ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2024

ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΚΩΝ/ΠΟΛΕΩΣΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΗΝΑ

«Πνεῦμα ὁ Θεός, καί τούς προσκυνοῦντας αὐτόν ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν». Ὁ Μ. Βασίλειος λέγει ὅτι ἀπό τά θεία ὀνόματα· «ἄλλα μέν εἶναι σημαντικά σχέσεως, ἄλλα ἀξίας, οὐσίας ὅμως κανένα»[1]… «Ἕνας εἶναι κατά τήν οὐσία(ὁ Θεός) διότι ἕνας εἶναι σύμφωνα μέ αὐτήν ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ὑπόκειται σέ ὅλα ἐκεῖνα»[2].

Προφανῶς τό ὕδωρ τό ὁποῖο δίδει στούς ἀνθρώπους ὁ Θεός, διά τοῦ Υἱοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ὅπως χαρακτηριστικά ὑπαινίσσεται ὁ Ἰησοῦς νά δώσει στήν Σαμαρείτιδα, προέρχεται ἀπό τή δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος πού εἰσέρχεται στό βάθος τῆς καρδιᾶς καί σάν ἄλλο πνευματικό νερό, καθαρίζει, δροσίζει, παρηγορεῖ καί ζωοποιεῖ τίς ψυχές, χωρίς νά στερεύει ποτέ.

Λέγει ὁ Ἰησοῦς: «Βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος»[3]. Βλέπετε, ἁγία γερόντισσα, τήν συμφυΐα καί τήν ὁμοτιμία τῶν τριῶν προσκυνητῶν προσώπων, πῶς κηρύττεται φανερά; Διότι ἕνα ὄνομα ἔχουν, μία οὐσία τά τρία, ἕνας εἶναι ὁ ἁγιασμός πού προέρχεται ἀπό αὐτά. Μία ἡ πίστις, μία ἡ προσκύνησις. Ἔχει δέ γίνει λόγος γιά τήν Ἁγία Τριάδα, τόν ἕνα Θεό, πολλές φορές στό Εὐαγγέλιο· καθώς καί σήμερα πρός τήν Ἁγία Φωτεινή τήν Σαμαρείτιδα. Ὁ Κύριος παραγγέλει νά κηρύττεται σέ ὅλους καί νά ἐναποτίθεται ἀπό τήν ἀρχή στήν καρδιά τῶν πιστευόντων, μέ τήν βεβαιότητα ὅτι χωρίς αὐτό τό δόγμα καί τήν σύμφωνα μέ αὐτό πίστη, δέν εἶναι δυνατόν νά καταβληθεῖ καθόλου ἀρχή θεοσέβειας. Ἡ ἁγία Φωτεινή κατενόησε εἰς βάθος· ἔφθασε ἕως καί αὐτό τό μαρτύριο μέ ὅλη της τήν οἰκογένεια. Θεολογῶντας ἐνθέως δίδασκε μέχρι τό μαρτύριό της, ὅτι: «Ὁ Παράκλητος, τό Ἅγιο Πνεῦμα, γνωρίζεται διά τοῦ Υἱοῦ καί ὑφίσταται ἐκ τοῦ Πατρός».

«Πνεῦμα ὁ Θεός…».

Ὁ Θεός ἔτσι παρουσιάζεται μοναδικός ἀπό κάθε ἄποψη. Κάθε μία ἀπό τίς τρεῖς ὑποστάσεις εἶναι τελεία καί διακεκριμμένη, ἀκόμη καί κατά τήν ἕνωση πού εἶναι πάνω ἀπό κάθε νοῦ καί λόγο. Ἀλλά οὔτε μπορεῖ κανείς νά ἐπινοήσει ὅτι κάθε μία ἀφήνεται μόνη πρίν ἤ ἔπειτα ἀπό τίς ἄλλες, γιά νά ἐπακολουθήσει ἀπό αὐτό σύνθεσις.

Πάντοτε ἡ Ἁγία Τριάδα ὑπάρχει «ὑπερηνωμένη». «...οὐ φθάνω ἀπό νοῦν ἀνενεγκεῖν τί ἕν καί τοῖς τρισί περιέπομαι»[4].

