Dlaczego kłamstwo jest złe?

Co mają wspólnego bobry i pułkownik Hans Landa z „Bękartów wojny” Quentina Tarrantino? To, że z ich wykorzystaniem można wyjaśnić, dlaczego kłamstwo jest uważane we wszystkich kulturach za złe i że trzeba mieć naprawdę poważne powody, żeby skłamać. Tymi powodami może być jedynie obrona podstawowych dla ludzi wartości, takich jak ochrona zdrowia lub życia. Kłamstwo destabilizuje język i pozbawia ludzi narzędzia sprawnego nawigowania w świecie. Obejrzyj krótki film i pomyśl chwilę o moralnej ocenie kłamstwa. Do filmu jak zawsze dołączony jest konspekt lekcji, którą można w oparciu o film przeprowadzić.

Konspekt lekcji

1. Zapytaj klasę, jakie są najczęstsze kłamstwa, których dopuszczają się ludzie. Zrób ranking 5 najczęstszych kłamstw i zapisz je na tablicy.

2. Podziel klasę na 5-osobowe grupy i poleć, aby każda grupa wymyśliła historię, w której czyjeś kłamstwo było przyczyną jakiegoś poważnego zła. Po 5-minutowej dyskusji każda z grup niech zaprezentuje swoją historię.

3. Obejrzyjcie film.

4. Zapytaj klasę, dlaczego ważne jest, aby nasze słowa odnosiły się do rzeczywistości prawdziwie.

5. Zapytaj, jaki byłby świat, gdybyśmy zaczęli używać słów na opak - gdybyśmy czerwone rzeczy nazywali zielonymi, zdrowe jedzenie nazywali niezdrowym, co by się stało, gdyby na plaży nad oceanem ktoś codziennie krzyczał „rekin”, choć żadnego rekina nie byłoby w pobliżu.

6. Podyskutujcie nad sytuacją z filmu Bękarty wojny. Wyjaśnij klasie, dlaczego Żydzi musieli się ukrywać przed nazistami. Czy człowiek ukrywający Żydów miał obowiązek mówić prawdę, kiedy był pytany o to, czy kogoś ukrywa?

7. W jakich wyjątkowych sytuacjach można skłamać? Czy wolno skłamać, żeby uratować czyjeś życie albo zdrowie? Czy wolno skłamać, żeby komuś nie było przykro? Czy można skłamać, żeby zarobić więcej pieniędzy?

Realizacja video:
Mikołaj Piwowarski
Filip Tarasiuk
Michał Modelski

Grafiki:
Natalia Opalińska

Muzyka:
"Cello" - GroovingGecko

[kameljot]

Bardzo fajnie słucha się Pana mini wykładów. No i dobrze, że nie są to półgodzinne tyrady, wszak to nie sala wykładowa. Kompaktowość jest tu dużym atutem.Pozdrawiam

[takju]

kto od Paciorka?
pozdrawiam Panie Profesorze, może odwiedzi Pan Karola w IMPO?

[viejma]

W dzisiejszym świecie zwięzłość w przekazywaniu sensownych treści też ma wartość przeżycia. Dziękuję za ten kanał Profesorze :)

[urszulaandrzejewska]

Pewne kłamstwo zrujnowało mi zdrowie i życie. Dlatego twierdzę, że jest bardzo niebezpieczne, jest złem. Tym bardziej w ustach ludzi, roszczących sobie prawo do połuczania innych w sprawach o których nie mogą nic wiedzieć. Tacy pseudo mądrale bez honoru.
Wykład świetny dziękuję Panu.

[sebastian]

Panie profesorze, bardzo proszę o więcej filmików. Mają one niesamowitą wartość merytoryczną.

[aniaposz]

Rzeczywiście - ogromną zaletą tych mini-wykładów jest ich krótki czas trwania. Dzięki temu jest to "samo mięcho", świetnie, klarownie podane, bez zbędnych wypełniaczy i wodolejstwa. Rewelacyjne połączenie wiedzy i przemyśleń z wielu - splatających się ze sobą dziedzin społecznych i humanistycznych - prawa, socjologii, psychologii, filozofii. A mówi to fascynatka (oraz absolwentka) psychologii społecznej. :)

[kebs]

Jaka kulturka w komentarzach aż się miło czyta :) a myślałem ze się dzieci wysypia w komach

[grzegorzbuczek]

Prawda JEST, kłamstwo trzeba wymyślać ...

