123 Yıldır Yanan Ampul: Dünyanın En Dayanıklı Ürünü

preview_player
Показать описание
#para #planlıeskitme #ekonomi #finans #edison #tesla #ampul #ürün #teknoloji #bilim #balsak

123 Yıldır Yanan Ampul: Dünyanın En Dayanıklı Ürünü

Yıl 1901. Shelby Electric Company adlı bir ampul üreticisi piyasayı sarsacak bir açıklamada bulundu. 1890’larda kurulmuş bu şirket Thomas Edison tarafından geliştirilen ampul filamanı yerine karbon filaman kullanıldıkları, neredeyse sonsuz ömre sahip inanılmaz dayanıklı bir ampul icat ettiğini duyurdu. Bu ampüllerden biri o yıl California’da bulunan Livermore itfaiye istasyonuna takıldı. Ve aylar, yıllar geçmesine rağmen hiç patlamadı. Peki şirket gerçekten de sonsuz ömürlü bir ampul icat etmiş olabilir miydi? En azından şimdiye kadarki tabloya baktığımızda öyle gözüküyor. Çünkü aradan 123 yıl geçmesine rağmen bu ampul hala yanıyor. İki dünya savaşı görmüş ve rekorlar kitabına girmiş bu ampul o kadar uzun süre dayanmıştır ki bir fenomen haline gelmiştir. Hatta bu ampulü canlı izleyebileceğiniz bir websitesi bile vardır. Ama daha da ilginci, websitesine bu ampulün görüntüsü sağlayan kamera bile iki kez bozulmuş ve yenilenmiştir.

Bu konu hayatınızın neredeyse tamamını oluşturan bir meseleyle ilgili. Her gün kazanmak için erkenden uyandığınız, emeğinizden, sağlığınızdan ve zamanınızdan vererek, elde etmek için canla başla mücadele ettiğiniz hayati bir materyal. Parayla ilgili. Ve daha da önemlisi onu nereye harcadığınız, neden harcadığınız, daha doğrusu neden harcamak zorunda bırakılmanızla ilgili. Modern dünyanın sinsice örülmüş psikolojik ve teknik bir hilesi. Planlı Eskitme Sistemi

Casey Neistat. Onu tanıyor musunuz? Şu anda YouTube’da 12 milyondan fazla abonesi bulunan Amerikalı bir vlogger. Casey tam 21 yıl önce 2003 yılında bir video hazırladı. Ama muhtemelen hazırlarken bu kadar ses getireceğini tahmin etmemişti. Henüz YouTube’un, sosyal medyanın bile olmadığı, Türkiye’deki internet kullanıcı sayısının dahi 4 milyon kişiyi geçmediği zamanlarda yayınlanan bu video, ilk ayda 6 milyondan fazla izlenerek en popüler yayın oldu ve bir isyan akımı başlattı. Casey Apple’dan bir Ipod satın almış ve sadece 18 ay sonra pili tamamen bitmişti. Apple destek hattını aradı ve şöyle bir cevap aldı. “Tamirat için bu parayı vermek yerine yeni bir tane alsan daha iyi olur.” Peki sonra ne oldu? Casey sokaklara çıktı ve New York’un her yerine bir mesaj bıraktı. “Ipod'un değiştirilemeyen pili sadece 18 ay dayanıyor”
Apple bu videonun viral olmasından sonra binlerce kullanıcı tarafından topluca dava edildi ve geri adım attı. Oluşan baskı ve tepkiler sonucunda Ipod pillerinin değişim ve servis seçeneklerini değiştirdi. Ve taahhüt ettiği her şeye sadık kaldı. Iphone’un piyasaya sürülmesi sonrasında da garanti ve servis süreçleri gayet iyi işledi. 2017’deki IOS 11 güncellemesinden sonra eski Iphone kullanıcıları uygulamaların çok daha yavaş yüklendiğini veya cihazın belli bir süre sonra tamamen kapandığını fark etti. Ve yapılan baskılar sonucu Apple’dan itiraf niteliğinde bir cevap geldi. Apple eski cihazların, pilini korumak ve ömrünü uzatmak için performanslarını kıstıklarını ve kasıtlı olarak yavaşlattıklarını açıkladı. Tabii ki Iphone’un pili değiştirilebilir olsaydı böyle bir sorun olmayacaktı. Apple’a tekraren bir dava açıldı. Sonra ne mi oldu? 2020’de sonuçlanan davada Apple 613 milyon dolarlık para cezasına çarptırıldı ve uzlaşmaya varıldı. Ancak Apple’a verilen bu para cezası ürünlerin ömrünü kısaltarak elde ettiği ekstra gelirin yanında hiç kuşkusuz sönük kalıyordu.

