάνει,
τιπιλίκι* κι δαντέλα
πάρ΄ τη μάνα σου κι έλα.

Πάρε και την αδερφή σου
να μην είσαι μοναχή σου,
όταν μπαίνεις κι ξιαλλάζεις
να σι βγάζει του βρακί σου.

Το βρακί τι να του κάμω,
αφού ξέρεις δεν του βάνω -
δεν του βάνω σε το λέω,
εύκαιρη να είμαι θέλω.

*τιπιλίκι = ολόκληρο το χρυσοκέντητο καπέλο της γυναικείας φορεσιάς της Νάουσας.

#Greek_folk_music #Macedonian_folk_song #Greek_Macedonia

[saebica]

AX, ELLADA!!!

Thelw na zw stin Ellada!!!

With love from a Romanian Vlach from the oldest Romanian city built up by Milet Greeks, Constanța.

S'agapw poly kai zitw i Ellada!

[TheKostaslaf]

Οι στίχοι:
Της Κατίγκως του φουστάνι
καμιά άλλη δεν του βάνει,
τιπιλίκι* κι δαντέλα
πάρ΄ τη μάνα σου κι έλα.

Πάρε και την αδερφή σου
να μην είσαι μοναχή σου,
όταν μπαίνεις κι ξιαλλάζεις
να σι βγάζει του βρακί σου.

Το βρακί τι να του κάμω,
αφού ξέρεις δεν του βάνω -
δεν του βάνω σε το λέω,
εύκαιρη να είμαι θέλω.

*τιπιλίκι = ολόκληρο το χρυσοκέντητο καπέλο της γυναικείας φορεσιάς της Νάουσας.