Συνθήκη του Βερολίνου (07/1878)

Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον 19ο αιώνα έθεσε τα Βαλκάνια σε αναταραχή. Οι εθνικές εξεγέρσεις οδήγησαν σε πολέμους και συνθήκες όπως η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου και η Συνθήκη του Βερολίνου, διαμορφώνοντας τα σύνορα και τις αυτονομίες στα Βαλκάνια πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
🕰️ Η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρακμάζει.

🔥 Οι υπόδουλοι βαλκανικοί λαοί εξεγείρονται.

🇬🇷 Πρώτοι οι Έλληνες δημιουργούν ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, ενώ και άλλοι βαλκανικοί λαοί κερδίζουν την ανεξαρτησία ή την αυτονομία τους.

🌍 Τέλη του 19ου αιώνα, εδαφικές διεκδικήσεις βαλκανικών λαών και τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων περιπλέκουν περισσότερο το Ανατολικό Ζήτημα.

⚔️ Το 1875 ξεσπά εξέγερση στην Ερζεγοβίνη, ακολουθούν άλλες χώρες των Βαλκανίων.

🇷🇺 Η Ρωσία μπαίνει στον πόλεμο υποστηρίζοντας τους Σλάβους των Βαλκανίων.

📜 Το 1878, η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου δίνει αυτονομία στη Βουλγαρία, αλλά προκαλεί αντιδράσεις από τις Μεγάλες Δυνάμεις.

🖋️ Τον ίδιο χρόνο, η Συνθήκη του Βερολίνου αναθεωρεί τις προηγούμενες αποφάσεις, αλλάζοντας τα σύνορα και τις αυτονομίες στα Βαλκάνια.

🇧🇬 Το 1885, η Βουλγαρία προσαρτά την Ανατολική Ρωμυλία, αντιδρούν η Ελλάδα και οι Μεγάλες Δυνάμεις.

🛡️ Αποφεύγεται πόλεμος ανάμεσα στη Βουλγαρία και την Ελλάδα, λόγω παρέμβασης των Μεγάλων Δυνάμεων.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
**Ερώτηση:** Τι οδήγησε στην εξέγερση των υπόδουλων βαλκανικών λαών κατά τον 19ο αιώνα;

**Απάντηση:** Η παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον 19ο αιώνα ενθάρρυνε τους υπόδουλους βαλκανικούς λαούς να εξεγερθούν, διεκδικώντας την ελευθερία τους.

**Ερώτηση:** Πώς επηρέασαν οι εθνικοί ανταγωνισμοί το Ανατολικό Ζήτημα;

**Απάντηση:** Οι εθνικοί ανταγωνισμοί και οι εδαφικές διεκδικήσεις των βαλκανικών λαών, σε συνδυασμό με τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων, περιπλέκουν περισσότερο το Ανατολικό Ζήτημα.

**Ερώτηση:** Ποια γεγονότα σημάδεψαν την αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια;

**Απάντηση:** Το 1875 ξέσπασε εξέγερση στην Ερζεγοβίνη και το 1876 επεκτάθηκε σε άλλες περιοχές των Βαλκανίων.

**Ερώτηση:** Ποια ήταν η αντίδραση των υπόλοιπων Μεγάλων Δυνάμεων στην εφαρμογή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου το 1878;

**Απάντηση:** Οι υπόλοιπες Μεγάλες Δυνάμεις αντέδρασαν στην εφαρμογή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, καθώς τα συμφέροντά τους επέβαλαν να διατηρηθούν τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να εμποδιστεί η επέκταση της Ρωσίας προς τη Μεσόγειο.

**Ερώτηση:** Ποιο γεγονός σήμανε την αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια;

**Απάντηση:** Η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1878 σήμανε την αρχή του τέλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια.

**Ερώτηση:** Ποια ήταν η συνέπεια της εφαρμογής της Συνθήκης του Βερολίνου το 1878;

**Απάντηση:** Η Συνθήκη του Βερολίνου το 1878 επιφέρει ευνοϊκότερους όρους για την Τουρκία σε σχέση με την προηγούμενη συνθήκη. Παρέμεινε αυτόνομη η Βουλγαρία, αλλά έχασε περιοχές που είχαν αποδοθεί με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, συμπεριλαμβανομένης της Μακεδονίας.

**Ερώτηση:** Πώς αντέδρασε η Ελλάδα στην προσάρτηση της Ανατολικής Ρωμυλίας από τη Βουλγαρία το 1885;

**Απάντηση:** Η Ελλάδα αντέδρασε κηρύσσοντας επιστράτευση, αλλά οι Μεγάλες Δυνάμεις με παρέμβασή τους εμπόδισαν μια πολεμική σύγκρουση.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
• Τι γνωρίζετε για τις συνθήκες του Αγίου Στεφάνου και του Βερολίνου;
Οι συνθήκες του Αγίου Στεφάνου και του Βερολίνου αποτέλεσαν κρίσιμες στιγμές στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των Βαλκανίων κατά τον 19ο αιώνα. Η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου υπογράφηκε το 1878 μετά τον Ρωσο-Οθωμανικό πόλεμο του 1877-1878 και επέφερε αυτονομία στη Βουλγαρία, αλλά με ορισμένες απώλειες εδαφών. Στη συνέχεια, η Συνθήκη του Βερολίνου τροποποίησε τους όρους της προηγούμενης συνθήκης, δίνοντας μερικά εδάφη πίσω στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Αυτές οι συνθήκες επηρέασαν τα Βαλκάνια γεωπολιτικά και διαμόρφωσαν νέα σύνορα, ενώ διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην επιρροή των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή. Οι εν λόγω συνθήκες αποτέλεσαν μια περίοδο μεταβατικής φάσης για την περιοχή των Βαλκανίων και την ίδια την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

• Ποιες περιοχές θεωρεί ο Βρετανός πολιτικός στην Πηγή 3 πως θα έπρεπε να ανήκουν στο ελληνικό κράτος; Βρίσκετε ομοιότητες στις απόψεις του με τις θέσεις που εκφράζει ο Τρικούπης στην Πηγή 1;
Και οι δύο πηγές, αν και με διαφορετικές προσεγγίσεις, υποστηρίζουν την ιδέα της ενοποίησης των ελληνικών εδαφών. Και στις δύο περιπτώσεις, οι συγγραφείς επισημαίνουν τη σημασία της εθνικής απελευθέρωσης και της δημιουργίας ενός ενιαίου ελληνικού κράτους. Ενώ ο Τρικούπης εστιάζει στην ανάγκη για τη σύσταση ενός ενιαίου ελληνικού κράτους που θα περιλαμβάνει ολόκληρο το ελληνικό έθνος, ο Βρετανός πολιτικός υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να ενταχθούν σε αυτό και περιοχές όπως η Λήμνος, η Λέσβος και η Χίος. Και στις δύο περιπτώσεις, ο στόχος είναι η ενίσχυση και η εκδήλωση της ελληνικής ταυτότητας μέσω της ενοποίησης των εδαφών που θεωρούνται αναπόσπαστα μέρη της Ελλάδας.