Αρχαιολογικός Χώρος Ελευσίνας

---------------------Ρωμαϊκή Αυλή (Πλατεία)------------------------
Η μεγάλη αυλή (πλατεία) μπροστά από την κύρια είσοδο του ιερού έχει μήκος 65μ., πλάτος 40μ. και είναι στρωμένη με μεγάλες μαρμάρινες ορθογώνιες πλάκες. Η αυλή πλαισιώνεται από μεγαλόπρεπα κτήρια που ορίζουν περιμετρικά την έκτασή της. Στο βόρειο άκρο της κατέληγε η Ιερά Οδός, η σημαντικότερη οδική αρτηρία που συνέδεε την Ελευσίνα με την Αθήνα, και την οποία ακολουθούσε η πομπή των μυστών κατά τα Ελευσίνια Μυστήρια.
------------------Ναός Προπυλαίας Αρτέμιδος και Πατρός Ποσειδώνος--------
Στο μέσο περίπου της Ρωμαϊκής Αυλής υψώνεται η κρηπίδα του ναού της Προπυλαίας Αρτέμιδος και του Πατρός Ποσειδώνος. Ο ναός ήταν κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο και έφερε ξύλινη στέγη και πήλινη κεράμωση καιχρονολογείται στον 2ο αι. μ.Χ.
------------------------Βορειοδυτική Στοά και Εσχάρα----------------------------
Οι στοές είναι επιμήκη στεγασμένα οικοδομήματα με κιονοστοιχία στη μία μακρά τους πλευρά, την πρόσοψη. Kτίζονταν σε δημόσιους χώρους συγκέντρωσης, όπως πλατείες, αγορές, ιερά, θέατρα κ.ά. Μάλιστα, στα ιερά οι προσκυνητές μπορούσαν να διημερεύουν ή και να διανυκτερεύουν προστατευμένοι από τις αλλαγές του καιρού. Στην είσοδο του Ιερού, η στοά, σχήματος Γ, όριζε τη δυτική και τη βόρεια πλευρά της Ρωμαϊκής Αυλής μέχρι την Ιερά Οδό. Στη Ρωμαίκή Αυλή βρισκόταν η Εσχάρα, ένας ιδιότυπος βωμός που χρονολογείται στους ρωμαϊκούς χρόνους και πιθανότατα είναι σύγχρονος με την πλακόστρωση της Αυλής.
---------------------------------------------Κρήνη-------------------------------------
Η Κρήνη εντάσσεται στο γενικότερο σχεδιασμό της μεγάλης αυλής (πλατείας) στα ρωμαϊκά χρόνια και χρονολογείται στον 2ο αιώνα μ.Χ. Εξυπηρετούσε τις ανάγκες των προσκυνητών κατά την άφιξή τους στο Ιερό, καθώς και τον εξαγνισμό τους πριν προχωρήσουν στο εσωτερικό του.
--------------------------------Ανατολική Θριαμβική Αψίδα-------------------------------
Η ανατολική πλευρά της ρωμαϊκής αυλής οριζόταν από εντυπωσιακή θριαμβική αψίδα μέσα από την οποία ένας δρόμος οδηγούσε στην περιοχή έξω από τα τείχη του Ιερού με λουτρά, ξενώνες και άλλα δημόσια οικοδομήματα που εξυπηρετούσαν τους προσκυνητές στη διάρκεια της επίσκεψής τους.
--------------------------------------------Καλλίχορον Φρέαρ------------------------------
Σύμφωνα με τον μύθο η θεά Δήμητρα όταν έφθασε στην Ελευσίνα, έπειτα από πολυήμερη αναζήτηση της κόρης της Περσεφόνης, κάθισε να ξεκουραστεί δίπλα σε ένα πηγάδι, το λεγόμενο Καλλίχορον φρέαρ. Όπως αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας, εκεί τελούνταν από τις γυναίκες της Ελευσίνας, χοροί, που αποτελούσαν μέρος των ιεροτελεστιών προς τιμήν της θεάς.
---------------------------------------Μεγάλα Προπύλαια--------------------------------------
Τα Μεγάλα Προπύλαια ήταν η επιβλητική είσοδος στο Ιερό κατά τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους. Οικοδομήθηκαν πάνω στον παλαιό Βόρειο Πυλώνα, τη λιτή φρουριακή είσοδο της εποχής του Κίμωνα (α΄ μισό του 5ου αι. π.Χ.). Το κτήριο είχε προσανατολισμό προς την Αθήνα και ήταν πιστό σχεδόν αντίγραφο του κεντρικού τμήματος των Προπυλαίων της Ακρόπολης.
-------------------------------------------Πλουτώνειο---------------------------------------
Δυτικά των Μικρών Προπυλαίων, στους βορειοανατολικούς πρόποδες του λόφου της ακρόπολης, ο βράχος σχηματίζει τρία αβαθή συνεχόμενα σπήλαια που πιθανόν αποτέλεσαν τον πυρήνα της αρχέγονης λατρείας. Μπροστά από το κεντρικό και μεγαλύτερο σπήλαιο είναι ορατά τα πώρινα θεμέλια ενός μικρού σχετικά ναού, με διαστάσεις περίπου 5,12x6.80μ., που ήταν αφιερωμένος στον Πλούτωνα.
------------------------------------------Πομπική Οδός-------------------------------
Η Πομπική Οδός αποτελεί τη συνέχεια της Ιεράς Οδού εντός του Ιερού, που οδηγούσε από τα Μικρά Προπύλαια στον κυρίως ναό της Δήμητρας, το Τελεστήριο, ακολουθώντας την καμπή της βραχώδους πλαγιάς. Στους ρωμαϊκούς χρόνους ο δρόμος αυτός επιστρώθηκε με μαρμάρινες πλάκες, από τις οποίες ελάχιστες σώζονται σήμερα. Δεξιά και αριστερά της Πομπικής Οδού υπήρχαν βάθρα που έφεραν αγάλματα και άλλα αφιερώματα. Μερικά από αυτά διατηρούνται ακόμη στον χώρο.
-------------------------------------Τελεστήριο------------------------------------------
Πρόκειται για το σημαντικότερο κτήριο του Ιερού, καθώς αποτελούσε τον χώρο όπου γίνονταν οι λατρευτικές τελετές των Ελευσινίων Μυστηρίων. Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που, σήμερα, είναι ορατά, σχετίζονται κυρίως με το Τελεστήριο των κλασικών χρόνων (5ος αι. π.Χ.), το οποίο σχεδίασε ο αρχιτέκτονας του Παρθενώνα, Ικτίνος.
------------------------------------Ναός Σαβίνας-----------------------
Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του Τελεστηρίου, και έχει προσανατολισμό Α-Δ. Πρόκειται για ναό των ρωμαϊκών χρόνων, τετράστυλο «εν παραστάσι» με αβαθές προστώο και σχεδόν τετράγωνο σηκό (κυρίως ναό). Κατά την επικρατέστερη άποψη, ήταν αφιερωμένος στη σύζυγο του αυτοκράτορα Αδριανού Σαβίνα, ως ένδειξη σεβασμού.