[ameliamichalak]

Chciałabym w przyszłości mieć takiego profesora. Wszystko pięknie i zrozumiale wyjaśnione, naprawde czuje ze wykłady z Panem byłyby przyjemnością. Pozdrawiam serdecznie

[DarKUs]

Pozdrawiam Paciorka za polecenie <3

[DagaMoskit]

Świetny film- krótki i merytoryczny, czyli jak dla mnie najlepszy. Bardzo dobrze się Pana słucha- ton głosu, głośność, artykulacja, dobór słownictwa- to wszystko sprawia, że czas spędzony przy głośniku upływa miło, a w dodatku pożytecznie. Proszę tylko o jedno... "wybitna filozofka", nie "filozof".

[stylepll]

A ja myślę, że w samej czołówce kłamstw jest:dzien dobry

[artmark]

Prosto, jednoznacznie, zrozumiale.
Chociaż pojawia się refleksja; że skoro polityka opiera się na kłamstwie oznacza że politycy zagrażają dobru i bezpieczeństwu społeczeństwa.

[Natalie-doki]

Prosimy o więcej materiałów Panie Profesorze :)

[_kenen_]

Wykłady Pana są fascynujące, nie wiedziałem, że z takiego tematu z którym wszyscy raczej się spotkali, można zrobić, pokazać inny wzgląd na ten tema

[kamil]

Nie żyjemy w czasach w których kłamstwa mają tak mocną wagę jak w przypadku bobrów, nie mam pojęcia po co ktokolwiek miałby robić analogie tego typu sugerując, że jeżeli w przyrodzie kłamstwo oznaczałoby śmierć, to wśród ludzi byłoby identycznie.
W tytule jest napisane "dlaczego kłamstwo jest złe?" jednocześnie, żeby później ustalać "wyjątki" od reguły, to ja zapytam, kto definiuje to, czy dany przypadek jest wystarczająco fatalny, żeby móc skłamać, jak nie my sami? XD
Nie, kłamstwo nie jest złe, nie jest też dobre, nie masz narzędzi które w jakikolwiek sposób są w stanie zdefiniować co moralnie jest dobre lub złe, inaczej musiałbyś stwierdzić, że masz dostęp do obiektywnej rzeczywistości, a nikt takowego nie ma.
Może nam się jedynie WYDAWAĆ, że kłamstwo przynosi chaos, ale nigdy nie możemy powiedzieć, że definitywnie mamy racje.

[TheKubaHD]

Świetnie słucha się pańskich wykładów. Przedstawione bardzo przystępnie i ciekawie. Czekam z niecierpliwością na kolejne materiały <3

[dejan]

2:28, jest Pan posiadaczem wyjątkowego oka! ;)

[antonilwd]

Film bardzo dobry i potrzebny. Chciałbym jednak odnieść się do jednej kwestii, mianowicie rozróżnienie między kłamstwem a nieprawdą. Pan w swoim filmie używa określenie "kłamstwo" zarówno na intencjonalną wypowiedź sprzeczną z wiedzą wypowiadającego (czyli kłamstwo) oraz na wypowiedź która jest sprzeczna z rzeczywistością ale intencje wypowiadającego są najzupełniej szczere. Posiłkując się użytym przykładem o ludziach pierwotnych: jeśli łowca-zbieracz omyłkowo weźmie za jadalne trujące jagody będąc jednocześnie przekonanym, że są jadalne powie komuś że można je jeść nie skłamie, jednak konsekwencje będą tragiczne. Z drugiej strony jeśli łowca-zbieracz ma zamiar otruć swego współplemieńca mówiąc mu, że jagody są jadalne mimo iż wedle jego wiedzy są trujące (intencjonalne kłamstwo) a tak naprawdę okaże się że nie są, kłamstwo nie będzie miało tragicznych skutków. Trzeba zatem zaznaczy, że w przytoczonych przez Pana przykładach o przeżyciu bobrów czy ludzi nie decydowały intencje (które są kluczowe w kłamstwie czyli wypowiedzi zawierającej informacje niezgodne z przekonaniem o stanie faktycznym) tylko sama relacja treści do rzeczywistości. Co nie zmienia faktu, że kłamać nie należy.

[marcelmilau]

Pierwszy obejrzany wykład i już daję suba na pewno obejrzę pozostałe !