Κάλαντα Φώτων Σαντορίνης

Φωτοκάλαντα Σαντορίνης
..........
Περικαλώ σας δώστε μου άδεια ν’ αρχινίσω
τα φωτοκάλαντα να πω να σας καλησπερίσω.

Χίλια καλησπερίσματα φέρνω στην αφεντιά σας
και του καιρού σας αύριο να ’χετε την υγειά σας.

Αν ίσως και ορίζετε κι είναι με θέλησή σας,
τα φωτοκάλαντα να πω στην πόρτα την δική σας.

Μηνύματα χαρμόσυνα ήρθαμε να σας πούμε,
πως ο Χριστός βαφτίζεται και πρέπει να χαρούμε.

Πως ήταν Θεοφάνεια ανθρώπου σωτηρία,
που καθαρίζουν τας ψυχάς από τας αμαρτίας.

Δεν είναι τούτη εορτή οσάν την περασμένη,
είναι μεγάλη και τρανή και δοξολογημένη.

Γιατί κατέβει ο Χριστός διά φιλανθρωπία,
ήρθες Χριστέ να βαπτιστείς χωρίς να έχεις χρεία.

Σπήλαιον πενιχρότατον και φάτνη των προβάτων,
ήρθες Χριστέ να γεννηθείς ως θαύμα των θαυμάτων.

Με σπάργανα σε τύλιξε η Δέσποινα η κυρία,
υμνούμεν, προσκυνούμεν σε υπέρμαχε Μαρία.

Στις 25 Δεκεμβρίου ήλθες και εγεννήθεις
και εις την πρώτην Γεναρίου σαρκός περιτομήθεις.

Ο μήνας έχει σήμερον έξι του Γεναρίου
και όλοι εορτάζουμε τα Φώτα του Κυρίου.

Γιατί κατέβει ο Χριστός τούτο να τελειώσει
την αμαρτία του Αδάμ να σβήσει και να λειώσει.

Σήμερα είναι των Φωτών π’ αγιάζουνε τον κόσμο
και οι παπάδες περπατούν με το σταυρό στο δρόμο.

Και μες στα σπίτια μπαίνουσι και λεν τον Ιορδάνη
βοήθεια να τον έχουμε τον Άγιο Ιωάννη.

Σαν μπήκε μες στον ποταμό ζητά τον Ιωάννη
να τον βαπτίσει γλήγορα στο Άγιο ποτάμι.

Έλα Προφήτα γλήγορα διά να με βαπτίσεις
και στην Αγία μου κορφή την χείρα σου ν’ αφήσεις.

Δεν είμαι άξιος Χριστέ εγώ να σε βαφτίσω,
και στην Αγία σου κορφή τη χείρα μου ν’ αφήσω.

Μάλιστα εγώ χρειάζομαι να βαφτιστώ από σένα
ευλόγησε με δέσποτα, συγχώρεσε και μένα.

Σαν μπήκε μες στον ποταμό διά να τον βαπτίσει
ο Ιορδάνης στράφηκε πίσω για να γυρίσει.

Άγγελοι και αρχάγγελοι εκεί περιπατούσαν
σκυμμένα τα κεφάλια τους και τον επροσκυνούσαν.

Και μέγα θαύμα έγινε όπου δεν έχει ταίρι
οι ουρανοί ανοίξανε και βγήκε περιστέρι.

Το Άγιο πνεύμα ήτονε διά να μαρτυρήσει
Υιός Θεού βαπτίζεται σ’ Ανατολή και Δύση.

Και τα νερά ευλόγησε, τις βρύσες, τα πηγάδια,
της οικουμένης τα δεντρά, κάμπους, βουνά, λαγκάδια.

Σήμερον ο αόρατος του ουρανού ο κτίστης
στον Ιορδάνη ποταμό ήρθε και εβαπτίσθει.

Σήμερα ο μέγας Πρόδρομος Υιός του Ζαχαρίου
τον Ιησού εβάπτισε τα Άγια του
Αγίου.

Η θάλασσα ημέρωσε όπου ήταν αγριεμένη
σαν μπήκε εις τον ποταμό ευρέθει μερωμένη.

Για τούτο μέχρι σήμερα οι ναύτες το κρατούνε
σαν βαφτιστούνε τα νερά στο πέλαγος να μπούνε.

Αχ και να είμαστε κι εμείς στον Άγιο Ιορδάνη
να ελουζόμαστε και εμείς στο Άγιο ποτάμι.

Μας λέγει το Ευαγγέλιο και του Χριστού το στόμα
όποιος δεν λάβει βάπτισμα χάνει ψυχή και σώμα.

Του χρόνου να ’χουμε την γεια να ’ρθούμε να σας βρούμε
Χαρούμενους, καλόκαρδους να σας τα ξ α ν α π ο ύ μ ε .
.......................................................................
Τα παλιά χρόνια στη Σαντορίνη, όπως και σήμερα, τα κάλαντα των Χριστουγέννων ήταν η χαρά των παιδιών, όπως άλλωστε και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Το έθιμο αυτό ξεκινούσε την παραμονή των Χριστουγέννων και όλα τα παιδιά έψαλαν το χαρμόσυνο γεγονός από σπίτι σε σπίτι, ενώ οι μεγαλύτεροι και κυρίως οι νέοι έψαλαν στη Σαντορίνη μας τα αγιοβασιλιάτικα κάλαντα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ξεκινώντας το μεσημέρι με συνοδεία βιολιού και λαούτου.

Την περίοδο των Χριστουγέννων στη Σαντορίνη η νηστεία και η εκκλησιαστική σύναξη ήταν το μέγιστο πνευματικό αγαθό, που ισχυροποιούσε την πίστη στη βαθύτερη έννοιά της όπως μα τη δίδαξε ο Χριστός.

Οι οικογένειες ως επί το πλείστον ήταν φτωχές και στερημένες, δουλεύοντας με την γη και τα ζώα και δεν είχαν τις ανέσεις και την πολυτέλεια για ακριβά ρούχα και επιδείξεις. Ωστόσο, εστίαζαν ενστικτωδώς την προσοχή τους στις βασικές τους ανάγκες, που μέσα στην χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα ξόδευαν λίγο παραπάνω για τις γιορτινές τους επιθυμίες.

Τα γιορτινά τραπέζια, πλούσια και φτωχά, σε κάθε σπίτι της Σαντορίνης περίμεναν με ανυπομονησία τους νέους που θα περνούσαν να πουν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα με μοναδική τους ανταμοιβή τα κεράσματα από τις νοικοκυρές. Ένα χαρακτηριστικό κέρασμα, απλό και εύκολο που το ήξεραν οι περισσότερες Σαντορινιές, ήταν οι «τηγανίτες» με πετιμέζι αντί για ζάχαρη.

Οι «τηγανίτες» στην Οία ουσιαστικά είναι τα αντίστοιχα Μικρασιάτικα “κατιμέρια” δηλαδή μικρά τηγανητά πιτάκια από αλευροχυλό (κάτι σαν λουκουμάδες) περιχυμένα με πετιμέζι.
.........
..... ........ ..........