Ekonomi (1-8 Eylül 2019)

Показать описание

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, AKP döneminde İstanbulluların vergileriyle ihtiyaç fazlası kiralanan yüzlerce aracı, israfın delili olarak Yenikapı Meydanı’nda topluyor. İsraf ve yolsuzluk skandalına sosyal medyadan tepki gösteren ve yargıya taşınması gerektiğini söyleyen vatandaşlar, araçların tahsis edildiği kişilerin de teşhir edilmesi çağrısı yapıyor.

*
AKP döneminde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ndeki israfı ortaya koymak için Ekrem İmamoğlu’nun talimatı ile Yenikapı Meydanı’ndan sergilenen araçlar Albayrak’ların çıktı. İddiaya göre, İBB Destek Hizmetleri Şube Müdürlüğü’nün sadece 2019 yılında 559 sürücü çalıştırmak ve 2432 araç kiralamak üzere açtığı ihale 138.757.501 lira karşılığında Platform Turizm Taşımacılık Şirketi’ne verildi. İhalenin tek katılımcısı olan şirket ile 1 Ocak 2019-31 Aralık 2019 arasına kapsayan sözleşme imzalandı. İBB’den yıllardır yüksek meblağlı birçok ihale alan şirket, 2018 yılında da 450 sürücü çalıştırılması ve 2155 araç kiralanması için açılan ihaleyi 101 milyon 993 bin TL’ye almıştı.

*
Cumhurbaşkanı Erdoğan, küçük damadı Selçuk Bayraktar’ın şirketi ile bazı ‘Saray müteahhitleri’ne benzeri görülmemiş devlet desteği sağladı. Erdoğan’ın imzası ile Resmi Gazete'de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararlarında Selçuk Bayraktar’ın sahibi olduğu Baykar Makine Sanayi ve Ticaret AŞ ile Erman Ilıcak’ın sahibi olduğu Ceyhan Polipropilen Üretim Anonim Şirketi ve Kalyon ailesine ait Kalyon Güneş Teknolojileri Üretim Anonim şirketine verilecek teşvikler ve vergi muafiyetleri ayrıntılı olarak ilan edildi. Sözkonusu şirketlere 8 ila 12 yıl süre ile KDV, Gümrük Vergisi, Gelir Vergisi, harç ve vergilerden muafiyet, SGK primlerinden de üst limitsiz muafiyet tanınırken mevzuat değişikliği taahhüdünde de bulunuluyor.

*
İstanbul Ticaret Odası’nın ücretliler geçinme indeksi 2019 Ağustos ayı itibariyle yıllık ortalama %18,03, toptan eşya fiyatları indeksi ise yıllık ortalamada %22,22 artış gösterdi. Perakende fiyatlar bir önceki yılın aynı ayına göre %16,41, toptan fiyatlar ise %12,56 arttı. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla rakamlarına göre, Türkiye ekonomisi 2019 yılının ikinci çeyreğinde %1.5 daraldı.

*
Enflasyon ağustos ayında bir önceki aya göre %0,86 bir önceki yılın aynı ayına göre %15,01 yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı rakamlara göre ağustosta yıllık enflasyon ise 15 ayın en düşük seviyesine geriledi. Ancak ekonomistlere göre açıklanan enflasyon oranında büyük tutarsızlıklar var. İktisatçı-yazar Mustafa Sönmez, "12 ayın tüketici fiyat artışlarının ortalamasını alırsak %20’ye yakındır. Tüketicinin hissettiği gerçek enflasyon da budur. Bu %20 aylık ortalamaya karşın gelirlerdeki artış bunun yarısını bile bulmamaktadır. Net göreceli yoksullaşma vardır" değerlendirmesi yaparken Prof. Dr. Burak Arzova da, "Bu işte bir gariplik var. Bu kadar önemli kurum ve ekonomist TÜİK enflasyonunun yakınına bile ulaşamamış. Çok garip" sözlerini kullandı. 'Ülkede çaydan sigaraya, elektrikten doğalgaza, ulaştırmaya kadar vatandaşın her gün kullanmak zorunda olduğu her şeye %15-20’ler dolayında zam geliyor ama enflasyon rakamları düşüyor.” diyen CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu da hesaplamada ‘ciddi şaibeler’ olduğuna dikkat çekti.

*
Ekonomideki kötü gidişatın faturası, dar gelirliler ile küçük ve orta ölçekli esnafa çıkıyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu’nun verilerine göre son bir yılda yaklaşık 54 bin esnaf iflas etti. Son beş buçuk yılda ise 570 bin esnaf kepenk kapattı. Konuyu Meclis gündemine taşıyan CHP Milletvekili Suzan Şahin, verdiği önergede, ekonomideki kötü gidişatın toplumunun birçok kesimini derinden etkilediğini ve özellikle esnafların artan maliyetler, borçlarını ödeyememe, döviz kurundaki dalgalanmalar ve kredi borçları nedeniyle iflas bayrağını çektiğini söyledi.

*
Ağustos ayı içerisinde motorin ve benzine gelen zamlardan sonra otogaza da litre başına 3 kuruş zam yapıldı. Zamla birlikte İstanbul’da otogazın litresi ortalama 3 lira 50 kuruşa yükseldi.

*
İŞKUR’un yayınladığı İşşizlik Sigortası Fonu raporu, mevcut paranın işsizlerden ziyade patronlara gittiğini bir kez daha ortaya koydu. Rapora göre patronlara ‘teşvik’ olarak 8,8 milyar TL ödenirken işsizlik ödeneği olarak ise 5,8 milyar TL ödendi. İşsizlik Fonu’na %2 prim ödeyen patronlar yılın ilk 7 ayında İşsizlik Sigortası Fonu için devlete toplam 6 milyar 171 milyar lira ödeme yaptı. Bunun karşılığında ise 8 milyar 765 milyar lira teşvik aldı. Patronların İşsizlik Sigortası Fonu’ndan elde ettikleri kar 2,6 milyar lira olmuş oldu. İşsizlik Fonu’nda giderlerin hızlanarak artmasından dolayı gelir-gider arasındaki fark da 2,5 milyar liraya kadar düştü. Yılın ilk yedi ayında fonun geliri 22,4 milyar olurken gider ise 19,8 milyar TL olarak gerçekleşti. Aylık bazda bakıldığında Nisan ayında İşsizlik Fonu Sigortası, tarihte ilk defa bütçe açığı vermişti.