Χοροί των Ελλήνων Παφραίων - Χορός Τέκ Καϊτέ (Μονός χορός) - Polatidis

Ποντιακή Λαογραφία και Παραδόσεις
Ιστορική πορεία των Ελλήνων στον Πόντο
Χοροί και δημώδη άσματα

Χοροί των Ελλήνων της Πάφρας του Πόντου (υπό του κ Γιώργου Θ. Αντωνιάδη).
Οι χοροί και τα έθιμα της Πάφρας του Πόντου διασώθηκαν στην εποχή μας μέσα από τις προσπάθειες, τις ενέργειες και την έρευνα του αγαπητού μας κ Γιώργου Αντωνιάδη εκπαιδευτικού, από τη Νέα Μπάφρα Σερρών. Η γνωριμία μας ήταν τυχαία σε μια εκδήλωση σχετική με τον Πόντο μάλλον το 2006-2007 στη Θεσσαλονίκη. Είχα ακούσει τόσα πολλά γι’ αυτόν τον άνθρωπο και ήταν πόθος μου να τον γνωρίσω. Κατά τη συνάντηση και γνωριμία μας, διαπίστωσα ότι επρόκειτο για ένα γλυκύτατο άνθρωπο πολύ καταδεκτικό, μορφωμένο αλλά και πληγωμένο για το ζήτημα της αναγνώρισης της γενοκτονίας των προγόνων μας, αλλά και της αρνητικής διάθεσης που είχαν απέναντι στους Παφρινούς οι υπόλοιποι Έλληνες Ποντιακής καταγωγής, ιδιαιτέρως τις πρώτες δεκαετίες μετά τον ξεριζωμό και την εγκατάσταση τους στη μητέρα Ελλάδα (η οποία επίσης, ως επίσημη πολιτεία δεν τους συμπεριφέρθηκε επάξια). Με τον κύριο Αντωνιάδη είχαμε μια σύντομη συνομιλία η οποία επαρκώς μου άφησε την καλύτερη εντύπωση για το πνευματικό ανάστημα του ανδρός αυτού. Λόγω της ενασχόλησης μου με τη Λαογραφία σε ερευνητικό επίπεδο, τον παρακάλεσα εάν έχει καταγεγραμμένο υλικό για τους χορούς, τα έθιμα, τα τραγούδια κτλ των Ελλήνων της Αμισού και της Πάφρας, κι εάν θα είχε την ευγενική καλοσύνη να μου τα εμπιστευθεί. Η θετική του ανταπόκριση ήταν άμεση. Σε λίγες ημέρες, με δική του οικονομική επιβάρυνση, μου απέστειλε σε φωτοτυπίες όλη την εργασία του για το παραπάνω υλικό καθώς και το ηχητικό υλικό σε κασέτες ήχου, συνοδευόμενα όλα αυτά με ιδιόχειρη επιστολή του προς εμένα όπου μεταξύ άλλων γράφει :
Προς τον κύριο Πολατίδη Βασίλειο – Χοροδιδάσκαλο Ελευθερίου Κορδελιού
Από Γεώργιο Θ. Αντωνιάδη – Νέα Μπάφρα – Τηλ ……..
Αποστολή Λαογραφικού Υλικού – Ιστορικού και Χορευτικού
Σημείωση :
Αγαπητέ μου Βασίλη,
Είμαι ήδη 80-81 χρόνων, σε σας τους νέους εναπόκειται πλέον να σηκώσετε το μεγάλο βάρος της παράδοσης και της κληρονομιάς μας. Σταθείτε όρθιοι και συνεχίστε την ωραία μας κληρονομιά, να μην την σπαταλήσουμε, αλλά να την αξιοποιήσουμε.
Με εκτίμηση Γιώργος Αντωνιάδης

