Pagerism #24: Karl Popper και το Κριτήριο της Διαψευσιμότητας (delivered by: Κωνσταντίνος Καρυπίδης)

Ο Κωνσταντίνος Καρυπίδης εμπνέεται σε αυτό το 24ο επεισόδιο από τον σπουδαίο Karl Popper, δίνει λίγα στοιχεία για τη ζωή του και μιλά για το "Κριτήριο της Διαψευσιμότητας" που είναι ένας από τους τρόπους που μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις επιστημονικές από τις υπόλοιπες θεωρίες.

-------

Η σελίδα μας στο Facebook

[TheMadScientist_]

Πολύ καλή ανάλυση του θέματος, συχαρητήρια! :)Το κριτήριο διαψευσιμότητας είναι μακράν το καλύτερο φίλτρο για να εξακριβώσεις αν μια άποψη ή πρακτική είναι ψευδοεπιστημονική. Μια μικρή παρατήρηση μόνο. Στο πλαίσιο του επιστημονικού διαλόγου όταν μιλάμε για ιδέες που δεν έχουν εξεταστεί εκτεταμένα η λέξη που χρησιμοποιούμε είναι "επιστημονική υπόθεση". Η φράση "επιστημονική θεωρία" αφορά μια υπόθεση η οποία εκτός από στέρεο θεωρητικό υπόβαθρο έχει εξεταστεί επανηλειμένα και σε πειραματικό πλαίσιο. Ξέρω ότι ακούγεται ασήμαντη λεπτομέρεια αλλά ειλικρινά υπάρχει τεράστια διαφορά με τη λέξη "θεωρία" στο καθημερινό και στον επιστημονικό διάλογο. Όπως και να χει ήταν πολύ ωραίο βίντεο και εύχομαι καλή συνέχεια :)

[georgeboulakakis]

Σας ευχαριστώ για το επεισόδιο, μου επιβεβαίωσε το γεγονός πως δεν σπούδαζα 6 χρόνια μια αρλούμπα. Όλες οι θεωρίες διαψεύδονται εύκολα στην αρχαιολογία. Ένα κεφάλαιο του μεταπτυχιακού μου το αναθεώρησα ο ίδιος εξετάζοντας τα ίδια δεδομένα 15 χρόνια μετά την κατάθεση του.

[lydaa_gr]

Το δίνω αυτό το θέμα σε εξετάσεις στο πανεπιστήμιο. Το σύγγραμμα δεν με βοήθησε. Με εσάς το κατάλαβα! Σας ευχαριστώ 😊

[pipos]

Η σκέψη αυτή του Popper αποτελεί μια τομή στην φιλοσοφική σκέψη και την επιστημολογία, και αν και πολλοί είχαν ακουμπήσει δειλά το θέμα (π.χ. ο Σταγειρίτης) εκείνος ήταν που έθεσε τα θεμέλια ενός περαιτέρω ελέγχου των θεωριών και αποτελεί, και θα αποτελεί, βάση για την επιστήμη για πολύ καιρό ακόμα.

Ευχαριστούμε για το βίντεο αυτό και φαντάζομαι ότι είχατε μια παραπάνω αμφιβολία να το ανεβάσετε και λόγω μήκους όσο και λόγω του ειδικού περιεχομένου. Αναμένω με ενδιαφέρον το επόμενο βιντεάκι. Ευχαριστούμε και πάλι για την πνευματική τροφή.

[AgnesAliceMariakaki]

Kωνσταντίνε, υπέροχο και αυτό το βίντεο, και η σύνοψη τόσο σύνθετων εννοιών φανταστική, to the point, πλήρης!!!! Συγχαρητήρια! Τότε θα σου αρέσει μάλλον και ο T.S. Kuhn (Τhe structure of scientific revolutions) αλλά και ο αιρετικός για την εποχή του Feuerabend (Against Method)

[KeyCheese]

Επιτέλους επέστρεψε!!! Υπέροχο επεισόδιο!

[Vak_g]

Προφανώς το θεώρημα του Popper είναι εξαιρετικό για να ορίσουμε πότε μια θεωρία μπορεί να θεωρηθεί επιστημονική αλλά αυτό δεν καταργεί την αξία θεωριών που ναι μεν δεν είναι επιστημονικές και καθολικές αλλά μπορούν να αποδειχθούν άκρως χρήσιμες στην ζωή μας. Θεωρίες όπως οι ψυχολογικές ή φιλοσοφικές μπορούν να συμβάλουν τα μέγιστα στην ζωή μας ακόμα και αν προφανώς δεν μπορούν πάντα να διαψευσθούν. Άλλωστε νομίζω η πρώτη σύγκριση έγινε από τον Popper ως προς τις μεθόδους στοχαστών όπως ο Freud σε σχέση με τον Ainstain. Αυτό δεν καταργεί την αξία του στοχασμού πχ της ψυχολογίας στην ζωή μας

[georgev]

ακριβως τα ιδια εκανα φετος στην γ λυκειου στην εκθεση!, παραγωγικοι και επαγωγικοι συλλογισμοι, μπραβο τελειο βιντεο!!

