Cem Karaca & Dervişan - Sevdan Beni (1977)

Muhtar Cem Karaca 5 Nisan 1945 yılında İstanbul’da doğmuştur. Orta öğrenimini Robert Lisesi'nde yapan Cem Karaca sanatçı bir çiftin çocuğudur. Müzikle ilk tanışması annesinin teyzesi Rosa Felegyan'ın Cem Karaca'ya piyano notaları ve piyano nağmeleri öğretmesiyle olmuştur. O zamanlarda okuduğu Batı Tarzında okulun da etkisiyle o yıllarda giderek popülerleşen Rock’n Roll akımının etkisiyle müzikler yapmaya başlar.

1965 yılında askerliğe giden Karaca için askerlik hem hayatını hem de müziğini tamamiyle değiştiren bir yer olmuştur. O zamanlara kadar beğenmediği Anadolu Tarzındaki müziğe askerdeki bir arkadaşının bağlama çalışı ile aşık oldu ve hayatının sonuna kadar bu tarzı müziğinden eksik etmez. Cem Karaca askerlikteki anısının üzerindeki etkisini şöyle anlatıyor: “O noktada türküleri tanıdım ve baktım ki ben yanlış bir coğrafyada yanlış bir lisanla şarkı söylemek zorunda değilim. Ben doğru bir coğrafyada doğru bir lisanla şarkı söylemek zorundayım”

Cem Karaca, askerlik sonrası Şubat 1967'de gitarist Mehmet Soyarslan'ın kurduğu Apaşlar grubu ile tanışır. Karaca, grup ile birlikte Altın Mikrofon 1967'ye katılmıştır. Yarışmaya katıldıkları Emrah şarkısı Erzurumlu Emrah'ın şiirine yapılmış bir Karaca bestesiydi. Yarışmada Karaca'nın grubu ikinci oldu ancak birinci olan gruptan daha çok ilgi görürler. 1969'da grup içinde fikir farklılıkları oluşmaya başlar. Cem Karaca, daha siyasi müziğe kaymak isterken, Soyarslan bu değişime karşıdır. "Bu Son Olsun / Felek Beni" plağından sonra grup dağılır. Apaşlar dönemi bittikten sonra grup müziğine devam etmek isteyen Karaca, Apaşlar'ın bas gitaristi Seyhan Karabay ile Kardaşlar grubunu kurar. Eylül 1972 yılında Cem Karaca gruptan ayrılır ve dünya müzik tarihinde nadir görülen bir olay meydana gelir. Cem Karaca Kardaşlar’dan ayrılıp Moğollar’a geçerken, Moğollar’ın solisti Ersen Dinleten Kardaşlar’a geçer.

Moğollardan ayrıldıktan sonra Cem Karaca 1974 yılında Dervişan grubunu kurar. Şubat 1975'te Cem Karaca'nın en önemli eserlerinden biri olan "Tamirci Çırağı" yayınlanır. Bu şarkıdaki "İşçisin sen, işçi kal" söylemi Cem Karaca'nın siyasi duruşunu da ilk kez bu kadar açık göstermektedir. 1977 yılında “Yoksulluk Kader Olamaz” LP’sini piyasaya sürdüler. Bu albümdeki “Sevdan Beni” eseri aslında Ahmet Arifin şiiridir. Bu albüm Türkiye’deki protest müziğin etkilerinin en çok olduğu albüm özelliğini taşımaktadır. Albüm aynı zamanda o zamanların progresive müzik türünün de en iyi örneklerinden biridir.Özellikle bu albümün ardından grubun üstlendiği politik yapı nedeni ile grubun konserlerinde çatışmalar çıkmaya başlar. 1978 yılında grubun giderek daha da politikleşmesi sebebi ile grup dağılmıştır.

1979 yıllarında Almanya'ya taşınır. Çoğu Nazım Hikmet şiirlerinin besteleri olan Hasret albümünü yayınlar. Mart 1980'de Sıkıyönetim Mahkemesi'nde Karaca'nın "1 Mayıs" plağı "komünizm progandası" nedeni ile yargılanmaya başlar. Cem Karaca, bu dönemde Avrupa turnesine başlamıştır. Dava başladıktan kısa bir süre sonra da babası Mehmet Karaca'yı kaybetti. Cem Karaca, babasının cenaze törenine katılamaz. Mahkemenin çağrılarına rağmen o dönemlerde Türkiye’deki adil yargılanma sürecine güvenmediği için ülkeye dönmez ve sonuç olarak 6 Ocak 1983'te Yılmaz Güney ile aynı gün Türk vatandaşlığından çıkarılır. Daha sonrasında bir arkadaşının vasıtası ile Turgut Özal’la görüşerek ülkeye dönmek istediğini belirtir. 1987 yılında gurbette geçirdiği yıllar sonrasında sürgününden çok sevdiği vatanına döner.

Cem Karaca müzik hayatı ile ilgili şunu söyler: “Pirsultan Abdal, Karacaoğlan, Dadaloğlu Emrah gibi onlarca ozanlarımız türküleri söylene söylene kendi varlıklarını devam ettirmişler. Bir gün benim türküm söylenmezse şarkım söylenmezse işte o zaman… Eyvallah!”

