Η ΠΑΡΘΈΝΟΣ ΣΉΜΕΡΟΝ ΤΟΝ ΥΠΕΡΟΎΣΙΟΝ ΤΊΚΤΕΙ ΚΟΝΤΆΚΙΟΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΈΝΝΩΝ

Μηνὶ δεκεμβρίῳ κε´, κοντάκιον τῆς Χριστοῦ γεννήσεως, 
ἦχος γ´, φέρον ἀκροστιχίδα· 
τοῦ ταπεινοῦ Ῥωμανοῦ ὕμνος

Προοίμιον

Ἡ παρθένος σήμερον * τὸν ὑπερούσιον τίκτει, 
καὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιον * τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει· 
ἄγγελοι μετὰ ποιμένων * δοξολογοῦσι, 
μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος * ὁδοιποροῦσι· 
δι᾿ ἡμᾶς γὰρ * ἐγεννήθη 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Οἶκοι

Τὴν Ἐδὲμ Βηθλεὲμ * ἤνοιξε, δεῦτε ἴδωμεν· 
τὴν τρυφὴν ἐν κρυφῇ * ηὕραμεν, δεῦτε λάβωμεν 
τὰ τοῦ παραδείσου * ἐντὸς τοῦ σπηλαίου· 
ἐκεῖ ἐφάνη * ῥίζα ἀπότιστος * βλαστάνουσα ἄφεσιν, 
ἐκεῖ ηὑρέθη * φρέαρ ἀνόρυκτον, 
οὗ πιεῖν Δαυὶδ * πρὶν ἐπεθύμησεν· 
ἐκεῖ παρθένος * τεκοῦσα βρέφος 
τὴν δίψαν ἔπαυσεν εὐθὺς * τὴν τοῦ Ἀδὰμ καὶ τοῦ Δαυίδ· 
διὰ τοῦτο πρὸς τοῦτο * ἐπειχθῶμεν ποῦ ἐτέχθη 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Ὁ πατὴρ τῆς μητρὸς * γνώμῃ υἱὸς ἐγένετο, 
ὁ σωτὴρ τῶν βρεφῶν * βρέφος ἐν φάτνῃ ἔκειτο· 
ὃν κατανοοῦσα * φησὶν ἡ τεκοῦσα· 
«Εἰπέ μοι, τέκνον, * πῶς ἐνεσπάρης μοι * ἢ πῶς ἐνεφύης μοι· 
ὁρῶ σε, σπλάγχνον, * καὶ καταπλήττομαι, 
ὅτι γαλουχῶ * καὶ οὐ νενύμφευμαι· 
καὶ σὲ μὲν βλέπω * μετὰ σπαργάνων, 
τὴν παρθενίαν δὲ ἀκμὴν * ἐσφραγισμένην θεωρῶ· 
σὺ γὰρ ταύτην φυλάξας * ἐγεννήθης εὐδοκήσας 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Ὑψηλὲ βασιλεῦ, * τί σοι καὶ τοῖς πτωχεύσασι; 
Ποιητὰ οὐρανοῦ, * τί πρὸς γηΐνους ἤλυθας; 
Σπηλαίου ἠράσθης * ἢ φάτνῃ ἐτέρφθης; 
Ἰδοὺ οὐκ ἔστι * τόπος τῇ δούλῃ σου * ἐν τῷ καταλύματι· 
οὐ λέγω τόπον, * ἀλλ᾿ οὐδὲ σπήλαιον, 
ὅτι καὶ αὐτὸ * τοῦτο ἀλλότριον· 
καὶ τῇ μὲν Σάῤῥᾳ * τεκούσῃ βρέφος 
ἐδόθη κλῆρος γῆς πολλῆς, * ἐμοὶ δὲ οὐδὲ φωλεός· 
ἐχρησάμην τὸ ἄντρον * ὃ κατῴκησας βουλήσει, 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.»

Τὰ τοιαῦτα ῥητὰ * ἐν ἀποῤῥήτῳ λέγουσα 
καὶ τὸν τῶν ἀφανῶν * γνώστην καθικετεύουσα, 
ἀκούει τῶν μάγων * τὸ βρέφος ζητούντων· 
εὐθὺς δὲ τούτοις· * «Τίνες ὑπάρχετε;» * ἡ κόρη ἐβόησεν· 
οἱ δὲ πρὸς ταύτην· * «Σὺ γὰρ τίς πέφυκας, 
ὅτι τὸν τοιοῦτον ἀπεκύησας; 
Τίς ὁ πατήρ σου, * τίς ἡ τεκοῦσα, 
ὅτι ἀπάτορος υἱοῦ * ἐγένου μήτηρ καὶ τροφός; 
Οὗ τὸ ἄστρον ἰδόντες * συνήκαμεν ὅτι ὤφθη 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Ἀκριβῶς γὰρ ἡμῖν * ὁ Βαλαὰμ παρέθετο 
τῶν ῥημάτων τὸν νοῦν * ὧνπερ προεμαντεύσατο, 
εἰπὼν ὅτι μέλλει * ἀστὴρ ἀνατέλλειν, 
ἀστὴρ σβεννύων * πάντα μαντεύματα * καὶ τὰ οἰωνίσματα· 
ἀστὴρ ἐκλύων * παραβολὰς σοφῶν, 
ῥήσεις τε αὐτῶν * καὶ τὰ αἰνίγματα· 
ἀστὴρ ἀστέρος * τοῦ φαινομένου 
ὑπερφαιδρότερος πολύ, * ὡς πάντων ἄστρων ποιητής, 
περὶ οὗ προεγράφη· * ἐξ Ἰακὼβ ἀνατέλλει 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.»

