filmov
tv
Στο Εθνικό Μουσείο της Ιστορίας της Ρουμανίας στην Calea Victoriei του Βουκουρεστίου

Показать описание
Στην πανέμορφη Οδό της Νίκης, το Εθνικό Μουσείο της Ρουμανίας, αποτέλεσε πρώτη επιλογή (αναγκαστικά λόγω και της ζέστης του). Το κρύο στην πόλη δεν αντέχεται ακόμη και από μένα, για πάνω από μισή ώρα...
Μεγάλο το ενδιαφέρον των Ρουμάνων για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Στολίδι του μουσείου, το αντίγραφο σε φυσικό μέγεθος, της βάσης από τον Κίονα του Τραϊανού, γνωστού ως "λίθινο έπος", που βρίσκεται στη Ρώμη και ιστορεί με σκηνές από τις δυο εκστρατείες του 101 και του 106 μ.Χ. την κατάκτηση των εδαφών που αντιστοιχούν με την σημερινή Ρουμανία και σηματοδοτεί το επίσημο πέρασμά τους στον ιστορικό ευρωπαϊκό χώρο και χρόνο, στον ρωμαϊκό κόσμο, στον οποίο οφείλουν τη γλώσσα αλλά και το εθνικό τους όνομα!
Μια σκιαγράφηση της ιστορίας της περιοχής από τα χρόνια τα βυζαντινά ως την ανεξαρτησία της, δίνει και το πνεύμα του Βουκουρεστίου και των Ρουμάνων...
Η Ρουμανία βγήκε από το "σχεδόν αχαρτογράφητο χάος του μεσαίωνά της", ως δύο πριγκιπάτα, τη Βλαχία και τη Μολδαβία. Οι πρίγκιπές τους - οι βοϊβόδες ή οσποδάροι - σχημάτισαν τις υποτυπώδεις αυλές τους και τις διοικήσεις τους, μιμούμενοι τους Βουλγάρους τσάρους και τους Κράι της Σερβίας, "σαν μικροσκοπικές, ημιβάρβαρες αντιγραφές του Βυζαντίου" (Πάτρικ Λη Φέρμορ).
Διαχειρίζονταν τα κτήματα, (τεράστιες χιονισμένες εκτάσεις όπως έβλεπα χθες κοντά στο αεροδρόμιο του Βουκουρεστίου), μέσω των μεγάλων βογιάρων, της παντοδύναμης φεουδαρχικής ολιγαρχίας πολεμιστών γαιοκτημόνων στην οποία ανήκαν και οι ίδιοι.
Παρόλο που οι θρόνοι ήταν επισήμως αιρετοί, η τάση ήταν να παραμένουν στις ίδιες οικογένειες. Στη Βλαχία, για παράδειγμα, παρά τις μηχανορραφίες, τους φόνους και τις επαναστάσεις στο παλάτι, ο θρόνος παρέμενε στην οικογένεια Βασάραβα επί τρεις αιώνες. Όλοι αυτοί οι πρίγκιπες - μονάρχες με παράξενα παρατσούκλια όπως Μιρτσέα ο Γέρος, Αλέξανδρος ο Κακός, Πέτρος ο Σκληρός, Βλαντ ο Ανασκολοπιστής, Βασίλειος ο Λύκος - έπρεπε να αντιμετωπίσουν, με λιγότερη ή περισσότερη επιτυχία, την επέκταση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και ειδικά του Μουράτ και του Βαγιαζήτ.
Δυο φοβερές μορφές ξεχωρίζουν:
Ο Μεγάλος Στέφανος της Μολδαβίας, που μια ζωή πολεμούσε (έδωσε πενήντα μάχες και κατατρόπωσε ακόμα και τον Μωάμεθ, τον κατακτητή του Βυζαντίου). Και ο Μιχαήλ ο Γενναίος της Βλαχίας, που κατάφερε για μικρό χρονικό διάστημα να ενώσει όχι μόνο τα δύο πριγκιπάτα, αλλά όλες τις χώρες πέρα από τα σύνορά τους, όπου ζούσαν Ρουμάνοι.
Όταν απομονώθηκε, αφού η Βουλγαρία, η Σερβία και το Βυζάντιο είχαν πέσει στους Τούρκους, αναγκάστηκε και η Ρουμανία να υποκύψει. Όχι, όμως ως οργανικό τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά ως υποτελείς χώρες που εξακολουθούσαν να εξουσιάζονται από τους ορθόδοξους πρίγκιπές τους, πληρώνοντας φόρους στον Σουλτάνο, που δεν ήταν ηγεμόνας τους αλλά επικυρίαρχος.