[elen.a.h]

Είναι υπέροχο όταν οι φιλοσοφικές θεωρίες από τα βιβλία μεταφέρονται στην κάμερα. Μου άρεσε πολύ και εύχομαι να κάνεις και άλλα παρόμοια. :')
#WeLoveYou

[teo]

Κύριε Καρυπίδη, καλησπέρα ή μάλλον καλημέρα. Συγχαρητήρια για την προσπάθεια, γενικά, και για το συγκεκριμένο βίντεο ειδικά. Επιτέλους και κάτι διαφορετικό, που αξίζει όμως τον κόπο. Θα ήθελα να δω κι άλλα αντίστοιχα βίντεο. Προς αναγνώριση της προσπάθειάς σας, βία σας αναφέρω ότι σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα που παρακολουθώ, η καθηγήτρια μας έδειξε αυτό το βίντεο, σαν υλικό, πάνω στις θεωρίες που εξετάσαμε. Βασικά, από εκεί σας γνώρισα κι εγώ. Συγχαρητήρια και πάλι. Καλές γιορτές.

[marioskaramanis]

Πολύ χαίρομαι κάθε φορά που ανεβάζεις βίντεο. Λόγω συγκεκριμένης ιδιότητας δεν θα ήθελα να επεκταθώ σε λεπτομέρειες. Ωστόσο θα ήθελα να προσθέσω μια διαφορετική οπτική γωνία που πάλι καταλήγει στη θεωρία που ανέπτυξες στο βίντεο. Στη στατιστική φυσική γνωρίζουμε ότι όλες οι καταστάσεις κατανομής σωματιδίων έχουν πιθανότητα να συμβούν (ακόμα και αν αυτή η πιθανότητα είναι άπειρο ελάχιστη. Αυτό θα σήμαινε στο παράδειγμα σου με τον αναπτήρα, ότι πάντα υπάρχουν "αμελητεες" πιθανότητες να συμβούν extreme events. Όπως για παράδειγμα να πάρει ο αέρας τον αναπτήρα κτλ. Συνεπώς κάθε επιστημονική θεωρία έχει πάντα μια πιθανότητα(μικρή η μεγαλη) ανάλογα με την ισχύ της και τα δεδομένα της εποχής να επιβιώσει στο πέρασμα του χρόνου. Λέγοντας αυτό θέλω να θυμησω την θεωρία του Αριστοτέλη περί βαρύτητας που η διάρκεια της ήταν 2000 χρόνια και την οποία ακολουθούσε όλος ο κόσμος για το χρονικό διάστημα αυτό. Για τα δεδομένα της εποχής, η θεωρία του Αριστοτέλη ήταν πολύ ισχυρή. Μέχρι που βρέθηκε ο Γαλλίαιος και απέδειξε ότι η θεωρία του Αριστοτέλη ήταν λάθος. Κατά συνέπεια κάθε επιστημονική θεωρία έχει μια πιθανότητα (που διαφέρει από θεωρία σε θεωρία) να αμφισβητηθει. Επειδή όμως θέλουμε να περάσουμε και μερικά κοινωνικά μηνύματα. Ας το περάσουμε στη καθημερινή μας ζωή. Άμα δούμε στατιστικές αναλύσεις, θα διαπιστώσουμε ότι η πιθανότητα να πάθει κάνεις τροχαίο είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να οδηγαμε. Αλλά σημαίνει ότι πρέπει να αντιληφθουμε το γεγονός ότι όσο πιο προσεκτικοί γινόμαστε ο καθένας ξεχωριστά ουσιαστικά μείωνουμε την πιθανότητα να συμβεί ένα τροχαίο. Αλλά ακόμα και αν όλοι προσεχαν, η πιθανότητα να γίνει τροχαίο δεν θα γινόταν ποτέ μηδέν. Με την ίδια λογική, υπάρχει πάντα μια πιθανότητα (έστω αμελητέα) ακόμα και σαν πεζός να πέσει ένα αμάξι πάνω σου και να σε σκοτώσει επειδή βγήκε εκτός πορείας πχ η κάτι συνεβει. Ο φόβος αυτών των μικρών πιθανότητων η αλλιώς η ύπαρξη αυτών των extreme events κατά πόσο πρέπει να επηρεάζει τη ζωή μας? Εγώ θεωρώ πως δεν πρέπει να την επηρεάζει καθόλου. Αλίμονο αν φοβόμαστε να περπατησουμε στο δρόμο και να φοβόμαστε το 0.00001 της πιθανότητας να πέσει μια γλάστρα στο κεφάλι και να πεθάνουμε. Αντίθετα πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τις σημαντικές πιθανότητες. Πχ σε μια γειτονιά που ληστευουν καθημερινά, άμα πας με ακριβά ρούχα η πιθανότητα να σε ληστεψουν δεν είναι μικρή. Επίσης άμα ζεις σε μια χώρα που έχει εμφύλιο, η πιθανότητα του να πεθάνεις δεν είναι μικρή επίσης κτλ. Οπότε πρέπει σαν άνθρωποι με κάποιο τρόπο να μάθουμε να εκτιμουμε αυτές τις πιθανότητες αλλά ΠΑΝΤΑ να έχουμε στο μυαλό μας ότι μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε ακόμα και αν η πιθανότητα του να συμβεί είναι "αμελητέα".