Ἔχουμε ἐδῶ τό συναφές καί τό τέλειον τῶν τριῶν ὑποστάσεων τοῦ Ἑνός, κατ’ οὐσίαν, Θεοῦ. Δοξάζεται συνεπῶς ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ὅταν ἀκοῦμε: «...ἀλλ’ ἔρχεται ὥρα καί νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοί προσκυνηταί προσκυνήσουσιν τῷ Πατρί ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ· καί γάρ ὁ Πατήρ τοιούτους ζητεῖ τούς προσκυνοῦντας αὐτόν».

Ἐν τούτοις, πῶς λοιπόν θά εἴμαστε ἀσφαλεῖς, ἀδελφοί μου, στόν φοβερό αὐτόν πνευματικό ἀγῶνα ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας καί τῶν εἰδώλων; Τί λοιπόν; Καί τί χρειάζεται νά γράψουμε περισσότερα γι’ αὐτά; Γιατί εἶναι σέ ὅλους φανερό ὅτι διαταχθήκαμε «νά σταυρώσουμε τήν σάρκα μαζί μέ τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες»[5].

Κινούμενοι μέ τέλειο φρόνημα καί προχωρῶντας μέ ἀνδρεία πάντοτε πρός τά ἐμπρός καθώς μᾶς διδάσκει μέ τήν ζωή καί τό μαρτύριό της, ἡ Ἁγία Φωτεινή ἡ Σαμαρείτις. Στούς Πατέρες θά βροῦμε, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη πίστις διαφέρει ἀπό τήν ὅποια ἐπιστήμη καί κοσμική γνώση. Ἡ πίστις κινεῖται ἐν Ἁγίω Πνεύματι, σέ διαφορετικό ὀπτικό πεδίο, ἀπ’ αὐτό τοῦ κόσμου, μέ θαυμαστές ἀποκαλύψεις τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ ὅτι ὁ Θεός Πατέρας εἶναι Ἀληθής.

Συνέπεια, πῶς ἔζησε ἡ Ἁγία Φωτεινή; Πῶς λοιπόν εἶδε αὐτά τά ἐξαίσια ὁ πρωτομάρτυρας Στέφανος; Ὁμιλοῦν ἐμπειρικά οἱ Πατέρες, οἱ Ἅγιοι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας· οἱ Μάρτυρες, οἱ Νεομάρτυρες. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ὁ Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης, ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ καί ὅλοι οἱ ἄλλοι πού γνωρίσαμε καί ψηλαφίσαμε. Ὅπως φρονεῖ ὁ Σολομών καί ἡ ἀλήθεια: «Μόνο τό ἀγαθό πνεῦμα ἔχει τήν ἰδιότητα νά χωρῇ δι’ ὅλων καί διά πάντων τῶν πνευμάτων, νοερῶν, καθαρῶν, λεπτοτάτων».

Τιμή καί ἀγάπη συνεπῶς στήν Ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τήν Ὀρθόδοξον Πίστιν καί Παράδοσιν. Ἐδῶ στήν Ἐκκλησία μεταδίδονται οἱ θησαυροί τῆς Σοφίας καί τῆς γνώσεως τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ· γι’ αὐτό καί πρέπει νά Τόν ὑπακοῦμε. Ἐπειδή μᾶς χάρισε καί χαρίζει τό Πνεῦμα τῆς υἱοθεσίας.

Προσκυνοῦμε τόν Θεό ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ, χωρίς πάσης ἀντιλογίας, ὥστε νά μή χαθοῦμε καί σ’ αὐτή τήν ζωή καί ἀλίμονον(μή γένοιτο), στήν ἄλλη αἰωνίως.

