Βιολογία Β’ Γυμνασίου | 2. Οι οργανισμοί στο περιβάλλον τους

Με τον όρο «Iσορροπία στα βιολογικά συστήματα» εννοούμε τους τρόπους με τους οποίους οι οργανισμοί επιβιώνουν, αντιμετωπίζοντας τους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες του περιβάλλοντος τους.
Βιοτικοί παράγοντες είναι οι υπόλοιποι οργανισμοί.
Αβιοτικοί παράγοντες είναι οι περιβαλλοντικές συνθήκες.
Για να επιβιώσει ένας οργανισμός θα πρέπει ο ίδιος (το εσωτερικό του περιβάλλον), να λειτουργεί ομαλά και τα όργανα του να συνεργάζονται αρμονικά.
Με αυτόν τον τρόπο, θα είναι απόλυτα ικανός να:
• προσαρμοστεί στο περιβάλλον του
• ζευγαρώσει και να αναπαραχθεί
Η προσαρμογή στο περιβάλλον δεν είναι τίποτα άλλο από την δυνατότητα του οργανισμού να αντιδρά στα διάφορα ερεθίσματα είτε αυτά προέρχονται από τους άλλους οργανισμούς (βιοτικοί παράγοντες) είτε από το περιβάλλον (αβιοτικοί παράγοντες).
Με τον όρο «Οικοσύστημα» εννοούμε την βασική οικολογική μονάδα η οποία αποτελείται από :
• το φυσικό περιβάλλον
• τους οργανισμούς που ζουν μέσα σε αυτό
Σε ένα οικοσύστημα οι σχέσεις που αναπτύσσονται είναι αλληλεξάρτησης/αλληλοεπίδρασης και αυτές, αναπτύσσονται μεταξύ:
A. Βιοτικών – Αβιοτικών παραγόντων [οργανισμών - περιβάλλοντος]
B. Βιοτικών παραγόντων [οργανισμών μεταξύ τους]
Οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος, με κριτήριο τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί εξασφαλίζουν την τροφή τους και άρα καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες, διακρίνονται σε:
• αυτότροφους ( ή παραγωγούς)
• ετερότροφους ( ή καταναλωτές ή αποικοδομητές)
Αυτότροφοι ονομάζονται οι οργανισμοί που παράγουν μόνοι τους την τροφή τους.
Ετερότροφοι είναι αυτοί που δεν φωτοσυνθέτουν και καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες από την διάσπαση των θρεπτικών ουσιών της τροφής που προσλαμβάνουν τρώγοντας άλλους οργανισμούς.
Οι ετερότροφοι οργανισμοί διακρίνονται:
• σε καταναλωτές, οι οποίοι τρέφονται με άλλους οργανισμούς του οικοσυστήματος.
• σε αποικοδομητές, οι οποίοι τρέφονται με «νεκρή» οργανική ύλη την οποία μετατρέπουν σε ανόργανη.
Η ηλιακή ενέργεια δεσμευόμενη από τους ετερότροφους οργανισμούς με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης, διανέμεται στους ετερότροφους οργανισμούς του οικοσυστήματος μέσα από τις τροφικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους.
Η πορεία αυτή της δέσμευσης της ηλιακής ενέργειας ονομάζεται «ροή ενέργειας» σε ένα οικοσύστημα.
Σε ένα οικοσύστημα, οι οργανισμοί αναπτύσσουν μεταξύ τους τροφικές σχέσεις, οι οποίες απεικονίζονται με:
• τροφικές αλυσίδες
• τροφικά πλέγματα
• τροφικές πυραμίδες
Ρύπανση ονομάζεται η μεταβολή της φυσικής χημικής (ποιοτικής ή ποσοτικής) σύστασης του αέρα, του νερού ή του εδάφους η οποία προκαλείται από διάφορους παράγοντες που ονομάζονται «ρύποι».
Στους ρύπους που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, πρέπει να προσθέσουμε και ρύπους που προέρχονται από την έκρηξη των ηφαιστείων ή από κάποια αμμοθύελλα.

Όταν η επιβάρυνση του περιβάλλοντος οφείλεται σε παθογόνους μικροοργανισμούς, τότε δε μιλάμε για ρύπανση αλλά για μόλυνση του περιβάλλοντος.
Τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα τα οποία προκαλούνται από τους ρύπους του ατμοσφαιρικού αέρα είναι:
• το φαινόμενο του θερμοκηπίου
• το φωτοχημικό νέφος
• η εξασθένηση της στιβάδας του όζοντος
• η όξινη βροχή
#brainy