[anastasisstamatis]

Πολυ ωραιο και επιμορφωτικο επεισοδιο! Ακομα και για μαθητες που τωρα ξεκινουν να μαθαινουν την επιστημονικη μεθοδο, για να καταλαβαινουν πώς χτίζεται η ανθρώπινη γνώση! Ίσως και να ταίριαζε να κάνεις μια αναφορά στο ξυράφι του Occam, το πιο χρησιμο εργαλειο απλοποιησης του αγνωστου!

[konstantinospouliadis]

Στο 7:56 φωτίστικες ξαφνικά για κάποιο συγκεκριμένο λόγο?

[Deathlupus]

Απο τους καλύτερους youtubers, παγκοσμίως.

[MajorAxisProductionsChannel]

Εξαιρετικό θέμα! Το πείραμα με τον αναπτήρα όμως στη σύγχρονη εποχή δεν είναι παράδειγμα επαγωγικής συλλογιστικής! Πράγματι δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ο αναπτήρας θα πέφτει, παντού και πάντα, προς τα κάτω αλλά η αντίληψη μας για τη βαρύτητα δεν στηρίζεται μόνο σε απλές παρατηρήσεις! Για να καθιερωθεί μια θεωρία στη φυσική (που είναι "αυστηρή" επιστήμη) πρέπει εκτός από το να είναι διαψεύσιμη, να ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΝΕΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ (παραγωγική συλλογιστική) τα οποία πρέπει επίσης να επαληθευτούν εκ των υστέρων!! Αυτό παρέχει στις επιστημονικές θεωρίες πολύ πιο στέρεα θεμέλια, πράγμα που συνήθως αγνοεί ο μέσος άνθρωπος που συχνά υποτιμάει την επιστήμη λέγοντας "ε εντάξει, μια θεωρία είναι" θεωρώντας θεωρία την οποιαδήποτε κοτσάνα που μπορεί να φτιάξει ο οποιοσδήποτε, ακόμα και ο ίδιος...
Εκτός αν εννοούσες ότι αυτός που πετάει τον αναπτήρα είναι ο άνθρωπος που για πρώτη φορά μελετάει το φαινόμενο της βαρύτητας...και σκέφτεται μόνο επαγωγικά. Ελπίζω να έγινα κατανοητός ;)

[MayaMaya-mqou]

Φανταστικό βιντεάκι! Μπράβο για το όλο στυλ της εκπομπής και για την απλοποίηση της γνώσης που προσπαθείς να μας μεταφέρεις. Θερμή παράκληση αν μπορείς μίλα λίγο πιο αργά γιατί η ταχύτητά σου με δυσκολεύει λίγο στην κατανόηση των λεγομένων σου.

[spiros]

Εξαιρετικό βίντεο όπως όλα τα αλλα! Θέλουμε κι philosopher's edition video :Ρ

[modestosfrangelis]

Ωραιο το κριτηριο της διαψευσιμοτητας αλλα αρκει ? Για παραδειγμα αν εγω υποστηριξω οτι σε εναν υπαρκτο πλανητη σε εναν αλλο γαλαξια υπαρχει ζωη..θεωρειται επιστημονικη θεωρια ? Αφου ο τροπος για να διαψευστει ειναι γνωστος(το να παμε εκει) αλλα αδυνατος με την τωρινη τεχνογνωσια πως μπορει να θεωρηθει επιστημονικη ? Γενικοτερα πως γινεται η υπαρξη τροπου διαψευσης να δινει επιστημονικη υποσταση στην θεωρια ?

[gianniskonto]

Πολη καλη δουλεια το βιντεο
Μια ερωτηση, ο καρλ ποππερ θεωρουσε την ψυχολογια, με βαση του κριτηριου της διαψευσιμοτητας, ως ψευδοεπιστημη, συμμεριζεσαι την αποψη αυτη;

[hello_world_]

Δηλαδή όταν κάτι είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο σημαίνει ότι αυτό είναι αξιόπιστο μέχρι στιγμής και ότι ταυτόχρονα υπάρχει η πιθανότητα να απορριφθεί;