Νέες Μορφές θεάτρου υπό τις νέες συνθήκες

Back to the Future - Πρώτη Συζήτηση, 15 Μαΐου 2020
Τη συζήτηση συντονίζει ο σκηνοθέτης Γιάννης Παρασκευόπουλος και συμμετέχουν:
Γιώτα Φέστα, ηθοποιός
Μαγδαληνή Μπεκρή, ηθοποιός
Σοφία Ευτυχιάδου, δραματολόγος-κριτικός θεάτρου
Μάνος Μυλωνάκης, μουσικός
Τάσος Παπαδόπουλος, χορογράφος - χορευτής
Σοφία Παπαδοπούλου, εικαστικός – σκηνογράφος

Το Back to the future ξεκίνησε τις ημέρες του εγκλεισμού από την ανάγκη να ανταλλάξουμε τις απόψεις μας σχετικά με το όσα συμβαίνουν ή μπορούν εν δυνάμει να συμβούν στο θέατρο. Μετά από συζητήσεις, ζυμώσεις, προβληματισμούς για το παρόν και το μέλλον των παραστατικών τεχνών κατά την επιδημία του Covid19 και μετά το τέλος της, σκεφθήκαμε να μοιραστούμε τους προβληματισμούς μας, γιατί πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε σε μία κρίσιμη εποχή αναστοχασμού και επαναπροσδιορισμού των βεβαιοτήτων μας. Ξεκινούμε λοιπόν με έναν πρώτο κύκλο συζητήσεων και ελπίζουμε αυτός να αποτελέσει τον σπόρο για ουσιαστικό διάλογο, ενδιαφέρουσες προτάσεις και συνέργειες. Στο εγχείρημα Back to the future συμμετέχουν οι:
Μαρία Καραδελόγλου, σκηνογράφος-ενδυματολόγος
Αμαλία Κοντογιάννη, δραματολόγος
Γιάννης Παρασκευόπουλος, σκηνοθέτης - καλλιτεχνικός διευθυντής ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας
Έλση Σακελλαρίδου, καθηγήτρια Θεατρικών Σπουδών ΑΠΘ
Γιάννα Τσόκου, θεατρολόγος - μεταφράστρια

[backtothefuture]

Οι ερωτήσεις που τέθηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης στον γραπτό σχολιασμό (chat):