Παραδόξων ῥητῶν * ἡ Μαριὰμ ὡς ἤκουσε, 
τῷ ἐκ σπλάγχνων αὐτῆς * κύψασα προσεκύνησε 
καὶ κλαίουσα εἶπε· * «Μεγάλα μοι, τέκνον, 
μεγάλα πάντα * ὅσα ἐποίησας * μετὰ τῆς πτωχείας μου· 
ἰδοὺ γὰρ μάγοι * ἔξω ζητοῦσί σε· 
τῶν ἀνατολῶν * οἱ βασιλεύοντες 
τὸ πρόσωπόν σου * ἐπιζητοῦσι, 
καὶ λιτανεύουσιν ἰδεῖν * οἱ πλούσιοι τοῦ σοῦ λαοῦ· 
ὁ λαός σου γὰρ ὄντως * εἰσὶν οὗτοι οἷς ἐγνώσθης, 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Ἐπειδὴ οὖν λαὸς * σός ἐστι, τέκνον, κέλευσον 
ὑπὸ σκέπην τὴν σὴν * γένωνται, ἵνα ἴδωσι 
πενίαν πλουσίαν, * πτωχείαν τιμίαν· 
αὐτόν σε δόξαν * ἔχω καὶ καύχημα· * διὸ οὐκ αἰσχύνομαι· 
αὐτὸς εἶ χάρις * καὶ ἡ εὐπρέπεια 
τῆς σκηνῆς κἀμοῦ· * νεῦσον εἰσέλθωσιν· 
οὐδέν μοι μέλει * τῆς εὐτελείας· 
ὡς θησαυρὸν γὰρ σὲ κρατῶ, * ὃν βασιλεῖς ἦλθον ἰδεῖν, 
βασιλέων καὶ μάγων * ἐγνωκότων ὅτι ὤφθης, 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.»

Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς * ὄντως τε καὶ Θεὸς ἡμῶν 
τῶν φρενῶν ἀφανῶς * ἥψατο τῆς μητρὸς αὐτοῦ, 
«Εἰσάγαγε, λέγων, * οὓς ἤγαγον λόγῳ· 
ἐμὸς γὰρ λόγος * οὗτος ὃς ἔλαμψε * τοῖς ἐπιζητοῦσί με· 
ἀστὴρ μέν ἐστιν * πρὸς τὸ φαινόμενον, 
δύναμις δέ τις * πρὸς τὸ νοούμενον· 
συνῆλθε μάγοις * ὡς λειτουργῶν μοι, 
καὶ ἔτι ἵσταται πληρῶν * τὴν διακονίαν αὐτοῦ 
καὶ ἀκτῖσι δεικνύων * τὸν τόπον ὅπου ἐτέχθη 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Νῦν οὖν δέξαι, σεμνή, * δέξαι τοὺς δεξαμένους με· 
ἐν αὐτοῖς γὰρ εἰμὶ * ὥσπερ ἐν ταῖς ἀγκάλαις σου· 
καὶ σοῦ οὐκ ἀπέστην * κἀκείνοις συνῆλθον.» 
Ἡ δὲ ἀνοίγει * θύραν καὶ δέχεται * τῶν μάγων τὸ σύστημα· 
ἀνοίγει θύραν * ἡ ἀπαράνοικτος 
πύλη, ἣν Χριστὸς * μόνος διώδευσεν· 
ἀνοίγει θύραν * ἡ ἀνοιχθεῖσα 
καὶ μὴ κλαπεῖσα μηδαμῶς * τὸν τῆς ἁγνείας θησαυρόν· 
αὐτὴ ἤνοιξε θύραν, * ἀφ᾿ ἧς ἐγεννήθη θύρα, 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

Οἱ δὲ μάγοι εὐθὺς * ὥρμησαν εἰς τὸν θάλαμον, 
καὶ ἰδόντες Χριστὸν * ἔφριξαν, ὅτι εἴδοσαν 
τὴν τούτου μητέρα, * τὸν ταύτης μνηστῆρα, 
καὶ φόβῳ εἶπον· * «Οὗτος υἱός ἐστιν * ἀγενεαλόγητος; 
Καὶ πῶς, παρθένε, * τὸν μνηστευσάμενον 
βλέπομεν ἀκμὴν * ἔνδον τοῦ οἴκου σου; 
Οὐκ ἔσχε μῶμον * ἡ κύησις σου· 
μὴ ἡ κατοίκησις ψεχθῇ * συνόντος σοι τοῦ Ἰωσήφ· 
πλῆθος ἔχεις φθονούντων * ἐρευνώντων ποῦ ἐτέχθη 
παιδίον νέον, * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.

—Ὑπομνήσω ὑμᾶς, * μάγοις Μαρία ἔφησε, 
τίνος χάριν κρατῶ * τὸν Ἰωσὴφ ἐν οἴκῳ μου· 
εἰς ἔλεγχον πάντων * τῶν καταλαλούντων· 
αὐτὸς γὰρ λέξει * ἅπερ ἀκήκοε * περὶ τοῦ παιδίου μου· 
ὑπνῶν γὰρ εἶδεν * ἄγγελον ἅγιον 
λέγοντα αὐτῷ * πόθεν συνέλαβον· 
πυρίνη θέα * τὸν ἀκανθώδη 
ἐπληροφόρησε νυκτὸς * περὶ τῶν λυπούντων αὐτόν· 
δι᾿ αὐτὸ σύνεστί μοι * Ἰωσὴφ δηλῶν ὡς ἔστι 
παιδίον νέον * ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.»

Ψάλλει ο Περικλής Ηλ. Νταλιάνης