ΧΟΡΟΣ ΤΙΚ (με τουλούμι) - Ποντιακό τραγούδι Ματσούκας

Показать описание

Παραδοσιακό Παν-Ποντιακό ερωτικό τραγούδι και χορός από την περιοχή της Ματσούκας (Πόντος, Μαύρη Θάλασσα). Η περιοχή της Ματσούκας, νότια της Τραπεζούντος, παρουσιάζει όλα εκείνα τα γλωσσικά και μουσικά γνωρίσματα των Ποντίων στην καθαρότερη μορφή τους. Στην περιοχή αυτή γεννήθηκαν τα περισσότερα Ποντιακά τραγούδια που σήμερα γνωρίζουμε. Ο πληθυσμός ήταν σχεδόν αμιγής Ελληνικός, τόσο που πολλοί γηραιοί Πόντιοι, όταν ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, δεν γνώριζαν να μιλάνε τούρκικα. Ο χορός "Τικ" (χορο(ν)τικός) είναι δύο ειδών ο απλός (σιτός) και ο διπλός (γελενόν). Μπορούμε να πούμε ότι ξεκίνησαν από την περιοχή της Τραπεζούντος και διαδόθηκαν σε όλο τον Πόντο. Ο χορός Τικ είναι ο πλέον διαδεδομένος σήμερα, ιδιαιτέρως δε ο ρυθμός του χαρακτηρίζει σχεδόν στο σύνολό του τον Ποντιακό Ελληνισμό (5/8). Το Αγγείον του Πόντου (τουλούμ) έχει δύο αυλούς, παίζει δηλαδή δύο μελωδικές φωνές κατ' αντιστοιχίαν με τη διπλοχορδία της Ποντιακής Λύρας.

Οι στίχοι:
Χέρα μ' το μαύρο σ' το λετσέκ και ντ' έμμορφα υγεύσαι
Στα ξένα μη βραδέσκεσαι, το ψόπο μ' αναμέν' σε
Χερίτσα καλακεύω σε και με το τουλομόπο μ'
Εσύ μ' εφτάς πως 'κι εγροικάς και τυραννείς το ψόπο μ'
Χερίτσα ωτο μαυροφορείς, ακόμαν είσαι νέα
Ατά τα σπενταμόφυλλα σ' ακόμα 'ν γερανέα'
Μην κλαίς μην τυραννίσκεσαι και τρως εσύ εσέναν'
Χερίτσα μ' τα τερτόπα σου λάρωσον με τα' εμένα.

Υγεύσαι: ταιριάζει
Τουλομόπο: γκάιντα
Γερανέα: είναι πράσινα
Λάρωσον: γιατρέψου