«Από την ιστορία και τα µνηµεία της Κηφισιάς - Αφιέρωµα στον Δημήτρη Σκιλάρντι»

ΚΥΚΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
« ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ, ΤΕΧΝΗ & ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΡΕΥΝΑ »

Τίτλος Αφιερώματος
«Από την ιστορία και τα µνηµεία της Κηφισιάς - Αφιέρωµα στον ∆ηµήτρη Σκιλάρντι»

ΟΜΙΛΗΤΡΙΕΣ - ΤΙΤΛΟΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ

ΣΟΦΙΑ ΓΑΛΑΤΗ, Αρχαιολόγος ΕφΑΑνΑτ / ΥΠΠΟΑ
«Το αρχαίο νεκροταφείο της Κηφισιάς»

ΝΤΟΡΑ ΤΖΕΦΕΡΗ, Αρχαιολόγος ΕφΑΑνΑτ / ΥΠΠΟΑ
«Ρωμαϊκό Ταφικό μνημείο Κηφισιάς. Το χρονικό της έρευνας»

ΕΙΡ. ΠΕΠΠΑ- ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Ομότ. Καθηγ. Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
«Η Κηφισιά μέσα από τα Πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων :1841-1898»

ΛΙΑ ΒΑΛΑΤΑ - ΤΣΙΑΜΑ, Φιλόλογος, Ερευνήτρια, M.Α. Παν/ου Indianapolis
«Παρουσίαση του καταστατικού, 1870, της πρώτης εταιρίας του εξοχικού της Αττικής λαού με επωνυμία «Η ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ»

Επιμέλεια Κύκλου
Ειρήνη Πέππα - Παπαϊωάννου, Ομότιμη Καθηγήτρια Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ

Συνοπτική Παρουσίαση

Συνάδελφοι και συνεργάτες του Δημήτρη Σκιλάρντι μιλούν για την Κηφισιά στο πλαίσιο του Κύκλου διαλέξεων «Πολιτισμός, Αρχαιολογία, Τέχνη και Σύγχρονη Έρευνα» που ο ίδιος είχε την έμπνευση να καθιερώσει και να συντονίζει στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς από το 2016.

Σοφία Γαλάτη
"ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ"
Το αρχαίο νεκροταφείο της Κηφισιάς , επί των οδών Σωκράτους 21 και Αχαρνών ανασκάφηκε το 2001-2002, υπό τη διεύθυνση του εκλιπόντος αρχαιολόγου Δημήτρη Σκιλάρντι , σε δύο φάσεις και ανέδειξε περί τις 200 ταφές οι οποίες καλύπτουν ένα μεγάλο χρονολογικό εύρος, από τον 9ο αι. π. Χ. (Γεωμετρικά Χρόνια) έως τον 4ο αι. μ. Χ. Η διαχρονική του χρήση, η πυκνότητα και επαλληλία των τάφων, σε συνδυασμό με την ποικιλία των ταφικών κατασκευών και την υψηλή, καλλιτεχνική στάθμη των ευρημάτων του το κατατάσσουν στο κεντρικό νεκροταφείο του αρχαίου Δήμου των Κηφισιέων και σε ένα από τα σημαντικότερα αρχαία νεκροταφεία της Αττικής.

Ντόρα Τζεφέρη
"ΡΩΜΑΪΚΟ ΤΑΦΙΚΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ- ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ"
Στην καρδιά του κέντρου της Κηφισιάς και σε ειδικά διαμορφωμένο στέγαστρο διατηρείται το λαμπρό ρωμαϊκό ταφικό μνημείο του Ηρώδη Αττικού (2ος αι. μ. Χ.), ανεκτίμητη κληρονομιά για την Κηφισιά, που ακόμα και σήμερα εντυπωσιάζει για την πολυτέλεια του θαλάμου και τον γλυπτό διάκοσμο των σαρκοφάγων. Το μνημείο ανακαλύφθηκε και ανεσκάφη για πρώτη φορά τον 19ο αι.. Επί σειρά ετών έως και τις μέρες μας δεν έπαψε να προσελκύει το ενδιαφέρον Ελλήνων και ξένων περιηγητών και αρχαιολόγων. Στην παρούσα ομιλία επιχειρείται μια παρουσίαση του ταφικού θαλάμου και των ευρημάτων του καθώς επίσης και το χρονικό της έρευνας από τον 19ο αι. έως το 1982 που πραγματοποιήθηκε και η τελευταία δημοσιευμένη ανασκαφική έρευνα στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείου. Χρησιμοποιήθηκε η ενδεδειγμένη ξενόγλωσση και ελληνική βιβλιογραφία και φωτογραφικό υλικό από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας (DAI) και το αρχείο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής.

Ειρήνη Πέππα - Παπαϊωάννου
"ΤΟ «ΧΩΡΙΟΝ ΚΗΦΙΣΣΙΑ» ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1841-1898"
Η αναδίφηση στο Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Αθηναίων και συγκεκριμένα στα Πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου αποκαλύπτει τις σημαντικότερες πτυχές της τοπικής ιστορίας του «χωρίου της Κηφισσίας». Η διαχείριση των πηγαίων υδάτων του Κεφαλαριού και τα υδραυλικά έργα, η τοπική διοίκηση δια των Ειδικών Παρέδρων και η ανάδειξη των Εφορευτικών Επιτροπών, το ενδιαφέρον της τοπικής κοινωνίας για το ρυμοτομικό σχέδιο του χωριού, το πρόβλημα της επικοινωνίας με τα γειτονικά χωριά και της συγκοινωνίας με την πρωτεύουσα, η ανάδειξη των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων, η εγκατάσταση της Δημοτικής Σχολής Αρρένων και θέματα διακόσμησης του Ι.Ν. του Αγίου Δημητρίου είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που απασχόλησαν τους κατοίκους και συζητήθηκαν στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων όπου ελήφθησαν και οι σχετικές αποφάσεις.

Λία Βαλάτα - Τσιάμα
"ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ, 1870, ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΞΟΧΙΚΟΥ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΛΑΟΥ ΜΕ ΕΠΩΝΥΜΙΑ «Η ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ»"
Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, στην Αττική, με κατά βάση γεωργο-κτηνοτροφική οικονομία ακόμα, ο μικροπαραγωγός χωρίς τη δυνατότητα να διαμορφώσει την τιμή των προϊόντων του, στερούμενος των αναγκαίων κεφαλαίων, ήταν στα χέρια των τοκογλύφων.
Το 1870, πενήντα νοικοκυραίοι-κτηματίες του χωριού Κηφισιά, υπαγόμενου τότε διοικητικά στον Δήμο Αθηναίων, ανταποκρινόμενοι από τους πρώτους στα κελεύσματα των καιρών, συνέστησαν την «ΠΡΩΤΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΕΞΟΧΙΚΟΥ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΛΑΟΥ» με την επωνυμία «Η ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΚΗΦΙΣΙΑ», με σκοπό τη γεωργική και βιομηχανική ανάπτυξή τους.

Υπεύθυνη για το ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ του Δήμου Κηφισιάς
Μαρία - Χριστίνα ΤΣΙΑΜΑ

ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023