From Alex to Everyone: (9:04 pm)
Μία ερώτηση για να ανοίξει μια συζήτηση για προβληματισμό: με βάση του δεδομένου της διάδοσης των live streaming παραστάσεων και άλλων αντίστοιχων αναζητήσεων υπάρχει άραγε η δυνατότητα να δημιουργηθεί ο όρος "ψηφιακό θέατρο"; θεωρητικά και πρακτικά; εγώ πιστεύω ότι επειδή σε οποιαδήποτε ψηφιακή μορφή, αλλάζει το μέσο (γίνεται δηλ. η εικόνα) κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Ας απαντήσει όποιος θέλει.
From Κλαίρη Χριστοπούλου to Everyone: (9:09 pm)
Μπορεί να ονομαστεί άραγε θέατρο, χωρίς την ζωντανή αλληλεπίδραση performer - θεατή;
From tonia karaoglou to Everyone: (9:09 pm)
ήδη καταγράφονται δύο προσπάθειες "ψηφιακού" θεάτρου, που θα μεταδίδεται live
From Lea Maleni to Everyone: (9:10 pm)
Αυτή τη στιγμή η τεχνολογία είναι το μοναδικό μέσο που μας επιτρέπει την επαφή, με μία άλλη έννοια της λέξης. Το να μετατρέψεις μια θεατρική παραγωγή σε project εξ αποστάσεως, προϋποθέτει απώλεια του βασικότερου συστατικού του Θεάτρου: τη ζωντανή επικοινωνία. Από την άλλη, ίσως αυτός ο αναγκαστικός εγκλεισμός, αλλά και η καχυποψία που δημιουργείται στο ανθρώπινο είδος για την ανθρώπινη επαφή, ίσως να αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να επαναπροσδιορίσουμε τον άνθρωπο, και να γυρίσουμε ξανά στη βάση, στην αρχή, αφού έτσι κι αλλιώς, με την εισβολή της τεχνολογίας, αυτή η επικοινωνία, ανθρώπου με άνθρωπο, είχε αρχίσει να φθίνει, να υποκαθίσταται και να ατροφεί. Πόσο αντέχουμε την τεχνολογία και την παρέμβαση της στις ζωντανές ζωές μας, και πόσο δικαίωμα θα επιλέξουμε να της δώσουμε τελικά, ώστε να μην καταστήσει τη ζωντανή, ανθρώπινη επικοινωνία, μη αναγκαία; Πώς βλέπετε αυτή τη σχέση της Τεχνολογίας με το θέατρο και πού πιστεύετε ότι θα οδηγήσει σε σχέση με τη ζωντανή επικοινωνία;
From Ελένη Ευθυμίου to Everyone: (9:10 pm)
Πέρα από ιδέες σχετικά με την περίοδο που τίθεται ως “η περίοδος μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο και να γυρίσουμε στην κανονικότητα” δε θα πρέπει να σκεφτούμε και νέους τρόπους που το θέατρο εφαρμόζεται (με φυσικό τρόπο) σε περιόδους καραντίνας; (Μιας και τίποτα δεν μας εγκυάται ότι μετά από 1 χρόνο ή και παραπάνω τα πράγματα θα είναι “κανονικά”.
From Panos to Everyone: (9:14 pm)
Επενδύοντας στην ερώτηση της Ελένης, εκτός από την απόσταση -και μετά την εμπειρία του εγκλεισμού- με ποιούς τρόπους θα μπορούσαμε να διευρύνου, ε το φυσικό χώρο?
From Lea Maleni to Everyone: (9:16 pm)
Από τη στιγμή που ο καθένας μπορεί να πατήσει το pause και να το σταματήσει, δεν χάνει τη δύναμη, την απήχηση και την αξία του; Δεν γίνεται ελεγχόμενο, χωρίς το δικαίωμα άμεσης παρέμβασης, ενθουσιασμού, αγανάκτησης ή επανάστασης, χωρίς το δικαίωμα κάθαρσης;
From Panos to Everyone: (9:16 pm)
Να "επαναδιεκδικηθεί" ως χώρος δημιουργίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο περιορισμός της απόστασης που επιβάλλει η αίθουσα?
From Lea Maleni to Everyone: (9:21 pm)
Πώς λειτουργεί η δημιουργία εξ αποστάσεως χωρίς να θεωρηθεί χόμπι; Τί είδους πλατφόρμες υπάρχουν και πόσο τις γνωρίζουμε, ώστε να υπάρξει, σε σχέση και με την επιβίωση, ώστε να υπάρξει το αντίτιμο εισιτηρίου για την παρακολούθηση μιας live streaming παράστασης;
Επίσης τί γίνεται με τις μεγαλύτερες ηλικίες καλλιτεχνών που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία, αλλά έχουν το απαγορευτικό της απόστασης; Πώς συμπεριλαμβάνουμε αυτούς τους ανθρώπους σε αυτό το νέο πεδίο διερεύνησης;
From vagiavoulgaraki to Everyone: (9:39 pm)
Πώς πιστεύετε/διαισθάνεστε ότι θα επηρεαστεί η επιλογή του υλικού μας; Σε επίπεδο θεματικής της δραματουργίας. Πρωτίστως ρωτάω τους συνάδελφους σκηνοθέτες. (Επειδή είναι ένα τελείως άλλο θέμα, ίσως το αφήσουμε για επόμενη συζήτηση)
From Τσόγκα to Everyone: (9:56 pm)
καλησπέρα σε όλους, να θέσω τον προβληματισμό μου για τις παραστάσεις μέσω διαδικτύου, ενώ άρχισα να βλέπω παραστάσεις ψηφιακά, συνειδητοποίησα ότι δεν μπορούσα να χαρώ καμία (και με την πολύ κακή βιντεοσκόπηση των περισσότερων), μια στενοχώρια και μια θλίψη ήταν το συναίσθημα. Δεν μπορώ να το δω ως θέατρο από την οθόνη...Επίσης, ήδη άρχισαν να κλείνουν θέατρα (θ. Άλφα), ειδικά τα μικρής χωρητικότητας θα έχουν μεγάλο θέμα με το 40% των θεατών, πως θα επιβιώσουν; Είναι ζητούμενο οι ψηφιακές παραστάσεις; με ποιες προυποθέσεις; πρόβες πως θα γίνονται, πάλι ψηφιακά; Τέθηκαν πολλά θέματα στη συζήτηση, καλό θα ήταν να καταγραφούν και να ομαδοποιηθούν αλλά και να υπάρχουν όσο γίνεται συγκεκριμένες προτάσεις και αιτήματα. Μπράβο για την πρωτοβουλία της συζήτησης!
From olga to Everyone: (9:59 pm)
πάνω σε αυτό που είπε ο κύριος παπανδρέου: μήπως μπορούμε να αναρωτηθούμε αν η διάδραση μπορεί να υπάρξει και μόνο αν ικανοποιείται η μια παράμετρος (το τώρα, η κοινή στιγμή); ο χώρος μπορεί να μην είναι φυσικός αλλά ψηφιακός και παρόλα αυτά να είναι κονός (το εδώ)
From Lea Maleni to Everyone: (10:17 pm)
Αυτό όλο μοιάζει λίγο σαν τον Οιδίποδα, που χρειάστηκε να τυφλωθεί για να δει -και να βρει- την αλήθεια.Ο λοιμός συμβαίνει στην πόλη μας. Και το μόνο που μπορεί να τον καθαρίσει είναι η αναγνώριση και η εξάλειψη του μιάσματος. Στην αποξένωση και στην απομόνωση ο ίδιος ο άνθρωπος οδήγησε το είδος του. Χωρίς να του επιβληθεί.Τώρα που του επιβάλλεται, πασκίζει να το αλλάξει. Ώρα λοιπόν να γυρίσουμε αυτόν το μεγεθυντικό καθρέφτη του θεάτρου, πρώτα κατά πάνω μας, ξορκίζοντας την απομόνωση του πνεύματός μας και την εσωστρέφεια των καλλιτεχνικών επιλογών μας.