Νόσος Αλτσχάιμερ και άνοια: Πρόληψη, θεραπεία και προστασία εγκεφάλου: Μέρος τρίτο

Στο βίντεο αυτό θα παρακολουθήσετε το τρίτο μέρος του σεμιναρίου/συζήτηση με θέμα

«Νόσος Αλτσχάιμερ και άνοια: Πρόληψη, θεραπεία και προστασία εγκεφάλου»,

που έγινε την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023, Αίθουσα Εκδηλώσεων ΠΟΕΔ, Λεωφόρος Κυρήνειας 184, Αγλαντζιά, Λευκωσία, ώρα 18:30 έως 20:30.

Το σεμινάριο διοργανώθηκε από την ομάδα γιατρών για την ενημέρωση και την εκπαίδευση (Ομάδα Ε&Ε) για την εκπαίδευση του κοινού, των ασθενών και των επαγγελματιών της υγείας που συνέστησαν ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου, η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και η AHEPA Κύπρου ομάδα ενημέρωσης και το σεμινάριο

Ενημέρωση, συζήτηση πάνελ και στη συνέχεια ερωτήσεις από τους συμμετέχοντες στο σεμινάριο με απαντήσεις από ειδικούς:

1. Κληρονομικότητα, συμπτωματολογία, βιοδείκτες, ανίχνευση και έγκαιρη διάγνωση νόσου Αλτσχάιμερ
Δρ Δημήτρης Παπαδόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Νευρολογία, Ιατρική Σχολή, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο.

2. Νέα φάρμακα και τρόπος ζωής για αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ
Δρ Σάββας Παπακώστας, Καθηγητής, Νευρολογία, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

3. Αιτιολογία, γένεση και εξέλιξη νόσου Αλτσχάιμερ: Η σχέση κληρονομικότητας και νοσηρών περιβαλλοντικών παραγόντων
Δρ. Βαβουγυιός Γιώργος, Λέκτορας, Νευρολογία, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κύπρου

4. Γνωστικά τεστ αξιολόγησης, νευροψυχολογικός έλεγχος για διάγνωση άνοιας
Δρ Στέλιος Γεωργιάδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

5. Συντονισμός
Δρ Λοΐζος Γ. Λοΐζου, Παιδίατρος, Καθηγητής Παιδιατρικής Παιδογκολογίας/Παιδοαιματολογίας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστήμιου Λευκωσίας

Βασικά σημεία που καλό είναι να γνωρίζετε για τη νόσο Αλτσχάιμερ και την άνοια:

1. Η άνοια δεν είναι μια ασθένεια. Είναι εκφυλιστικό σύνδρομο στον εγκέφαλο που οδηγεί σε νέκρωση νευρώνων και ατροφία εγκεφάλου. Υπάρχουν διάφορες μορφές άνοιας, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ (60%-70% του συνόλου), οι άνοιες αγγειακής προέλευσης, με σώματα Lewis, η μετωποκροταφική και η μικτού τύπου.

2. Υπάρχουν παθήσεις που μιμούνται την άνοια. Μεταξύ αυτών, η έλλειψη βιταμίνης Β12, ο υποθυρεοειδισμός, η κατάθλιψη και παρενέργειες φαρμάκων (πολυφαρμακία, συνδυασμοί φαρμάκων). Είναι εξαιρετικά σημαντικό να γίνεται έλεγχος για να τοποθετείται η ορθή διάγνωση.

3. Η νόσος επηρεάζει τη μνήμη, τη σκέψη, την κρίση, τον λόγο (γλώσσα, έκφραση), τη συμπεριφορά και προοδευτικά καταστρέφει ζωτικές λειτουργίες. Πλάκες βήτα αμυλοειδούς ουσίας και συμπλέγματα πρωτεΐνης ταυ συσσωρεύονται σταδιακά στον εγκέφαλο ατόμων με Αλτσχάιμερ και σχετίζονται με νέκρωση νευρώνων.

