Paradigma Nedir? Bilim, Siyaset ve Din İlişkisi

Paradigma, bilim adamının dünyaya bakış açısını şekillendiren, ona araştırdığı varlık alanlarındaki fenomenleri yorumlamak için kuramsal bir çerçeve çizen, döneminin hakim bakış açısıdır. Paradigma kavramının popüler hale gelmesini sağlayan Amerikalı Bilim felsefecisi Thomas Khun’a göre felsefi anlamda paradigma, bir bilim alanını belli bir dönem yöneten ve o alanda araştırma yapmak isteyen bilim adamının bakış açısını şekillendiren hakim görüştür.
Bir paradigmanın hakim olabilmesi için dönemin önde gelen düşünürleri ve bilim adamları tarafından benimsenmesi gerekmektedir. Yeni bir paradigmanın doğması veya var olanın revizyona girmesi için mevcut sorunları çözmede başarısızlığa uğraması gerekmektedir .
Bu başarısızlık neticesinde, bir önceki paradigma taraftarları her ne kadar direnç gösterseler de yeni bir paradigma ortaya çıkarak diğerinin yerini alır. Paradigmalar, her başarısızlığa uğradığında yerini bir başkasına bırakır. Peki paradigmalar veya bilime hakim anlayışlar neden sürekli değişir?
İnsanlık tarihine göz attığımız zaman ilk çağın hakim paradigmasının metafizikle harmanlanmış mitolojik bir karakterde olduğunu görüyoruz. Bu dönemde, doğa olayları açıklanırken niçin sorusu ön plandadır. Yanardağlar niçin patlıyor? Sorusu bu dönemin hakim paradigmasının sorusudur. Bu sorunun cevabı yine dönemin hakim paradigması ışığında cevaplandığında karşımıza ateş ve yanardağ tanrısı Vulkanus çıkıyor. Tanrıyı hoşnut ederek yanardağların patlamasının önleneceğini düşünen dönemin bilim adamları, Her yıl 23 Ağustos'ta gerçekleştirilen Vulcanalia festivalinde balıklar ve küçük hayvanları ateşe atardı.
Günümüz bakış açısı tarafından bu olayı komik, tuhaf ve ilkel olarak değerlendirebiliyoruz.
Bu açıdan günümüzden bin yıl sonraki insanların bize nasıl bakacağını düşünmekte ilginç geliyor.
Ortaçağa göz attığımız zaman hakim paradigmanın teolojik olduğunu görüyoruz. Her türlü doğa ve toplumsal olay ve olgular irrasyonel, kutsal ve mistik bir paradigma ile açıklanıyordu.
İnsan, tanrının evrenin merkezinde yarattığı bir gezegende yine onun şaşmaz kuralları ile oluşturduğu bir doğada yaşıyordu. Tüm gözlemlere inat dönemin çoğu bilim adamı dünyanın düz olduğu konusunda hem fikirdi. Çünkü farklı bir şekilde olsaydı kutsal kitapta bildirilirdi.
Tanrının kutsal kitapta böyle bir bilgiyi atlama ihtimalini düşünmek dinsizlik ve edepsizlik olarak kabul ediliyordu. Bilimsel iddialar için deney ve gözlem yerine kitabı mukaddese başvuruluyordu.
Rönesans, reform ve aydınlanma düşüncesi ortaçağ dogmatik paradigmasına ölümcül darbeyi indirmiştir. Bu dönemde gelişen paradigmalarda deney ve gözlem artık istisnai bir başvuru kaynağı olmaktan çıkmış, bilim olmanın hâkim araçları haline gelmeye başlamıştır. Fakat deney ve gözlemin tam anlamıyla hâkim olması için 19. Yüzyıl beklenecekti. Bu yüzyılda hakim olan paradigma pozitivizmdir.
pozitivizm belki de adından en çok söz edilen paradigmalardan biri olmuştur. İnsanı, doğa bilimlerinin sistematik ve şaşmaz araç ve yöntemleri ile anlamaya çalışan pozitivist paradigma, dönemin hakim bilimsel araştırma anlayışı haline geldiği görülmüştür.
Günümüzde hermeneutik ve eleştirel paradigma dahil olmak üzere birçok farklı paradigma varlığını birlikte sürdürmektedir. Bunun nedeni, Hızlı bilimsel ve toplumsal gelişmelerden kaynaklıdır.
Aşağıdaki ilginç bilgiler içeren videolarımı kesinlikle kaçırmayın:
Dünya tarihindeki en ilginç bilgiler ve garip olaylar hakkında içerikler hazırlıyorum. Özellikle kavramlar, siyasi akımlar, tarihi olaylar ve kişilerin kim ve ne olduğu hakkında kısa bilgiler vermeye çalışıyorum. Sayfamdaki animasyonları faydalı bilgiler içermesi için özellikle çeşitli kaynaklardan alıyorum. Bazen bu bilgiler size garip veya acayip bilgiler gibi gelebildiği gibi bazıları oldukça aşina olduğunuz kavramlar olabilir. Ayrıca dünyanın en'lerini hurafelerden ayırabildiğim kadar sizlere eğlenceli ve bilgi verici video hazırlayarak iletiyorum. Kanalım yayında kaldığı sürece öncelikle en çok bilinen kavramlardan daha az bilinen kavramlara doğru bir yayın süreci izleyeceğim. Dolayısı hazırlanan bazı kavramları çok iyi biliyorken bazılarını ilk defa görebilirsiniz. Kısacası eğlenceli ve bilgi verici "nedir" videolarını sayfamda bulabilirsiniz.

[sabitbilgi]

Videoyu beğendiyseniz kanala abone olmayı ve beğenme tuşuna basmayı unutmayın. Paradigmayla ilgili daha fazla bilgi elde etmek istiyorsanız Thomas Kuhn'un Bilimsel Devrimlerin Yapısı adlı kitabını okumanızı kesinlikle öneririm.

[sahin.]

Emek verildiği belli olan bir video.Tesekkurler

[secondbest]

Tonlamana dikkat et nokta virgül gibi işaretleri kullan inan dinlerken acı çekiyorum ve hiç bişey anlamıyorum

[GosaGanatli]

Merhaba. Cümle sonu vurgularınızı basit haber kanallarındaki gibi değil de bir arakadaşınızla konuşurmuşçasına bir rahatlıkla yapabilir misiniz? Yani şunu anlatmak istiyorum, cümleye başlarkenki ses seviyeniz ile bitirirken kullandığınız arasında çok fark var. Diğer izleyicilere ve sizlere fikrimi beyan etmek istedim vesselam.

[ozerbakr]

bizim din imiz ne olacak acaba bin yıl sonra hayal mi acaba

[nuraytoprak]

Dinlerken sanki rüya tabirlerini seslendirenler gibi olmuş Canım noktalama ve tonlamalara dikkat edin uyudum aboneyim ama çıkacam galiba üffff atlı mı koşturuyor ruhsuz yapmayın böyle en güzel görsel görseller sende halbüsem