Bir şey ne kadar hızlı şekilde yıpranır, az kullanılır ve yerine yenisi daha çabuk alınırsa ekonomi de o hızla büyür. Sistem her şeyi tek bir şey ile ölçer. Para ile. Ve ürünlerden önce beyinler dizayn edilir. Erich Fromm’un da dediği gibi: "Modern insanın bir şeylere sahip olma hırsı, varoluşsal boşluğunu doldurma çabasından kaynaklanır." Yani tüketim, artık toplumdaki gerilmiş sinirler için dev bir sakinleştirici görevini üstlenmiş ve günümüz dünyasında sadece gereksinimlere değil arzulara dayanan bir olgu haline gelmiştir.
İnsanoğlu; modern dünyanın her köşesine sızmış, saf gerçeklik abidesi planlı eskitme sisteminin kurbanı mı ortağı mı? Sadece mağdur ve maruz bırakılan mı yoksa bu döngünün bir parçası mı? Başından beri üzerinde durduğumuz her şey aslında zamanla alakalı. Sürekli almak üzerine kurulu bu dünyada almak için verdiğiniz en değerli varlık olan bu zamanı düşünün. Ve hayatınızdaki ürünlerin ne kadar sürede bozulacağını tahmin ederken, içine kendinizi de katın. Kim bilir belki de ürün sizsinizdir!

----- Special Thanks
- Veritasium

----- Bağlantılar

Ben Halil İbrahim Balsak.
Doğru yerdesiniz. İzlediğiniz için teşekkürler!
Рекомендации по теме
Комментарии
Автор

Detayları “Planlı Eskitme: Neden Her Şeyin Yenisini Almak Zorundasınız?” videosunda detaylıca anlattım, kanaldan izleyebilirsiniz…

Balsak
Автор

peki bu 120 yıldır yanan ampule börek soksak pişermi..

cemalsarkaya
Автор

Bizim ülkede de 22 yıldır yanan ampul var

BelaReyiz
Автор

Barış özcan gereksiz sansür videosu geldi aklima sjsjsjsjsjsjs

Halime-mu
Автор

Ya umarım Barış Özcana yapılan edit sana da yapılmaz

Muhmm
Автор

Şimdi imkan olsa bile, diğer markalar karşı cıkar bu fikire

IsmetCarkc
Автор

Her zamanki gibi çok iyi ve faydalı video olmuş. Teşekkürler Balsak🎉

Cresint_bs
Автор

Asıl sorgulanması gereken durum: Böyle dayanıklı malzemeler üretilebiliyor olmasına rağmen neden bilinçli bir şekilde, çok hızlı eskiyen ürünler üretiliyor?

omerozata
Автор

En az 123 yıl yanabilecek ampul yapımı videosu gelir mi, hocam?

veraladin
Автор

Barış abinin 117 yıldır yanan ampul videosu aklıma geldi vay be

LkYorgun
Автор

basligi okurken yüz yirmi üç değil de bir iki üç diye oludum.
ampul karşılaştırma videosu sandım

himsaga
Автор

Abi büyümüşsün uzun zamandır izlemiyordum 40 bin aboneydin...

Soobleck
Автор

ohio yazısını görünce şaşırma gitti sjjsjsjs

Asdfmannyadaerdomann
Автор

Onu bunu bilmem ama bizim ampulde çeyrek aşırı zorluyor şu an

karmabilimler
Автор

Aslında ampül markaları isterse bu teknolojiiyle daha dayanıklısını yapabilirler ama satışları sekmeye uğrar bu kadar dayanıklı olursa alanlar belkide ömürlerinin sonuna kadar ampül almaz bu yüzden her 3-4 yılda bir almamız için kaliteyi düşürüyorlar

Lmiseakr
Автор

Kafama takılan ampulün takılı olduğu yerde elektrik kesintisi yaşanmaması bizim köye de hava kapalı olsun direk elektrik gidiyor 😂😂😂

enderk.
Автор

Bu ampullerin şu günlerde üretilmemesinin nedeni, firmanın bu ampulleri sattıktan sonra daha kimsenin ampül almaması nedeni ile firmanın/rakip firmaların çöküş yapması ile sonuçlanması oluyor

Rubic_Cuber
Автор

120 yıldır yanan bir AMpul ne güzle bit şey

gameoverpro
Автор

Abi nasıl yaa bizim ampuller 1 hafta dayanmıyo

Aliercanbasly
Автор

Sınırsız yanan ampul deme aklıma kötü kötü şeyler geliyor.

sitemp-qflh