4. Υπάρχει έλλειψη ενημερότητας και κατανόησης της άνοιας. Η απουσία διαπαιδαγώγησης για την πρόληψη στερεί τις δυνατότητες μείωσης έως και κατά 40% των περιπτώσεων άνοιας. Ο φόβος και ο στιγματισμός αποτελούν επιπρόσθετα εμπόδια για έγκαιρη ανίχνευση, διάγνωση και φροντίδα.

5. Οι αιτίες είναι άγνωστες. Όμως παίζουν ρόλο η κληρονομικότητα (ευθύνεται για λιγότερο του 5% περιπτώσεων Αλτσχάιμερ), ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον.

6. Οι πρώιμες μορφές της νόσου Αλτσχάιμερ αρχίζουν πριν την ηλικία των 65 ετών. Οι καθυστερημένης έναρξης μορφές (90% του συνόλου) αρχίζουν μετά τα 65. Ασθενείς με σύνδρομο Down κινδυνεύουν πιο πολύ από Αλτσχάιμερ: 50% προσβάλλονται σε ηλικία 50 έως 60 ετών.

7. Η πρόληψη βασίζεται στο τρόπο ζωής που εφαρμόζει την καταπολέμηση των 12 παραγόντων κινδύνου που προάγουν τη νόσο Αλτσχάιμερ. Οι παράγοντες είναι:
1) μειωμένη μόρφωση,
2) απουσία επαρκούς άθλησης,
3) υπέρταση,
4) διαβήτης,
5) κατάθλιψη,
6) παχυσαρκία,
7) κάπνισμα,
8) μοναξιά,
9) ανεπάρκεια ακοής,
10) τραυματισμοί στο κεφάλι,
11) αλκοόλ και
12) ατμοσφαιρική ρύπανση.

8. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
1) προβλήματα μνήμης (αρχικά επηρεάζεται η πρόσφατη μνήμη),
2) δυσκολίες για αριθμητικούς υπολογισμούς,
3) διαταραχές λόγου (χρήση λέξεων, κατανόηση, επικοινωνία),
4) πρόβλημα προσανατολισμού (χώρου και χρόνου),
4) ανεπάρκεια κρίσης και λήψης αποφάσεων,
5) απώλεια αυτονομίας (εκτέλεση καθημερινών αναγκών),
6) συναισθηματικές ή ψυχικές διαταραχές (άγχος, κατάθλιψη, επιθετικότητα, ψύχωση).
6) απώλεια ζωτικών λειτουργιών (κίνησης, κατάποσης, αναπνοής).

9. Η διάγνωση: Βασίζεται στη σύνθεση δεδομένων που προκύπτουν από εξατομικευμένη αξιολόγηση του ασθενούς που περιλαμβάνει
1) τη κλινική εικόνα (δυναμική εξέλιξης συμπτωμάτων),
2) την ψυχολογική γνωστική αξιολόγηση (τεστ νοητικής κατάστασης),
3) αναλύσεις αίματος (βήτα αμυλοειδές, πρωτεΐνη ταυ, φωσφο-ταυ 182, GFAP),
4) αναλύσεις εγκεφαλονωτιαίου υγρού),
5) μαγνητική τομογραφία,
6) PET scan (βήτα αμυλοειδούς, πρωτεΐνης τ, FDG) και
7) έλεγχο γονιδίων.

10. Θεραπεία που προσφέρει ίαση δεν υπάρχει! Ο μέσος όρος προσδόκιμου επιβίωσης μετά τη διάγνωση είναι 8 χρόνια. Υπάρχουν ασθενείς που ζουν μέχρι και 20 χρόνια. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται περιλαμβναουν; μεμαντίνη, δονεπεζίλη, ριβαστιγμίνη, γκαλανταμίνη, συνδυασμό μεμαντινίνης και δονεπεζίλης, μπρεξπιπραζόλη και μονοκλωνικά αντισώματα( Lecanemab, Donanemab, Aducanumab).