Κως, Λαογραφία: Πανηγύρι Παναγιάς, Αντιμάχεια 15/08/1984

Το πανηγύρι της Παναγιάς στην Αντιμάχεια.

Μετά του Σωτήρος στις 6 του Αυγούστου άρχιζαν τα νιάμερα. Πρωί και βράδυ οι νιαμερίτισσες πήγαιναν στην εκκλησία και έκαναν μετάνοιες μπροστά στην εικόνα της Παναγιάς ενώ έμεναν μέχρι αργά στην εκκλησία και έψαλλαν μοιρολόγια για την χάρη της. Νιαμερίτισσες λέγονται οι γυναίκες λεύτερες και παντρεμένες που υποβάλλονται στα «νιάμερα». Νιάμερα είναι ο κόπος που καταβάλουν εκούσια και ολόψυχα κατά την διάρκεια εννέα ημερών πρωί, βράδυ κάνοντας μετάνοιες μπροστά στην εικόνα της Παναγιάς με ενδόμυχη προσευχή, νηστεία και αφοσίωση στη μορφή Της. Την παραμονή το βράδυ στις 14 του μήνα γινόταν ο εσπερινός ενώ μετά το τέλος του, έβαζαν μπροστά τα όργανα στα καφενεία της ενορίας τα οποία έπαιζαν και τα δυο βράδια, παραμονή και ανήμερα. Τα καφενεία ήταν του Αντώνη του Κατσαμούνδη, του Γιάννη του Ζουμπά και του Αντώνη του Τριτσάρη ενώ όργανα είχαν από το 1980 περίπου και μετά τα καινούρια μαγαζιά της περιοχής η ψησταριά του Νικόλα του Φώτη και η καφετέρια του Ντίνου του Καράλιαμη τα οποία βρίσκονται πιο μακριά από τα υπόλοιπα καφενεία προς το αεροδρόμιο. Το γλέντι βαστούσε μέχρι το πρωί. Το ξημέρωμα της μεγάλης γιορτής όλοι πήγαιναν στην εκκλησία και μετά το τέλος της λειτουργίας κάθιζαν για έναν καφέ η ουζάκι στα καφενεία. Κατόπιν πήγαιναν για λίγες ώρες να ταχτοποιήσουν τα ζώα του μιας και ήταν σχεδόν όλοι αγρότες και νωρίς το απόγευμα επέστρεφαν να ετοιμαστούν για το μεγάλο πανηγύρι που γινόταν στην αυλή της εκκλησίας. Εκεί η αυλή ήταν στρωμένη με τραπέζια και πάγκους για να κάτσει ο κόσμος, ενώ άρχιζαν τα όργανα από νωρίς το απόγευμα. Τα πρώτα χρόνια έπαιζαν ο Γιώργος ο Σακέλλης στο βιολί ο Παναγιώτης ο Καντούνιας και ο Γιώργος ο Κιλιμάτος στο λαούτο και αργότερα ο Νίκος ο Παππούλης στο λαούτο και ο Σαράντος ο Χαρμαντάς στο ακορντεόν. Τους μεζέδες είχε ετοιμάσει από νωρίς η επιτροπή και τα ποτά μπύρα και ρετσίνα ήταν μέσα σε βαρέλια με πάγο που έφερναν από το παγοποιείο της Κω. Το πολύ κέφι βαστούσε το γλέντι μέχρι το πρωί, με τις παρέες να παραγγέλλουν και να πληρώνουν, «ραίνουν», τα όργανα για να χορέψουν με την σειρά τους. Σήμερα γλέντι γίνεται μόνο στις 15 Αυγούστου το βράδυ στο προαύλιο της εκκλησίας αφού και τα τρία παραδοσιακά καφενεία που προαναφέραμε έχουν κλείσει.

Μπροβάλετε μπροβάλετε ΄΄Δράσεις΄΄
Γιάννης Μαστόρος-Κυριάκος Παππούλης