Το ελληνικό ενδιαφέρον και η ελληνική εμπλοκή στην περιοχή, αρχίζει από τους δαιμόνιους Φαναριώτες και το ενδιαφέρον του Πατριαρχείου να εξουσιάζει θρησκευτικά και όχι μόνο, τις "παρά τον Δούναβη" πλούσιες εκτάσεις (Παραδουνάβιες Ηγεμονίες). Πώς;
Τη θέση των βογιάρων άρχισαν σιγά σιγά να παίρνουν Έλληνες από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης (η δωροδοκία στην Υψηλή Πύλη άρχισε να γίνεται το κλειδί προς τα πριγκιπάτα), που ήταν συχνά ελληνοποιημένοι αλβανικής καταγωγής, και οι Καντακουζηνοί της οικογένειας του αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ'...
Όταν στις αρχές του 19ου αιώνα, τα δίδυμα πριγκιπάτα, μέσω της παρέμβασης των μεγάλων δυνάμεων, έβαλαν τέλος στην ηγεμονία των Φαναριωτών και διασφάλισαν την εκλογή ντόπιων πριγκίπων - των οικογενειών Γκίκα (Ρουμάνοι εδώ και αιώνες), Μπιμπέσκο, Στίρμπεϊ και Στούρτζα, η ελληνική γλώσσα, που κυριαρχούσε στην ελίτ της περιοχής, έπεσε σε αχρηστία. Άρχισε να επικρατεί η γαλλική γλώσσα, αφού τα φώτα της Γαλλικής επανάστασης και των ιδεών της βρήκαν γόνιμο έδαφος στους Ρουμάνους. Ήταν τέτοια η επιρροή της Γαλλίας, που πολλοί μορφωμένοι και πλούσιοι Ρουμάνοι είχαν μητρική γλώσσα τα γαλλικά, ζούσαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στο Παρίσι και επηρέαζαν με τη σειρά τους τη γαλλική κουλτούρα... Να θυμηθώ μόνο το θαυμασμό του Μαρσέλ Προυστ και την επιδίωξη της παρέας των Ρουμάνων εμιγκρέδων του Παρισιού, όπως φαίνεται και στο "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο"...
Η ανάδυση της σύγχρονης Ρουμανίας πραγματοποιήθηκε στο τέλος του 19ου αιώνα, μετά την ένωση των δύο πριγκιπάτων υπό τον πρίγκιπα Κούζα, και την τελική αποκοπή κάθε πίστης προς την Υψηλή Πύλη. (Αναγνωρίσθηκε ως ανεξάρτητο κράτος στις 9 Μαΐου 1877 με τις συνθήκες του Αγίου Στεφάνου και Βερολίνου που διευθέτησαν τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78, στον οποίο οι Ρουμάνοι πολέμησαν στο πλευρό των Ρώσων).
Μεγάλο το ενδιαφέρον των Ρουμάνων για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Στολίδι του μουσείου, το αντίγραφο σε φυσικό μέγεθος, της βάσης από τον Κίονα του Τραϊανού, γνωστού ως "λίθινο έπος", που βρίσκεται στη Ρώμη και ιστορεί με σκηνές από τις δυο εκστρατείες του 101 και του 106 μ.Χ. την κατάκτηση των εδαφών που αντιστοιχούν με την σημερινή Ρουμανία και σηματοδοτεί το επίσημο πέρασμά τους στον ιστορικό ευρωπαϊκό χώρο και χρόνο, στον ρωμαϊκό κόσμο, στον οποίο οφείλουν τη γλώσσα αλλά και το εθνικό τους όνομα!
Μια σκιαγράφηση της ιστορίας της περιοχής από τα χρόνια τα βυζαντινά ως την ανεξαρτησία της, δίνει και το πνεύμα του Βουκουρεστίου και των Ρουμάνων...
Η Ρουμανία βγήκε από το "σχεδόν αχαρτογράφητο χάος του μεσαίωνά της", ως δύο πριγκιπάτα, τη Βλαχία και τη Μολδαβία. Οι πρίγκιπές τους - οι βοϊβόδες ή οσποδάροι - σχημάτισαν τις υποτυπώδεις αυλές τους και τις διοικήσεις τους, μιμούμενοι τους Βουλγάρους τσάρους και τους Κράι της Σερβίας, "σαν μικροσκοπικές, ημιβάρβαρες αντιγραφές του Βυζαντίου" (Πάτρικ Λη Φέρμορ).
Διαχειρίζονταν τα κτήματα, (τεράστιες χιονισμένες εκτάσεις όπως έβλεπα χθες κοντά στο αεροδρόμιο του Βουκουρεστίου), μέσω των μεγάλων βογιάρων, της παντοδύναμης φεουδαρχικής ολιγαρχίας πολεμιστών γαιοκτημόνων στην οποία ανήκαν και οι ίδιοι.
