Hüzzam Pesrevi - Tanburi Osman Bey

Tanburi Büyük Osman Bey (1816-1885)

Tanburî Büyük Osman Bey, 1816 yılında İstanbul'da doğdu. Tanburî Numan Ağa'nın torunu, Zeki Mehmed Ağa'nın oğludur. Henüz sekiz yaşında iken Enderûn'a alındı. Osman Bey Enderûn'da bir taraftan muhtelif bilgiler, diğer taraftan da zamanın mûsikî ustalarından mûsikî ve tanbur çalmasını öğreniyordu.

Oğlunun Enderûn'a alınmasında ısrarlı olan Zeki Mehmed Ağa, tanbur öğretmedeki isteksizliğini burada da göstermiş, oğluna ders vermemiştir. Osman Bey, Enderûn'da bulunan diğer tanburîlerden istifade etmekle birlikte, sazını kendi gayreti ile ilerletti. Rifat Bey, Hâşim Bey gibi ses ustaları ile fasıllara katılıyordu. ". . . İlk zamanlarda bir hanende fakat daha ziyade iyi bir tanburî olmaya çalışan Osman Bey, babasının ölümünden sonra tamamen ve münhasıran sazı ile meşgul olmuş ve herbiri en nefis saz eserlerinden olan peşrevlerini bu zamanlarda bestelemiştir. Abdülmecid'in son senelerinde sersazende olan Osman Bey, bu vazifesini Abdülaziz zamanında da muhafaza ederek sarayda yapılan incesaz fasıllarına , tanburu ile iştirak ederdi. Mevlânâ Celâleddin Rûmî'ye karşı duyduğu muhabbet ve iştiyakın verdiği heyecanla, mevlevihânelerin hemen hemen hepsine ve bilhassa Cuma günleri Kulekapısı Mevlevihânesi'ne muntazaman devam ederdi. . "

Öğrendiği tanbura daha sonra "Kendi kabiliyet ve istidadının orijinalitesini de ilave ederek, babasının tavrına daha renkli bir tavır vermiştir. Tarihçi Ata Bey'den naklen verilen bilgilere göre çok nüktedan, güler yüzlü, zarif bir kimseymiş. Bu nedenle her mecliste aranır, sevilir ve sayılırmış. "Osman Bey hassas bir kulağa sahipmiş. Tanburun iki telinden birinde gayet hafif bir uyuşmazlık sezse derhal telin birini koparır atar ve sazını tek tel ile çalarmış.

Eserlerini değiştirenlere, nağme ilave edenlere çok kızarmış. Hattâ bir gün bir yerde, Uşşak peşrevinin teslimine geçilecek kısmı biraz değişik çalmaya kalkan bir kânuniyi dövmeye bile kalktığı rivayet olunur. "

Osman Bey 1885 yılında , uzun zamandan beri çekmekte olduğu bir göğüs hastalığından öldü;Yahya Efendi Dergâhı mezarlığına defnedildi, üç erkek bir kız çocuğu olmuştur.

[metinsezgin]

4:21'deki falso keske bir sekilde duzeltilebilse... Guzel kayit, dolu dolu bir pesrev.

[cemalakay]

Bende plakları bardı ya nısanlımın dedesi gemıcıydı hep antıkalarını twmızlıkcıler çalmış. 4 y tane plak kalmıştı. Onu hedıye etmıslwrdı kıKardesımıne vınde bırakmıştım sımdı bulamıyorum tamburi osman efendı Mehmet efwnsının plakları

[pedroa.cantero]

Tanburi Osman Bey, como entusiasta que era de Mevlana Djelaleddin Rumi, frecuentaba los claustros mevlevitas, en especial los viernes en la Kulekapısı Mevlevihanesi. No obstante, rehusaría durante años componer un peşrev en este maqam (hüzzam) para los ritos musicales de la orden Mevlevi. Finalmente, instigado por el sheik del monasterio Galata Mevlevi Atâullah Efendi, cedería a su solicitud armonizando este famoso Hüzzam Peşrevi; aún hoy pieza ritual mevlevi muy apreciada por su fuerza y pureza.