Cem Karaca – Vokal
Murat Töz – Bas gitar
Sefa Ulaştır – Bateri
Taner Öngür – Gitar
Uğur Dikmen – Klavye

------------------------

Illustration: Elif Aydın

Translation: Sami Umut Can
Digital Remastering: Sinan Güngörer

------------------------

Terketmedi sevdan beni
Terketmedi sevdan beni
Aç kaldım, susuz kaldım
Hain karanlıktı gece
Terketmedi, terketmedi sevdan beni
Terketmedi, terketmedi sevdan beni
İlle can garip
İlle can suskun
İlle can garip
İlle can suskun
Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Paramparça…

------------------------

Bize Patreon'dan destek olun:

Contribute to our project via Patreon:

------------------------

A project dedicated to bringing pieces from Turkish Rock History into the light with unique artworks.

"All music rights belong to their rightful owners."

[busekarakuyu]

Doktor: ölmene 10 dakika kaldı
Ben: Sevdan Beni dinlemek istiyorum
Doktor: ama o 10 dakika 59 saniye
Azrail: bırak dinlesin

[AnatolianRockRevivalProject]

Bu hafta rock tarihimize ritm tutan önemli davulcu Sefa Ulaştır'ı kaybettik. Onun anısına, kadrosunda olduğu Dervişan'ın Cem Karaca ile yaptığı "Yoksulluk Kader Olamaz" albümünün efsane parçası Sevdan Beni parçasını öne alıp paylaşmaya karar verdik. 

Today we're mourning the loss of legendary drummer Sefa Ulaştır. To honour his memory, we wanted to share a great song where he played the drums as part of the band Dervişan. It belongs to protest rock album "Poverty can not be destiny"

[safak]

Kilitlenip kaldım, bu ülkede 1960-1980 arası yapılmış işler beni büyülüyor

[umutgunes]

Anadolu rock tarihini kültürünü bilen insanlar ne guzel insandır yorumlarda sizi gördükçe yalnız olmadığımı hissediyorum iyi ki varsınız

[PflydKeles]

8 dizelik Ahmed ARİF şiirinden 11 dakikalik muazzam eser. Belki de siir dizelerindeki duygu yoğunluğunu ancak böyle muazzam müzikaliteyle anlatilabilirdi.

[sametk.]

Kalite dolu bir 11 dakika geçirmek için artık buraya uğrayabiliriz.

[headlessspaceman]

Early Bruce Springsteen energy. Amazing. Thanks so much for posting these remarkable musical gems and time capsules for the world to continue to overlook.

[meto]

Şu parça için harcanan emek. Son 20 yılın pop müziğine eş olabilir.

[cornell]

Bu parça progresif rock müziğinin en iyi örneklerinden biri.

[atakan]

Dinleyince insan hüzünleniyor. Cem Karaca'nın *bana göre* kült eserlerinden biridir bu. Ancak bu kadar az ilgi görmesi beni üzüyor. Umarım daha fazla kişiye ulaşır.

[keremmazman]

Youtube Türkiye'nin açık ara en iyi kanalısınız. Bu video ilk yüklendiğinde 1995'te çıkan kesilmiş kayıttı. Bunu eleştiren biraz sert bir yorum yazdım 5 dakika sonra video silindi 1 saat sonra asıl kayıt yüklendi. Demek ki tüm yorumlar okunuyor ve eleştiriler dikkate alınıyor. Bu çok önemli bir şey. Yorumumu dikkate aldığınız için çok teşekkür ederim.

[kazAskermavsta]

I expected that the illustration will get dark, blow, vanish, tremble or something at the end. The song is a masterpiece anyway but God bless the illustrator's hands.

[kurtluktaduseniyemekkanund]

Türk sanat müzik tarihin en iyi işlerinden tartışmasiz muhteşem bir şaheser Ahmed Arif büyük duygu ustasi

[redsurgeon]

Daha fazla cem karaca istiyoruz, şimdiden teşekkürler.

[turboslow]

Bu parca, gurleyen bir nehir gibi akiyor. Akan su icinde bata cika, , su yuta yuta, buyuk bir selalenin sonuna dogru akiyorum.

[ilkerk]

10 dakikalık sanat eseri. Efsane bişey.

[gabrelgariamarquez]

Terketmedi sevdan beni
Terketmedi sevdan beni
Aç kaldım, susuz kaldım
Hain karanlıktı gece
Terketmedi, terketmedi sevdan beni
Terketmedi, terketmedi sevdan beni

İlle can garip
İlle can suskun
İlle can garip
İlle can suskun

Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Paramparça

Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Paramparça

Terketmedi sevdan beni
Terketmedi sevdan beni

Ellerim kelepçede
Tütünsüz, uykusuz kaldım
Terketmedi, terketmedi sevdan beni
Terketmedi, terketmedi sevdan beni

İlle can garip
İlle can suskun
İlle can garip
İlle can suskun

Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Paramparça

Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Paramparça

Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça
Paramparça

Can paramparça
Can paramparça
Can paramparça

[cengizunlu]

Bir kaç gün önce vefat eden, bu türk rock müziğinin yüz akı bu şarkıda (ve dahi dahil olduğu albümde) bateri çalan Sefa Ulaştır abimizi ve büyük üstad Cem Karaca'yı saygı ile anıyorum. Kesinlikle Dervişan türk rock müziğinin en sağlam grubu, Yoksulluk Kader Olamaz Türk rock müzik tarihinin en iyi albümüdür. Net.

[merveyeten]

Dün tam da o saatlerde Ahmet Arif'in Hasretinden Prangalar Eskittim kitabını elime almış ilk şiiri açmıştım da karşıma bu şiir çıkmıştı.. Ertesi gün karşıma bu şaheserin çıkması.. Videonun ben şiiri okurken yayınlanması.. Böylesine güzel bir tevafuk.. Hayatta güzel şeyler de oluyor🌷

[furkancengiz]

Fikret Baba'da bu parçayı güzel söylüyor, Cem Baba parçaya farklı bir anlam katmış.