Technologia wartości, słabe demokracje, iluzja podmiotowości - rozmowa z Jackiem Dukajem

·Nie tylko Andrzej Sapkowski dał inspirację twórcom netfliksowych seriali. Jacek Dukaj także. Na bazie jego “Samotności aksolotla” powstały dwa sezony serialu “Into the Night”. O Dukaju mówi się, że to nowy Lem - jego powieści fantastyczne dają głęboki wgląd w ludzką naturę i wyobrażenie o tym, jak może wyglądać świat przyszłości. Dukaj łączy talent pisarski z filozoficznie usposobionym umysłem i dostrzega prądy i zjawiska, które zaczynają coraz silniej kształtować naszą rzeczywistości. W zbiorze esejów “Po piśmie” stawia tezę, że kończy się epoka pisma, a zaczyna epoka bezpośredniego transferu przeżyć, w której rządzą nie rozum, a emocje - i to do tego stopnia, że ludziom grozi zatracenie jednostkowej podmiotowości. Ten proces już się rozpoczął i ma silne implikacje dla kwestii, które są szczególnie istotne dla ludzi ceniących wolność. Jak jej bronić w świecie, w którym słowa są nie tylko już wyprane ze znaczeń, ale nawet przestają być istotne jako nośniki uporządkowanej, logicznej treści?

W rozmowie z Sebastianem Stodolakiem Jacek Dukaj twierdzi, że:
• blisko nam do realizacji wizji “Nowego Wspaniałego Świata” Huxleya
• demokracje ujawniają swoje słabości wewnętrzne takie, jak podatność na manipulacje…
• ...i zewnętrzne: w starciu z nowym, chińskim modelem rządzenia
• wolność słowa się dewaluuje
• zmieniają się hierarchie wartości, a za tą zmianą stoją konkretne przyczyny

[tomasz]

Ciężko o dziennikarza, który na poziomie pana Jacka poprowadzi ciekawą dyskusję. Na szczęście, pana Jacka za język nie trzeba ciągnąć i każdej rozmowie potrafi nadać dużą wartość. Niesamowity umysł.

[dominikkAuPl]

Proponuję jeszcze głośniej rozpoczynać filmy. Pół domu obudziłem i telefon wpadł mi do kibla.

[tomekgut]

Prowadzacy nie nadaza ;) Ale tragedii nie ma. Dzieki za rozmowe z Dukajem. Wspanialy mysliciel i pisarz.

[ananke]

Lem naszych dni, jest ktoś myślący na tym świecie...

[dorinam]

A jeżeli jest tak, że wszystko zależy od nas? Cała rzeczywistość jest rodzajem snu, tworzona i odczuwana w głowie i materializuje się tylko jako wynik zbiorowego jej widzenia? To wtedy nie ma znaczenia to, co jest "na górze" i nami niby manipuluje. Liczy się tylko osobisty kontakt z samym sobą, uzdrowienie wewnętrznych konfliktów, budowanie ciszy w sobie, zatrzymanie, medytacja, widzenie bez oceniania. Może jeszcze niewielu ludzi tak myśli, ale widzę w tym kierunek dla przyszłości. Ilość ludzi, którzy już podzielają takie widzenie świata i chcą się rozwijać duchowo stale rośnie. Zewnętrzny Bóg, który podobno umarł nie jest do tego potrzebny.

[skony]

Super rozmowa. Brawa dla redaktora za wchodzenie z panem Dukajem w polemikę. Można się zmęczyć samym nadążaniem za jego błyskawicznym formułowaniem tez tak. Taka dyskusja musi być dużym wyzwaniem intelektualnym.

[fringefringe]

Gniótł redaktora jak kluskę śląską. Piękna sprawa.

[pydzio]

38:25 Oj jak bardzo sie Pan Dukaj mylil...

[tomasznadolski]

Trochę słabe przygotowanie do rozmowy, no ale i tak szacun bo z Dukajem to trzeba być mocarzem umysłowym by rozmawiać na jego mocne tematy. Podziwiam jak on przejrzyście widzi te ogromnie skomplikowane wątki. A i tak mało było poruszane w tym wywiadzie.

