'Μου ΄λεγεν η μάνα μου' (Πιστικός), ΠΟΛΥΦΩΝΙΚΟ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ, 'Chants Polyphoniques et musique d΄ Epire'

Η πρώτη δισκογραφική έκδοση δίσκου 33 στροφών που βασίστηκε κυρίως στο ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι πραγματοποιήθηκε στο εξωτερικό το 1984. Η γαλλική εταιρία ΟCORA, στην σειρά Musiques tradionelles vivantes και στην ενότητα Musiques de tradition orale, σε συνεργασία με το Radio France, πραγματοποίησε την έκδοση "Chants polypgoniques et musique d' Εpire" τον Απρίλιο του 1984. Οι ηχογραφήσεις είχαν πραγματοποιηθεί ένα χρόνο πριν, τον Φεβρουάριο του 1983, ο δίσκος γρήγορα εξαντλήθηκε, ανατυπώθηκε το 1986 αλλά εξαντλήθηκε και πάλι και έκτοτε δεν εκδόθηκε, δυστυχώς, ξανά, ούτε κυκλοφόρησε σε ψηφιακή μορφή.

Θεωρώντας εξαιρετη την εξανντλημένη εδώ και δεκαετίες έκδοση που αποτέλεσε την πρώτη διεθνή προβολή του ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού αλλά και το ερέθισμα σε πολλούς να "ανακαλύψουν" το ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι και στην Ελλάδα, το Αρχείο Πολυφωνικού Τραγουδιού κοινωνεί ψηφιοποιημένες μεταγραφές από τον δίσκο, μνημονεύοντας μέσω του οπτικού υλικού την ίδια την έκδοση, τους συμμετέχοντες και τους συντελεστές της. Eπιμελητές της έκδοσης οι αξέχαστοι Δόμνα Σαμίου και Άρης Φακίνος. Η Δόμνα Σαμίου είχε ήδη επαφή χρόνων με τους συμμετέχοντες, το εξαίρετο Πολυφωνικό των Κτισμάτων, έχοντας πραγματοποιήσει καταγραφές μαζί τους στο Πωγώνι, στο πλαίσιο της τηλεοπτικής της εκπομπής "Μουσικό Οδοιπορικό" (1976-1977). Ο Άρης Φακίνος επιμελήθηκε τα κείμενα της έκδοσης.

Ο δίσκος περιέχει επτά πολυφωνικά τραγούδια με το Πολυφωνικό των Κτισμάτων και τρεις οργανικούς σκοπούς με την κομπανία του Ναπολέοντα Σαδεδίν. Με το Πολυφωνικό των Κτισμάτων τραγούδησαν τότε οι Σωκράτης Τσάβος, Λάζαρος Τσιάβος, Σοφία Μάτσια (εδώ παρτής), Ανθουλα Κώτσου, Δημήτρης Μάτσιας, Πηνελόπη Μάτσια. Το κλαρίνο του Ναπολέοντα Σαδεδίν πλαίσωσαν ο Χάρης Αθανασιάδης στο βιολί, ο Δημήτρης Σαδεδίν στο λαούτο και ο Γιώργος Ιωάννου στο ντέφι.

Εδώ ακούμε το τραγούδι "Μου ΄λεγεν η μάνα μου", γνωστό και ως "Πιστικός", ερμηνευμένο ομοφωνικά και με οργανική συνοδεία, σε μια εξαιρετική δισκογράφησή του. Ένα τραγούδι που στιχουργικά αποτελεί μια κιβωτό συλλογικά βιωμένης καθημερινής ζωής γενεών και γενεών, έναν ανθρωπολογικό θησαυρό. Οι στίχοι του τραγουδιού στην παρούσα δισκογράφηση:

Μου ’λεγε μωρ ’μου ’λεγε
Μου ’λεγεν η μάνα μου
Μου ’λεγεν η μάνα μου
μάθε γιε μου γράμματα
μάθε γιε μου γράμματα
μάθε κοντυλίσματα -

μάθε κοντυλίσματα
και ’γω δεν την άκουσα
πιστικός εγίνηκα
χίλια πρόβατα βοσκώ
κι εβδομήντα δυό σκυλιά
φλογερίτσα (ν) έκοψα
από κίτρο κι από ελιά
κι από κόκκινη μηλιά
κάθε πέτρα τη λαλώ

κάθε κάστρ’ ακούγεται
τ ΄άκουσε και μια κυρά
μια κυρά βασίλισσα
ποιός ειν ’κείνος που λαλεί
είν’ ο γιος της ορφανής
σύρτε φέρτε τον εδώ
να λαλάει στις πόρτες μας
και στις πορτοπούλες μας
να ξυπνάει τις βάγιες μας
και τις βαγιοπούλες μας
να σηκώνονται ταχιά
να βυζαίνουν τα παιδιά
να κινούν στην εργατιά
με ψωμί και με κρομμύδι
και με λίγο βρωμοτύρι

Το Πολυφωνικό των Κτισμάτων ήταν πρωτοπόρο στην προβολή του ηπειρώτικου πολυφωνικού τραγουδιού στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και μέσα από δισκογραφικές εκδόσεις και μέσα από τις εμφανίσεις του αντίστοιχα. Mέλη του είχαν συμμετάσχει παλαιότερα σε δίσκους 45 στροφών, ως πολυφωνικό των Κτισμάτων δισκογραφήθηκαν τραγούδια στα "Τραγούδια της Ηπείρου" του Συλλόγου προς διάδοση της εθνικής μουσικής του δάσκαλου Σίμωνα Καρά ενώ η Αδελφότητα των Κτισμάτων κυκλοφόρησε χωριστή έκδοση με πολυφωνικά τραγούδια, με την ιδιαίτερη ενεργοποίηση του Κώστα Μάτσια, γιου του παπα Χρήστου Μάτσια, ο οποίος είχε συγγράψει το βιβλίο / συλλογή "Πωγώνι Δερόπολη, Ήθη κι έθιμα".

"Άπειρος" Πολυφωνικό Καραβάνι
Kαλή Πρακτική Διαφύλαξης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς
- UNESCO 2020

20 χρόνια Αρχείο Πολυφωνικού Τραγουδιού
2003-2023
Δράση με την στήριξη του ΥΠΠΟΑ

[mariasoulioti]

Αυτα τα τραγουδια ειναι διαμαντια της Ηπειρωτικης πολυφωνιας .Μπραβο τους .Ακουστικαν οχι μονο στο Παρισι που ηχογραφηθηκαν αλλα σε ολον τον κοσμο .

[elpidhalitos]

Αθάνατα τραγουδια Αθάνατη καλλητεχνες δεν Βγενουν πια❤

[thoughty]

Amateurs only albanians can sing true polifonic music ahahahhaha