Παρόλο που οι θρόνοι ήταν επισήμως αιρετοί, η τάση ήταν να παραμένουν στις ίδιες οικογένειες. Στη Βλαχία, για παράδειγμα, παρά τις μηχανορραφίες, τους φόνους και τις επαναστάσεις στο παλάτι, ο θρόνος παρέμενε στην οικογένεια Βασάραβα επί τρεις αιώνες. Όλοι αυτοί οι πρίγκιπες - μονάρχες με παράξενα παρατσούκλια όπως Μιρτσέα ο Γέρος, Αλέξανδρος ο Κακός, Πέτρος ο Σκληρός, Βλαντ ο Ανασκολοπιστής, Βασίλειος ο Λύκος - έπρεπε να αντιμετωπίσουν, με λιγότερη ή περισσότερη επιτυχία, την επέκταση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και ειδικά του Μουράτ και του Βαγιαζήτ.
Δυο φοβερές μορφές ξεχωρίζουν:
Ο Μεγάλος Στέφανος της Μολδαβίας, που μια ζωή πολεμούσε (έδωσε πενήντα μάχες και κατατρόπωσε ακόμα και τον Μωάμεθ, τον κατακτητή του Βυζαντίου). Και ο Μιχαήλ ο Γενναίος της Βλαχίας, που κατάφερε για μικρό χρονικό διάστημα να ενώσει όχι μόνο τα δύο πριγκιπάτα, αλλά όλες τις χώρες πέρα από τα σύνορά τους, όπου ζούσαν Ρουμάνοι.
Όταν απομονώθηκε, αφού η Βουλγαρία, η Σερβία και το Βυζάντιο είχαν πέσει στους Τούρκους, αναγκάστηκε και η Ρουμανία να υποκύψει. Όχι, όμως ως οργανικό τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά ως υποτελείς χώρες που εξακολουθούσαν να εξουσιάζονται από τους ορθόδοξους πρίγκιπές τους, πληρώνοντας φόρους στον Σουλτάνο, που δεν ήταν ηγεμόνας τους αλλά επικυρίαρχος.
Το ελληνικό ενδιαφέρον και η ελληνική εμπλοκή στην περιοχή, αρχίζει από τους δαιμόνιους Φαναριώτες και το ενδιαφέρον του Πατριαρχείου να εξουσιάζει θρησκευτικά και όχι μόνο, τις "παρά τον Δούναβη" πλούσιες εκτάσεις (Παραδουνάβιες Ηγεμονίες). Πώς;
Τη θέση των βογιάρων άρχισαν σιγά σιγά να παίρνουν Έλληνες από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης (η δωροδοκία στην Υψηλή Πύλη άρχισε να γίνεται το κλειδί προς τα πριγκιπάτα), που ήταν συχνά ελληνοποιημένοι αλβανικής καταγωγής, και οι Καντακουζηνοί της οικογένειας του αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ'...
Όταν στις αρχές του 19ου αιώνα, τα δίδυμα πριγκιπάτα, μέσω της παρέμβασης των μεγάλων δυνάμεων, έβαλαν τέλος στην ηγεμονία των Φαναριωτών και διασφάλισαν την εκλογή ντόπιων πριγκίπων - των οικογενειών Γκίκα (Ρουμάνοι εδώ και αιώνες), Μπιμπέσκο, Στίρμπεϊ και Στούρτζα, η ελληνική γλώσσα, που κυριαρχούσε στην ελίτ της περιοχής, έπεσε σε αχρηστία. Άρχισε να επικρατεί η γαλλική γλώσσα, αφού τα φώτα της Γαλλικής επανάστασης και των ιδεών της βρήκαν γόνιμο έδαφος στους Ρουμάνους. Ήταν τέτοια η επιρροή της Γαλλίας, που πολλοί μορφωμένοι και πλούσιοι Ρουμάνοι είχαν μητρική γλώσσα τα γαλλικά, ζούσαν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στο Παρίσι και επηρέαζαν με τη σειρά τους τη γαλλική κουλτούρα... Να θυμηθώ μόνο το θαυμασμό του Μαρσέλ Προυστ και την επιδίωξη της παρέας των Ρουμάνων εμιγκρέδων του Παρισιού, όπως φαίνεται και στο "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο"...
Η ανάδυση της σύγχρονης Ρουμανίας πραγματοποιήθηκε στο τέλος του 19ου αιώνα, μετά την ένωση των δύο πριγκιπάτων υπό τον πρίγκιπα Κούζα, και την τελική αποκοπή κάθε πίστης προς την Υψηλή Πύλη. (Αναγνωρίσθηκε ως ανεξάρτητο κράτος στις 9 Μαΐου 1877 με τις συνθήκες του Αγίου Στεφάνου και Βερολίνου που διευθέτησαν τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78, στον οποίο οι Ρουμάνοι πολέμησαν στο πλευρό των Ρώσων).