Στόν Τριαδικόν Θεό καί τόν Σωτῆρα Χριστό, τό Κράτος, ἡ Δόξα, ἡ Προσκύνησις εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

[1](PG 32, 696B)

[2](PG29, 525B)

[3]( Ματθ.28,19)

[4]( Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, 41PG36, 417Β)

[5](Γαλ. 5, 24)

[ΑΓΙΟΣΙΩΑΝΝΗΣΠΑΡΑΛΙΑΣΠΑΤΡΩΝ]

Ἡ ὑδρία

- Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ'

Ἦλθε στό φρέαρ τοῦ Ἰακώβ μέ τήν ὑδρία της ν' ἀντλήσει ὕδωρ. Τό ὕδωρ ἀπό τό ὁποῖο, ὅποιος πιεῖ, πάλι θά διψήσει. Ὡστόσο, ἡ Σαμαρείτιδα στό βάθος τῆς ὕπαρξής της ἀναζητεῖ κάποιο ἄλλο ὕδωρ γιά νά ξεδιψάσει. Ἀλλά δέν τό γνωρίζει. Διψᾶ. «Τό φρέαρ ἐστι βαθύ». Παρακαλεῖ τόν ἄγνωστο, τόν μεγάλο Ἄγνωστο: «Κύριε, δός μοι τοῦτο τό ὕδωρ». Ποιό ὕδωρ;

Ἀλλά τό ἀνικανοποίητο αὐτό τοῦ σώματος αἴσθημα τῆς δίψας, μᾶς ὁδηγεῖ καί σέ ἐκείνη τήν ἄλλη δίψα, τήν πνευματική. Ὁ ἄνθρωπος διψᾶ γιά τό Θεό. Ἔχει μεταφυσική ἀνησυχία καί διαρκῆ φορά πρός τά ἄνω. Ἡ ἀνάγκη τῆς ψυχῆς γιά τήν αἰωνιότητα εἶναι μεῖζον τῆς βιολογικῆς. Εἶναι πλασμένος τοῦ «ὁρᾶν τόν Θεόν». Καί βέβαια ἰσχύει, τό τοῦ Ἱ. Αὐγουστίνου: «Ἀνήσυχη θἆναι ἡ ψυχή μου, Θεέ μου, μέχρις ὅτου ἔλθει καί ἀναπαυθεῖ σέ Σένα»! Ἀναζητεῖ τόν Θεό. Ἐρωτᾶ, γράφει, ξαναγράφει, ψάχνει, παλεύει. Εἶναι ἕνας ἀναζητητής τοῦ Θεοῦ. Ὡστόσο, ὁ Κύριος ὁ Θεός δέν γνωρίζεται ἀπό τίς βιογραφίες τῶν Ἐγκυκλοπαιδειῶν, τίς ταινίες, τήν Βικιπαίδεια τοῦ Internet. Θέλει ὁ Ἴδιος νά Τόν γνωρίσουμε μέ τήν μοναδική γνώση τῆς θείας Διδασκαλίας Του, νά ξεδιψάσουμε μέ τά αἰώνια ρήματα, νά ὑπερβοῦμε τόν ἀνθρώπινο λόγο γιά νά βροῦμε τόν θεϊκό λόγο. Ὁ Ἴδιος ἄλλωστε σπεύδει νά ἔλθει γιά τόν σκοπό αὐτό. «Ἰδού ἕστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω». Περιμένει νά τοῦ ἀνοίξουμε τήν θύρα τῆς ψυχῆς μας καί νά εἰσέλθει καί νά μείνει μαζί μας, νά μᾶς ἁγιάσει, νά μᾶς θεώσει.

Τρέχει, πράγματι, ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος σέ πολλές πηγές, γιατί διψᾶ. Ἡ ὑδρία του εἶναι ἄδεια. Ἀλήθεια, μέ ποιό ὕδωρ θά πληρωθεῖ; Τό ὕδωρ τό ψεύτικο ἤ τό ἀληθινό; Τό μολυσμένο ἤ τό καθαρό; Τό νεκρό ἤ τό ζωντανό.

Πάντως, ἡ Σαμαρείτιδα δέν πῆγε στή πηγή οὔτε μέ κύπελλο οὔτε μέ κύλικα. Ἔφερε μαζί της, τήν ὑδρία. Ἤθελε τήν πληρότητα τής χάριτος.