Στην επιστολή του ο κ Αντωνιάδης, περιγράφει συνοπτικά αλλά με περισσή επιμέλεια το υλικό που μου στέλνει και σας το μεταφέρω ακριβώς όπως τα γράφει ο ίδιος, τότε :
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΠΑΦΡΑΙΩΝ ΠΟΝΤΟΥ – Ιστορία Χορών
1. Πρώτος χορός ΜΑΥΡΗ ΒΡΥΣΗ – Καρά Πουνάρ
2. Δεύτερος χορός ΣΤΕΝΑ ΔΡΟΜΑΚΙΑ – Ταρατσού Σοκακλάρ
3. Τρίτος χορός ΤΡΥΦΩΝΑΣ ή ΤΥΡΦΩΝ
4. Τέταρτος χορός ΣΑΒΒΑΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
5. Πέμπτος χορός ΣΑΡΟΥ ΚΟΥΖ – Ξανθή κοπέλα
6. Έκτος χορός ΜΟΝΟΣ ή ΤΕΚ ΓΚΑΪΤΕ (Αντάρτικος χορός)
7. Έβδομος χορός ΧΟΡΟΣ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ
8. Όγδοος χορός ΑΥΤΟΘΥΣΙΑ-ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ (αναπαράσταση)

Ο Ευθύμιος Αγριτέλης γεννήθηκε στο χωριό Παράκοιλα της Λέσβου στις 6 Ιουλίου 1876. Εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Λειμώνος της Λέσβου. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης το 1907. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του εκάρη μοναχός. Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Μηθύμνης από το 1907 μέχρι το 1909. Το 1910 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον Μητροπολίτη Μηθύμνης Στέφανο και διορίστηκε Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Μηθύμνης. Το 1912 διορίστηκε Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Μητροπόλεως Αμασείας. Στις 29 Ιουλίου 1912 χειροτονήθηκε στον Ιερό Ναό της Θεολογικής Σχολής Χάλκης τιτουλάριος Επίσκοπος Ζήλων, Βοηθός Επίσκοπος της Μητροπόλεως Αμασείας. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Αμασείας Γερμανός, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Μαρωνείας Νικόλαο και Χαλδίας Λαυρέντιο. Στις 21 Ιανουαρίου 1921 συνελήφθη από τις Κεμαλικές αρχές και φυλακίστηκε στις φυλακές Αμασείας. Στις 18 Απριλίου 1921 τέθηκε σε αυστηρή απομόνωση και υποβλήθηκε σε πολλά βασανιστήρια. Εκοιμήθη συνεπεία των κακουχιών στις φυλακές της Αμασείας στις 29 Μαΐου 1921. Ο Εὐθύμιος Ἀγριτέλης, ὑπῆρξε ἐπίσκοπος Ζήλων ἀπό τό 1912 ἕως τό 1921. Ὡς ἐπίσκοπος ἀνέπτυξε μεγάλη θρησκευτική καί ἐθνική δράση. Ὅταν ἡ δράση του ἔγινε γνωστή στούς Κεμαλιστές Τούρκους, συνελήφθη καί φυλακίστηκε μαζί μέ ἄλλους πρόκριτους τῆς ἐπαρχίας Ἀμασείας στίς 21 Ἰανουαρίου 1921. Μέ αἴτησή του, ζήτησε ἀπό τήν κεμαλική κυβέρνηση τῆς Ἄγκυρας νά θεωρηθεῖ μόνο αὐτός ἔνοχος καί νά ἀπαλλαγοῦν οἱ ὑπόλοιποι συλληφθέντες. Μάλιστα δέ μπροστά στό δικαστήριο ἀπολογήθηκε μέ θαυμάσια ἀγόρευση.
Στή φυλακή ὑπέστη πολλά βασανιστήρια, ἀπό τά ὁποία καί πέθανε στίς 29 Μαΐου 1921. Μετά δέ τόν θάνατό του ἦλθε καί ἡ καταδικαστική ἀπόφαση τοῦ τούρκικου δικαστηρίου !
Στις 4 Νοεμβρίου 1992 ανακηρύχτηκε άγιος από την Εκκλησία της Ελλάδος.