Dil ve Düşünce Arasındaki İlişki

Dil bir dünya demektir. Örneğin bir aslan konuşabilse onu anlayamayız. Çünkü onun dünyasını bilemeyiz, onun düşüncelerini bilemez ve tahayyül edemeyiz. Düşüncelerimiz burada devreye girip ne olduğumuzu ve kim olduğumuzu belirliyor. Dil ise bu düşünceleri aktarma görevini üstleniyor. Aslan Örneğine tekrar dönelim; aslanı neden anlamıyoruz? Onun zihnini göremediğimiz için mi? Yoksa onun düşüncelerini bilemediğimiz için mi? İnsan türü olarak her zaman söylediklerimizde bir derin anlam ve muamma arıyoruz. Halbuki her şey apaçık ortadadır. Bizim anlayamadığımız düşüncedir. Düşünce dilin anlatmak istediğine açılan bir köprü gibidir. Eğer o köprüyü özümseyemezsek söylenenleri anlamlandıramayız.

Konuştuğumuz dildeki bir kelimenin anlamını bulmak istersek bize ne ifade ettiğimize bakmayız, günlük hayattaki sirayet şeklinden anlamlandırma yaparız – toplumun günlük hayatı- Çünkü “dil” de özne silikleşir. Dili oluşturan ve tasarlayan kolektivist bir perspektiftir.

Dil ve düşünce hakkında meditasyon[i] yaptığımızda “anlam” a değinmeden geçemeyiz. Bu dil-düşünce-anlam sürecinde önce aktarmak istediğimiz kafamızda tasarlar ve dil aracılığıyla aktarırız. Bu çıktıyı bireyin yorumlaması da anlamı oluşturur. Bu süreçte anlatmak istediğimiz önce düşünce sonra dil ve sonra da kişinin anlama süzgecinden geçer. Bundan dolayı kişilerin birbirlerinin düşüncelerini tam olarak anlaması olanak dışıdır. Çünkü içsel düşünce saf bir malzemedir. Biz bunu saydığım üç süzgeçten geçirdiğimizde onu işlemiş oluruz ve saflığını yitirir. Dil birbirini anlamanın imkansızlığını imkanlı yapma mücadelesindedir

Her ne kadar yukarıda dili eleştirsem de imkansızlığa karşı mücadelesine saygı duyarım. Çünkü medeniyetin gelişmesi, kültürler arası etkileşim süreçlerinde dil elimizdeki en büyük nimetlerden. Bizi diğer canlılardan ayıran düşünce-dil-anlam kavramları hayatımızın her yerine homojen bir şekilde dağılmıştır. Bu kavramlar insanlık tarihinde hep tartışıldı ve tartışılmaya devam edecek. Her zaman benim gibi at sinekleri çıkıp bir şeyler söyleyecekler. Kimileri anlayacak kimileri sadece bakacak. Sağlıcakla.

[i] Meditasyon: uzun düşünce süreci.