[krzysztofkowalczyk]

Dzięki wielkie za ten materiał, naprawdę wartościowy!

[pawesadowski]

Ciekawa rozmowa. Chciałbym jednak nie zgodzić się w zasadniczej kwestii. Życie biologiczne, na poziomie satysfakcjonującym dla tego życia, jest wartością wyższą od każdej wojny. Nawet wywołanej w obronie tej satysfakcji. Są inne metody wypracowania kompromisu.
38:24 Poza tym predykcja, że w XXI wieku nie będzie wojen dwudziestowiecznych ze względu na inną technologię, jest mocno nietrafiona. Vide inwazja Rosji, przed którą ten materiał był chyba nagrywany...

[KaeL]

Nawiązując do wątku przyrodzonych praw człowieka, chciałbym zaproponować następujące zdefiniowanie zakresu tych praw:
"Przyrodzone prawa człowieka to takie, które posiadała każda żyjąca istota (zwierzę) jeszcze przed powstaniem cywilizacji ludzkiej, z wyłączeniem prawa do czynności które miałyby ograniczać przyrodzone prawa innego człowieka"
W ramach tych praw będzie między innymi:
- prawo do życia
- prawo do swobodnego przemieszczania się
- prawo do decydowania o swoich poczynaniach
- prawo do wyboru partnera/partnerów życiowych
- prawo do osobistego korzystania (z odnawialnych?) zasobów naturalnych - wody, powietrza, fauny i flory
- prawo do własności dotyczące zdobywania i posiadania zasobów niezbędnych do przetrwania jednostki i jej potomstwa (schronienie, żywność, ubiór etc.)
- prawo do obrony przed agresją i niebezpieczeństwem

Wszystkie inne prawa, w tym, m.in. do posiadania własności przekraczającej powyżej zdefiniowany zakres, traktujemy jako prawa nadane, a nie przyrodzone.
Oczywiście jest to jedynie uproszczony zarys, stanowiący propozycję do dyskusji, a nie jakiś gotowy system prawny. Co o tym sądzicie?

[marekwinkler]

Najlepszy wywiad jaki Pam zrobił, po prostu mistrz, prowadzący i jeszcze większy gość 👍

[biuro]

Dla zasięgów. Po ilości wyświetleń widać, że się przyda:)

[PLkamil]

Bardzo dobra rozmowa. Natomiast jesli chodzi o problem tego czy brak wojny jest wartością nadrzedna, to sprawa nie jest az tak bardzo skomplikowana. Wojna ma sens i moze byc wyzsza wartoscia niz pokoj wtedy i tylko wtedy jesli sa szanse na jej wygranie. W przeciwnym razie, nie jest to wojna tylko honorowe samobójstwo, ktore w pewnych ekstremalnych sytuacjach tez moze byc lepsze niz alternatywa.

[barbaradutkiewicz]

Najważniejsze co zrozumiałam - Jak będziemy wiedzieć czy jesteśmy szczęśliwi jeśli nie rozpoznamy nieszczęścia. To po to budzimy swoją świadomość, żeby nie musieć już myśleć w taki właśnie sposób. Dziękuję za wywiad.

[Aristosek]

'Gratuluję' głośnej czołówki, o 2:19 nic lepszego mnie nie spotka.

[nzieminska]

Zawsze jak słucham p. Dukaja mam skojarzenia z dostępnymi wywiadami ze S. Lemem. Świetnie się tego słucha, choć w obu przypadkach mam wrażenie, że Redaktor nie nadąża za zaproszonym Gościem 😐.

[ardisgreenwater]

Super ciekawa rozkmina. Dukaj nie do przegadania. Żeby tak ręką nie tłumił głosu, byłoby ekstra.

[frejadraco]

6:10 Dobry film i dobry serial SF powstają może jeden na rok. W tym samym czasie podaż dobrych książek SF jest (co najmniej) kilkukrotnie większa.