Ζαχαρίας Σπυριδάκης - ΣΟΥΣΤΑ - Παραδοσιακός κρητικός χορός

Ζαχαρίας Σπυριδάκης: Λύρα, τραγούδι
Δημήτρης Κουκουλιτάκης: Flamenco κιθάρα
Γιάννης Παπατζανής Κρουστά

Ω! ως και το τακουνάκι τσης
κι εκείνο έχει γνώση,
και προπατεί ψιμυθευτά
τη κάλτσα μην λερώσει.

Η σούστα είναι ο χορός της αγάπης, όπου οι χορευτές σχηματίζουν ζευγάρια και χορεύουν αντικριστά με πολλές φιγούρες. Από εκεί κι έπειτα αναπτύσσεται μεταξύ των χορευτών του κάθε ζευγαριού ένας χορευτικός διάλογος, γεμάτος συμβολισμούς. Χορευτικές επαφές και χωρίσματα, περάσματα και αγκαλιάσματα, πλησιάσματα και απομακρύσματα, συνθέτουν έναν όμορφο και ερωτκό χορό. Αντικριστά ο άνδρας με τη γυναίκα δίνουν τη μάχη της κατάκτησης, του έρωτα, της αγάπης.
Οι μουσικές μελωδίες, που συνοδεύουν τη σούστα διατηρούν τον πυρρίχιο ζωηρό χαρακτήρα αφού έχει τις ρίζες της κι αυτή στον αρχαιότερο πολεμικό Κρητικό χορό, αλλά έχουν εξελιχθεί σε πιο ευαίσθητα μουσικά ξόμπλια (στολίσματα) και συνοδεύονται από τις αντίστοιχες μαντινάδες.
Γύρω στο 300μ.Χ ο χορός άρχισε να χορεύεται και από γυναίκες και έτσι πήρε χαρακτήρα ερωτικό. Το σημερινό όνομα του χορού δόθηκε κατά την περίοδο της ενετοκρατίας από την ιταλική λέξη susta, (έλασμα -ελατήριο), αφού το σώμα κατά τη διάρκεια του χορού κάνει αυτή την κίνηση.

[OrpheusDionysus]

Αντίθετα με ό, τι νομίζουν οι περισσότεροι, ο Πυρρίχιος της Κρήτης δεν είναι ο Πηδηχτός ή ο Πεντοζάλης, αλλά η Σούστα. Κατά το μύθο ο Πυρρίχιος είναι ο χορός που χόρεψε ο γιος του Αχιλλέα Νεοπτόλεμος ή Πύρρος (γι αυτό και Πυρρίχιος) γύρω από τη φωτιά που έκαιγε το νεκρό σώμα του Πύρρος για το ερυθρόμορφο της κόμης του.
Η Σούστα, πηδηχτός βεβαίως χορός, πολεμικός χορός ανά ζεύγη ανδρών που αναπαριστούν τις σκηνές της μάχης, μεταπίπτει σε ερωτικό, εν καιρώ ειρήνης, αναπαριστών πλέον τις σκηνές μιας άλλης μάχης, εκείνης του έρωτα. Και τα ζεύγη είναι πια, άντρας και γυναίκα.