ΎΜΝΟΙ ΌΡΘΡΟΥ Β' ΚΥΡΙΑΚΉΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΏΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΊΚΙΟΝ ΑΓΊΟΥ ΓΡΗΓΟΡΊΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΆ

ΎΜΝΟΙ ΌΡΘΡΟΥ Β' ΚΥΡΙΑΚΉΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΏΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΤΊΚΙΟΝ ΑΓΊΟΥ ΓΡΗΓΟΡΊΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΆ
Ψάλλει ο Περικλής Ηλ. Νταλιάνης

Τὸ θεῖο φῶς, σύμφωνα μὲ τὸν ἅγ. Γρηγόριο Παλαμᾶ, δὲν ταυτίζεται μὲ τὴν ὑπὲρ πᾶσαν ἔκφανση οὐσία τῆς θεότητας [1], πρᾶγμα ποὺ ὑποστηρίζει ἀκράδαντα ὁ Νικηφόρος Γρηγορᾶς. Ἐπίσης, τὸ διάφορο τῆς οὐσίας φῶς δὲν ἀποτελεῖ δημιούργημα, ἐνδιάμεση πραγματικότητα ποὺ ὑφίσταται μεταξύ τῆς θεότητας καὶ τῆς δημιουργίας καὶ κτίσμα διαφορετικῆς ἀπὸ τὰ συνήθη κτίσματα ποιότητας, διότι κτίσμα ἄλλης ποιότητας ἰσοδυναμεῖ μὲ τὴν παραδοχὴ τῆς ἀνυπαρξίας, καθότι αὐτὸ ποὺ δὲν εἶναι οὔτε Θεός, ἀλλὰ οὔτε καὶ κτίσμα, κατὰ τὸν ἅγ. Γρηγόριο Παλαμᾶ, εἶναι κατ’ ἀνάγκην ἀνύπαρκτο [2]. Συνεπῶς, τὸ θεῖο φῶς εἶναι ἄκτιστο, καθὼς δὲν εἶναι οὔτε κτίσμα οὔτε καὶ κάτι ἀπὸ τὰ ἀνύπαρκτα, καὶ τοῦτο ὑφίσταται, διότι ὁτιδήποτε δὲν εἶναι κτίσμα ἢ κάτι ἀπὸ τὰ ἀνύπαρκτα, σύμφωνα μὲ τὸν ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, εἶναι κατ’ ἀνάγκην ἄκτιστο. Ἄκτιστη, ὅμως, δύναται νὰ εἶναι μονάχα ἡ ἀναίτια θεότητα, πρᾶγμα ποὺ σημαίνει ὅτι τὸ θεῖο φῶς ταυτίζεται μὲ τὴν ἄκτιστη θεότητα, ἀλλὰ ὄχι καὶ μὲ τὴ θεία οὐσία [3]. Τοῦτο, ἀκολούθως, δηλώνει ὅτι τὸ θεῖο φῶς ἀναφέρεται στὴν ἄκτιστη θεότητα, ἔτσι ὅπως φανερώνεται καὶ ὄχι ὅπως ὑπάρχει καθαυτή. Ἡ φανέρωση, ὅμως, τοῦ ἀκτίστου εἶναι ὁπωσδήποτε ἄκτιστη καὶ ὄχι κτιστή, καθὼς σὲ ἀντίθετη περίπτωση, σύμφωνα μὲ τὸ Γρηγόριο Παλαμᾶ, δὲ θὰ μποροῦσε νὰ ἦταν ἐπ’ οὐδενὶ λόγω φανέρωση τοῦ ἀκτίστου...