Τα παιδιά είναι ο στόχος των διαφημίσεων ανθυγιεινών τροφίμων

Καταθέσαμε τα παραδείγματα αυτά στο Μηχανισμό Λογοδοσίας της «Ευρωπαϊκή Δέσμευση, που δίνει τη δυνατότητα, στο ευρύ κοινό να αναφέρει παραβιάσεις της δέσμευσης. Όταν, οριστικοποιήθηκε η αναφορά μας, στις 15 Σεπτεμβρίου 2021, από τα 81 παράπονα, που καταθέσαμε, μόνο εφτά έγιναν αποδεκτά, από το Μηχανισμό, εφτά διαφημίσεις αποσύρθηκαν από τις ίδιες της εταιρίες και μια υπόθεση εκκρεμεί ακόμα έξι μήνες μετά την κατάθεσή του παράπονού μας.

Η βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιεί αποτελεσματικές μεθόδους διαφήμισης – προώθησης, στον ψηφιακό κόσμο, π.χ. κοινωνικά δίκτυα, influencers κ.λπ., που επαινούν τα προϊόντα της, επιχορηγήσεις διαδικτυακών διαγωνισμών, τηλεοπτικές διαφημίσεις, σε ώρες υψηλής ακροαματικότητας από παιδιά. Στο μη ψηφιακό περιβάλλον, επίσης παρατηρείται μεγάλη προσπάθεια της βιομηχανίας τροφίμων να προσεγγίσει τους νέους, με διαφημίσεις σε χώρους που συχνάζουν παιδιά, χορηγίες αθλημάτων, ή τοποθέτηση προϊόντων, σε σημεία των σουπερμάρκετ, που είναι προσβάσιμα στα παιδιά.

Έχοντας αποδείξεις ότι οι κανόνες και οι κώδικες αυτορρύθμισης της βιομηχανίας, για την προώθηση τροφίμων σε παιδιά, δε λειτουργούν, οι Ενώσεις Καταναλωτών ζητούν δεσμευτικούς κανόνες, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ένα στα τρία παιδιά, στην Ευρώπη, είναι είτε παχύσαρκο, είτε υπέρβαρο. Πολλοί οργανισμοί, καθώς και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, έχουν αναγνωρίσει ότι η διαφήμιση – προώθηση ανθυγιεινών τροφίμων ασκεί ισχυρή επιρροή στη διατροφική συμπεριφορά των παιδιών.

Παρόλα αυτά, δεν υπάρχουν δεσμευτικοί Ευρωπαϊκοί κανόνες για την προώθηση των τροφίμων στα παιδιά. Το 2018, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη διαδικασία αναθεώρησης της Οδηγίας για τα Οπτικοακουστικά Μέσα, έχασε την ευκαιρία να θέσει δεσμευτικούς κανόνες. Αντίθετα, ζήτησε από τα κράτη-μέλη να ενθαρρύνουν εθελοντικούς κανόνες-κώδικες αυτορρύθμισης, ή συνρύθμισης. Το μόνο δίχτυ ασφαλείας είναι η «Ευρωπαϊκή Δέσμευση» - «EU Pledge», για να περιοριστεί η διαφήμιση ανθυγιεινών τροφίμων, σε παιδιά. Όμως, η έρευνα της BEUC και των μελών της έριξαν φως στα ελλείματα της «Ευρωπαϊκής Δέσμευσης»:
- Τα διατροφικά κριτήρια είναι πολύ αδύναμα. Τα προϊόντα, που εκτιμάται ότι μπορεί να προωθηθούν σε παιδιά, περιέχουν μεγαλύτερα ποσοστά ανθυγιεινών συστατικών, από αυτά που συστήνουν οι δημόσιες αρχές υγείας.
- Δημοφιλείς τηλεοπτικές εκπομπές καταφέρνουν να «ξεγλιστρήσουν», από τις ευθύνες τους, παρότι τις παρακολουθούν πολλά παιδιά.
- Οι κανόνες της «Ευρωπαϊκής Δέσμευσης» υποτιμούν την σημαντική έκθεση και τις δυνατές μεθόδους προώθησης, που χρησιμοποιούνται τόσο στον ψηφιακό, όσο και στο συμβατικό περιβάλλον.
- Οι εταιρίες «ξεφεύγουν» ακόμα και από την παραβίαση των δικών τους κανόνων. Η διαδικασία εξέτασης παραπόνων, στην «Ευρωπαϊκή Δέσμευση» είναι αργή, σκοτεινή, ασυνεπής και πολύ επιεικής για τις επιχειρήσεις.

Οι Ενώσεις Καταναλωτών ζητούμε:
- Απαγόρευση προώθησης ανθυγιεινών τροφίμων στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των ιστοσελίδων των εταιριών τροφίμων καθώς και των λογαριασμό τους, στα κοινωνικά δίκτυα.
- Απαγόρευση τηλεοπτικών διαφημίσεων ανθυγιεινών τροφίμων, από τις 6:00 – 23:00, όταν δηλαδή τα παιδιά παρακολουθούν τηλεόραση.
- Απαγόρευση της χρήσης μεθόδων, που τραβούν την προσοχή, π.χ. χρήση καρτούν κ.λπ.

Το ΚΕ.Π.ΚΑ. – Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών, σε συνεργασία με την BEUC – Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών έχουν ετοιμάσει ένα ενημερωτικό βίντεο, που συνοψίζει όλα όσα ζητούν οι Ενώσεις Καταναλωτών.