Τσικαλαριό, Νεκρόπολη 8ου αι. π. Χ., Νάξος

Στους ανατολικούς πρόποδες του Απάνω Κάστρου, βρέθηκαν κυκλικοί τάφοι γεωμετρικής εποχής. Τα ευρήματα των ανασκαφών υπάρχουν στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και Νάξου. Τα σπουδαιότερα μνημεία του Απάνω Κάστρου θεωρούνται τα δυο αρχαία νεκροταφεία. Εκεί υπάρχει το τοπωνύμιο «Σκλάβες», που έχει άμεση σχέση με την ιστορία του κάστρου και μαρτυρά το πέρασμα των πειρατών από εκεί καθώς και την αιχμαλωσία των κατοίκων από αυτούς.
Μία σημαντική νεκρόπολη της ενδοχώρας της Νάξου βρίσκεται στη θέση Τσικαλαριό. Η τελευταία χρησιμοποιήθηκε κυρίως κατά τη Γεωμετρική περίοδο κι έπειτα αρκετά σποραδικά, μέχρι τουλάχιστον τους ύστερους αρχαϊκούς – πρώιμους κλασικούς χρόνους.
Το αρχαίο νεκροταφείο του τσικαλαριού, που εντοπίζεται στη θέση Αλωνάκια κοντά στο σημερινό χωριό Τσικαλαριό, στην περιοχή της Τραγαίας στην κεντρική Νάξο, ανασκάφηκε κατά τη δεκαετία του 1960 από τη δρ. Φ. Ζαφειροπούλου (σήμερα Επίτιμη Έφορο των Αρχαιοτήτων) και τον καθηγητή Χρ. Ντούμα. Στο νεκροταφείο απαντώνται ταφικές κυκλικές και ελλειψοειδείς κατασκευές που ονομάζονται τύμβοι ή περίβολοι.Πρόκειται για τις μόνες προς το παρόν γνωστές ταφικές κατασκευές αυτού του είδους κατά την Πρώιμη Εποχή του σιδήρου στο νησί. Στην πλειονότητά τους περιείχαν πλούσια κτερισμένες καύσεις.